มีตุ่มขึ้นตามตัวต้องสงสัย ใช่ฝีดาษลิง เริม งูสวัด หรือโรคอะไรกันแน่

          ส่วนลักษณะผื่นฝีดาษลิงจะพัฒนาไปตามระยะ คือ มีผื่นนูนแดง แล้วกลายเป็นตุ่มน้ำใส ตุ่มหนอง สีขาวเหลือง มีรอยบุ๋มตรงกลาง จนกระทั่งในระยะสุดท้ายตุ่มหนองจะเป็นสะเก็ดหลุดออกมา โดยจะเริ่มมีตุ่มภายใน 1-3 วัน หลังมีไข้ และอาจขึ้นบริเวณใบหน้า ก่อนจะกระจายไปยังส่วนต่าง ๆ ของร่างกาย เช่น ฝ่ามือ ฝ่าเท้า แขน ขา หรืออาจพบในบริเวณช่องปาก รวมไปถึงอวัยวะเพศได้ด้วย
 

         ส่วนลักษณะตุ่มจะเป็นตุ่มใสเล็ก พอง ขึ้นรวมกันเป็นกลุ่มและลามอย่างรวดเร็ว ภายในตุ่มใสจะมีน้ำอยู่ข้างใน หลังจากนั้นจะแตกออกกลายเป็นแผล จนรู้สึกเจ็บและแสบแผลได้ และหากตุ่มโดนน้ำอยู่ตลอดเวลาก็อาจจะมีอาการคันร่วมด้วย ซึ่งโดยปกติแล้วตุ่มน้ำใสเหล่านี้จะแห้งได้เองภายใน 7-10 วัน หลังมีอาการแสดง แต่หากเจอความชื้น ดูแลแผลไม่ดี อาจหายช้ากว่าปกติได้
 

          โรคอีสุกอีใส เป็นโรคที่เกิดจากเชื้อไวรัสวาริเซลลา (Varicella virus) หรือ Human herpes virus type 3 โดยนอกจากจะมีตุ่มขึ้นที่ผิวหนังแล้วก็ยังมีไข้ร่วมด้วย โดยเริ่มแรกจะเป็นผื่นแดงราบ ลามกระจายตามใบหน้า ลำตัว แผ่นหลัง มีอาการคันมาก ต่อมาก็พัฒนาเป็นตุ่มใส จากนั้นตุ่มจะเริ่มแตกกลายเป็นสะเก็ดแผลครอบตุ่มน้ำอีกที ซึ่งส่วนใหญ่แล้วจะหายเองได้ภายใน 1-3 สัปดาห์ค่ะ แต่หากเกิดโรคแทรกซ้อนขึ้นจากการติดเชื้อจากแผลที่เกิดขึ้นทั้งตัว อาจทำให้มีอาการต่าง ๆ เช่น แก้วหูอักเสบ ปอดอักเสบ ตับอักเสบ หรือติดเชื้อในสมองได้เช่นกัน

          ดังนั้นหากเป็นอีสุกอีใสแล้วมีอาการปวดหู ไอ หายใจเหนื่อย เจ็บหน้าอก ตาเหลือง ตัวเหลือง (ดีซ่าน) ปวดศีรษะมาก ซึมลง อาการใดอาการหนึ่งหรือมากกว่า ควรรีบไปพบแพทย์เพื่อรับการตรวจรักษาเพิ่มเติม เพราะโรคแทรกซ้อนบางอาการอันตรายถึงขั้นเสียชีวิตได้เลย
 

          ทั้งนี้ นอกจากตุ่มขึ้นแล้ว อาการโรคมือเท้าปากมักจะมีอาการไข้ เจ็บปาก กินอะไรไม่ค่อยได้ น้ำลายไหล มีแผลในปากคล้ายร้อนใน โดยอาการจะหนักในช่วง 2-3 วันแรก และจะค่อย ๆ ทุเลาจนหายได้เองภายใน 1 สัปดาห์ แต่อย่างไรก็ตาม อาจมีโอกาสเกิดอาการรุนแรงหรือโรคแทรกซ้อนได้ โดยเฉพาะหากผู้ป่วยติดเชื้อ EV 71 (สายพันธุ์รุนแรง) หรือมีภูมิต้านทานต่อโรคค่อนข้างต่ำ ดังนั้นหากต้องสงสัยว่าเป็นโรคมือเท้าปาก ควรไปพบแพทย์เพื่อทำการรักษาอย่างทันท่วงที
 

          อย่างการติดเชื้อระยะแรก จะเห็นเป็นแผลริมแข็ง มีขอบนูนแข็ง แผลไม่เจ็บ ดูสะอาด และมีอาการต่อมน้ำเหลืองโต ต่อมาจะมีผื่นสีแดงน้ำตาลขึ้นที่ฝ่ามือ ฝ่าเท้า หรืออาจพบได้ทั่วตัว ซึ่งผื่นที่ขึ้นจะไม่มีอาการคัน หรืออาจพบผื่นสีเทาในปาก คอ ปากมดลูก และอาจพบหูดในบริเวณที่อับชื้น เช่น รักแร้ ทวารหนัก ขาหนีบ ซึ่งทั้งหมดนี้จะเรียกว่าอาการระยะเข้าข้อหรือออกดอก โดยจะมีอาการราว ๆ 1-3 เดือน และจะหายไปได้เอง แต่ก็กลับมาเป็นใหม่ได้หากติดเชื้อซ้ำอีก
 

          ส่วนอาการเริ่มแรกจะปวดแสบร้อนลึก ๆ โดยหาสาเหตุไม่ได้ และอาจมีไข้ร่วมด้วยหลังจากที่ปวดแสบร้อนได้ประมาณ 2-3 วัน หลังจากนั้นจะเริ่มเป็นผื่นแดง ต่อมาผื่นแดงก็จะกลายเป็นตุ่มน้ำใสเต่ง ๆ (รูปร่างคล้ายหยดน้ำกลิ้งบนใบบัว) เรียงกันเป็นกลุ่ม ๆ เป็นแนวยาว ๆ ตามเส้นประสาทของร่างกายเป็นหย่อม ๆ เช่น ตามความยาวของแขน หรือตามความยาวของขา หรือรอบเอว รอบหลัง หรือศีรษะ เป็นต้น ซึ่งตุ่มน้ำใสเต่ง ๆ ของงูสวัดนี้จะแตกออกเป็นแผล ต่อมาก็จะตกสะเก็ด และหายได้เองภายใน 2 สัปดาห์
 

          โรคสะเก็ดเงิน เป็นโรคที่เกิดจากความผิดปกติทางพันธุกรรมเป็นพื้นฐาน มีปัจจัยภายในและปัจจัยภายนอกเป็นตัวกระตุ้นให้โรคกำเริบได้ เช่น ภาวะทางจิตใจ ความเครียด ความโกรธ หงุดหงิด ฉุนเฉียว รวมไปถึงการเปลี่ยนแปลงที่เกิดขึ้นกับร่างกาย เช่น การเปลี่ยนแปลงของระดับฮอร์โมน, การเกิดโรคของอวัยวะภายในต่าง ๆ เช่น โรคตับ โรคไต เป็นต้น

          อาการมีหลายลักษณะ ที่พบบ่อยคือ มีผื่นแดงหนา มีขุยละเอียดหรือขุยหนา ๆ สีขาวหรือสีเงินบนแผล แต่ก็มีชนิดที่เป็นตุ่มได้เหมือนกัน โดยมีทั้งแบบตุ่มแดงคล้ายหยดน้ำขนาดเล็กไม่เกิน 1 เซนติเมตร หรือตุ่มหนองกระจายบนผิวหนัง รู้สึกปวดบวม ในรายที่เป็นมากอาจมีไข้ร่วมด้วย
 

          ผดร้อน เกิดจากการอุดตันของต่อมเหงื่อ และมักเกิดขึ้นในช่วงที่มีอากาศร้อนจัด โดยส่วนใหญ่จะมีลักษณะเป็นปื้นแดง หรือเป็นตุ่มน้ำใส ๆ ขนาดเล็ก รวมกันเป็นกระจุก สามารถแตกเป็นสะเก็ดได้ง่าย อาจมีอาการคันและแสบหรือไม่ก็ได้ ขึ้นอยู่กับชนิดของผดร้อน แต่หากเกิดการเสียดสีบริเวณที่เป็นผดร้อนก็อาจเกิดการอักเสบหรือติดเชื้อจนกลายเป็นตุ่มหนองได้ ซึ่งควรรีบรักษา เพราะอาจมีอาการแสบคันหนักกว่าเดิม
 

          หิด เป็นโรคผิวหนังที่เกิดจากการติดเชื้อตัวไรเล็ก ๆ ที่ชื่อว่า Sarcoptes scabiei ซึ่งมาอาศัยอยู่ในรูขุมขน ออกไข่ และฟักเป็นตัวอ่อน ส่งผลให้มีตุ่มนูนแดง ทั้งแบบตุ่มน้ำใสหรือตุ่มหนองตรงรูขุมขนนั้น ๆ ก่อให้เกิดอาการคันรุนแรงโดยเฉพาะในเวลากลางคืน และหากมีใครมาสัมผัสหิดก็จะติดได้ง่าย หรือใช้ของร่วมกับคนที่เป็นหิดก็ติดต่อกันได้ รวมไปถึงการร่วมเพศก็ส่งต่อตัวหิดได้เช่นกัน
 

          หูดหงอนไก่ก็จัดเป็นโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์เช่นเดียวกัน แต่เกิดจากเชื้อ HPV (Human Papillomavirus) ที่เป็นตระกูลเชื้อต้นเหตุของโรคมะเร็งปากมดลูกด้วย อาการจะเริ่มจากเป็นผื่นสีออกน้ำตาลไปทางชมพู มีลักษณะคล้ายดอกกะหล่ำ หรือแบบหงอนที่หัวไก่ชน เป็นติ่งเนื้ออ่อน ๆ สีชมพู บางคนอาจมีตุ่มนูนเล็ก ๆ แห้ง ๆ คล้ายมีขี้ไคลคลุม บางคนอาจเป็นตุ่มนูนแบน และตุ่มนูนเล็ก หรือมีหลายชนิดปนกัน มีขนาดแตกต่างกัน การเรียงตัวอาจติดกัน หรือกระจายตัวไปทั่ว

          โดยหูดหงอนไก่อาจเป็นก้อนเล็ก ๆ จนถึงก้อนโตจนอุดกั้นช่องคลอด ทวารหนัก หรือท่อปัสสาวะเลยก็ได้ บางรายอาจมีเลือดออกมาจากก้น คัน มีการตกขาวผิดปกติ รวมทั้งแสบร้อนที่อวัยวะเพศ ซึ่งหากพบอาการเหล่านี้ควรไปตรวจกับสูตินรีแพทย์โดยด่วน
 

          ผื่นแดง คล้ายลมพิษ มีอาการคัน เป็นอาการแพ้ยาที่พบได้บ่อย โดยอาจมีอาการบวมแดงที่ผิวหนัง ตาบวม หน้าบวม ร่วมด้วยได้ และหากแพ้หนัก ๆ อาจมีผื่นขึ้นทั้งตัว โดยเป็นผื่นแดงเป็นปื้น มีตุ่มเล็ก ๆ เป็นตุ่มหนอง หรือตุ่มน้ำพองใส หรือบางรายอาจแสบผิวหนัง ผิวหนังหลุดลอก เป็นต้น
 

          โดยลักษณะอาการจะมีตุ่มใส ๆ แข็ง ๆ บริเวณฝ่ามือ ฝ่าเท้า ด้านข้าง ๆ นิ้วมือ นิ้วเท้า ซึ่งแรก ๆ ตุ่มอาจจะมีขนาดเล็ก แต่นาน ๆ ไปอาจขยายใหญ่ขึ้นมาหลายเซนติเมตรได้ ร่วมกับมีอาการคัน และน้ำใส ๆ จะเปลี่ยนเป็นหนองจากการติดเชื้อ สุดท้ายผิวหนังบริเวณที่เป็นตุ่มน้ำจะแห้ง ตกสะเก็ด และลอกเป็นแผ่นหนา ๆ ออกไปได้
 

          ส่วนลักษณะตุ่มน้ำพองอาจพบเป็นผื่นแดงขึ้นตามผิวหนังก่อน จากนั้นจะเป็นตุ่มน้ำพองใส สามารถแตกออกได้ง่าย และเมื่อตุ่มใสแตกแล้วจะขยายออกเป็นวงกว้าง เป็นแผลถลอก โดยอาจมีสะเก็ดน้ำเหลืองให้เห็นด้วย อีกทั้งจะเจ็บและแสบมาก ๆ หากตุ่มใสแตก ทว่าเมื่อแผลหายแล้วจะไม่เป็นแผลเป็นนะคะ เพียงแต่อาจเป็นรอยดำ ๆ อย่างชัดเจน และโชคไม่ดีด้วยที่โรคนี้จะเป็นอย่างเรื้อรัง ดังนั้นหากพบสัญญาณของโรค ควรรีบไปปรึกษาแพทย์เพื่อทำการรักษาแต่เนิ่น ๆ