ยาสตรี นอกจากช่วยขับเลือด บำรุงโลหิต แล้วยังมีสรรพคุณในด้านไหนอีก มาดูกัน พร้อมเช็กว่าจะเลือกใช้ยาสตรียี่ห้อไหนดี ยาสตรี ส่วนใหญ่ที่เราเข้าใจกันคือ เป็นยาขับเลือด ยาบำรุงเลือด ทำให้เลือดลมไหลเวียนดี อีกทั้งยังช่วยแก้ประจำเดือนมาไม่ปกติ ทว่าภายใต้ความเข้าใจนี้ก็ยังมีข้อสงสัยในยาสตรีที่สาว ๆ หลายคนไม่กระจ่างอีกมากมาย ดังนั้น เพื่อให้เคลียร์ไปเลย วันนี้เราจะพาทุกคนมารู้จักยาสตรี ทั้งในแง่สรรพคุณ ข้อควรระวัง รวมไปถึงเช็กลิสต์ยาสตรียี่ห้อต่าง ๆ กันค่ะ ยาสตรี คือ ยาบำรุงเลือดสำหรับสตรี จัดเป็นยาแผนโบราณที่ใช้บำรุงสุขภาพผู้หญิง และเป็นยาที่ปรุงขึ้นตามวัตถุประสงค์ที่ต้องการบำรุง ยาสตรีจึงมีหลากหลายสูตรด้วยกันตามสารสกัดจากสมุนไพรชนิดต่าง ๆ ที่ใส่มาในตัวยา แต่โดยส่วนใหญ่ยาสตรีจะมีรสร้อนจากสมุนไพรตามศาสตร์ยาไทย เช่น ขิง, ดีปลี, พริกไทย, น้ำมันสะระแหน่, ดอกคำฝอย, ชะเอม, โกฐเชียง, โกฐหัวบัว, เอี๊ยะบ่อเช่า, ฝาง, กิ่งอบเชย หรือบางตำรับอาจใส่หัวเหล้า (แอลกอฮอล์) มาด้วยเล็กน้อย นอกจากนี้บางสูตรก็จะออกฤทธิ์ฮอร์โมนจากสมุนไพรอย่างว่านชักมดลูก ว่านสากเหล็ก หรือกวาวเครือขาว เป็นต้น สามารถเลือกรับประทานได้ทั้งยาสตรีแบบน้ำ และยาสตรีแบบเม็ด สรรพคุณยาสตรี โดยทั่วไปจะช่วยดูแลสุขภาพของคุณผู้หญิง ดังนี้ บำรุงเลือด กระตุ้นเลือดลมให้ไหลเวียนดี บำรุงร่างกาย แก้ประจำเดือนมาไม่ปกติ เพราะตัวยาสมุนไพรที่ใช้จะช่วยเรื่องการปรับสภาพฮอร์โมนเพศหญิงให้สมดุล แก้ปัญหาเรื่องตกขาว ช่วยบำรุงผิวพรรณ เพราะมีสมุนไพรที่ช่วยปรับสมดุลฮอร์โมนในร่างกาย อีกทั้งบางสูตรยังผสมแอลกอฮอล์ ทำให้ผิวพรรณดูเปล่งปลั่งหลังจากรับประทาน เป็นยาแทนการอยู่ไฟ ช่วยให้มดลูกเข้าอู่เร็วขึ้น ขับน้ำคาวปลา บำรุงสตรีหลังคลอด ช่วยให้เจริญอาหาร บรรเทาอาการร้อนวูบวาบในสตรีวัยทอง ในยาสตรีบางยี่ห้อมีส่วนผสมของว่านชักมดลูก กวาวเครือขาว ที่ออกฤทธิ์ฮอร์โมนเพศหญิง เมื่อรับประทานเข้าไปจะกระตุ้นให้เยื่อบุโพรงมดลูกหนาตัวขึ้น และหลังจากหยุดกินยา 2-3 วัน ประจำเดือนก็จะมา คุณสาว ๆ สามารถรับประทานยาสตรีตอนมีประจำเดือนได้ แต่อย่างไรก็ดี ไม่ควรกินยาสตรีต่อเนื่องนาน ๆ นะคะ ยาสตรีเป็นยาบำรุงเลือด ขับเลือดในเชิงที่ช่วยให้ประจำเดือนมาปกติ ทำให้เลือดลมไหลเวียนดี แต่ไม่ได้มีผลในการขับเลือดที่เป็นตัวอ่อนทารกแต่อย่างใด ดังนั้น ต่อให้กินยาสตรีไปกี่ขวดกี่ขนานก็ไม่สามารถทำให้แท้งได้ แต่หากกินยาสตรีในปริมาณมากเกินไป หรือผิดวัตถุประสงค์ อาจส่งผลข้างเคียงที่อันตรายตามมาได้ โดยเฉพาะยาสตรีตำรับที่มีแอลกอฮอล์ผสมอยู่ ส่วนใหญ่จะแนะนำให้รับประทานหลังอาหารในมื้อเช้าและเย็น แต่บางแบรนด์อาจให้รับประทานมื้ออื่น ๆ เพิ่มเติม หรือสามารถรับประทานก่อนอาหารได้ ขึ้นอยู่กับวิธีใช้ที่ระบุไว้บนฉลากของแต่ละยี่ห้อ ไม่ว่าจะเป็นยาแผนโบราณหรือยาแผนปัจจุบัน เมื่อขึ้นชื่อว่าเป็นยาก็มีข้อควรระวังเช่นกัน อย่างยาสตรีก็มีข้อควรระวัง ดังนี้ ควรเลือกใช้ตำรับยาสตรีให้ตรงกับอาการที่เป็นอยู่ เพราะหากใช้ไม่ตรงตำรับก็จะไม่ได้ผลในการรักษา สตรีมีครรภ์ไม่ควรรับประทาน โดยเฉพาะยาสตรีที่มีแอลกอฮอล์หรือสมุนไพร เช่น รากเจตมูลเพลิงแดง ผสมอยู่ เพราะอาจส่งผลต่อทารกในครรภ์ ทำให้พิการ เจริญเติบโตผิดรูปได้ ไม่ควรกินยาสตรีในปริมาณมาก ๆ และใช้ต่อเนื่องนาน ๆ เพราะอาจเป็นพิษต่อตับจากแอลกอฮอล์ในยาสตรี ไม่ควรใช้ยาสตรีเพื่อทำแท้ง เพราะไม่มีผลในด้านนี้ และอาจส่งผลให้ทารกเสียชีวิตในครรภ์โดยไม่ได้ขับทารกออกมา ซึ่งจัดเป็นภาวะอันตรายต่อร่างกายของแม่ตั้งครรภ์มาก ก่อนใช้ยาสตรีควรปรึกษาแพทย์หรือเภสัชกรทุกครั้ง หากใช้แล้วมีอาการผิดปกติ เช่น ประจำเดือนมามาก ควรหยุดยาและปรึกษาแพทย์ เลือกใช้ยาสตรีตามวัตถุประสงค์ที่ต้องการ เนื่องจากแต่ละสูตรมีสรรพคุณต่างกัน เช่น บางตำรับใช้เพื่อบำรุงโลหิต บำรุงร่างกาย ช่วยให้ประจำเดือนมาเป็นปกติ หรือใช้สำหรับสตรีหลังคลอดบุตร หากใช้ผิดขนานอาจได้ผลลัพธ์ไม่ตรงตามต้องการ พิจารณาสมุนไพรที่ใช้เป็นส่วนประกอบ เพื่อดูว่าเรามีอาการแพ้สมุนไพรตัวไหนหรือไม่ พิจารณาว่ามีแอลกอฮอล์เป็นส่วนผสมหรือไม่ เนื่องจากบางคนแพ้แอลกอฮอล์ หรือไม่ต้องการรับประทานแอลกอฮอล์มากเกินไป โดยเฉพาะหญิงมีครรภ์ห้ามรับประทานแอลกอฮอล์เด็ดขาด เลือกจากรสชาติและกลิ่น ซึ่งแต่ละสูตรจะมีรสชาติต่างกัน บางยี่ห้ออาจมีรสขมหรือกลิ่นยาแรง เลือกจากรูปแบบของยาสตรีปัจจุบันมีทั้งยาสตรีแบบน้ำและยาสตรีแบบแคปซูล ซึ่งรับประทานง่าย สะดวกต่อการพกพา เลือกยาสตรีที่ขึ้นทะเบียนตำรับยาแผนโบราณ มีเลขทะเบียนตำรับยาอย่างชัดเจน ผู้ผลิตน่าเชื่อถือ โดยสามารถเช็กข้อมูลได้ที่เว็บไซต์สำนักงานคณะกรรมการอาหารและยา เลือกซื้อจากร้านขายยาที่มีเภสัชกรให้คำแนะนำ อ่านฉลาก วิธีใช้ ข้อบ่งใช้ คำเตือนต่าง ๆ อย่างละเอียดก่อนรับประทาน ยาสตรียี่ห้อนี้อยู่ในอันดับท็อป ๆ ของวงการยาสตรีมายาวนาน โดยเป็นตำรับยาที่สกัดจากสมุนไพร เช่น ชวงเกียง, แปะเจียก, หัวแห้งหมู, เล่งจือจี้, คำฝอย, ท่อยิ้ม, โต่วต๋ง, เอี๊ยะบ่อเช่า และตังกุย มีสรรพคุณเขียนไว้หน้ากล่องว่า ช่วยบำรุงเลือด บำรุงร่างกาย ช่วยให้เจริญอาหาร แก้ประจำเดือนไม่ปกติ เป็นยาแทนการอยู่ไฟ ขับน้ำคาวปลา และช่วยฟอกโลหิต ทว่าขวดนี้มีแอลกอฮอล์ผสมอยู่ ดังนั้นจึงมีข้อความเตือนชัดเจนที่หน้ากล่องบรรจุภัณฑ์ว่าสตรีมีครรภ์ห้ามรับประทานนะคะ ขนาดรับประทาน : รับประทานครั้งละ 2 ช้อนโต๊ะ หลังอาหารเช้า-เย็น ราคาปกติ : 38 บาท (280 มิลลิลิตร) อีกหนึ่งตำนานยาสตรีชนิดน้ำที่อยู่คู่คนไทยมากว่า 100 ปี โดยยาสตรีเพ็ญภาคมีส่วนผสมของสมุนไพรไทยและจีนกว่า 25 ชนิด อาทิ โกฐเชียง, โกฐหัวบัว, ตังเซียม, อบเชย, ปักคี้ มีสรรพคุณบำรุงโลหิต บรรเทาอาการประจำเดือนมาไม่ปกติ ท้องขึ้น ท้องเฟ้อ วิงเวียนศีรษะ อ่อนเพลีย ส่วนรสชาติจะออกเข้มข้นปนกลิ่นสมุนไพร และขวดนี้ก็ห้ามสตรีมีครรภ์รับประทานเช่นกันนะคะ เพราะมีส่วนผสมของแอลกอฮอล์ในตำรับยานี้ด้วย แต่สำหรับคนที่กลัวว่าจะมีปัญหาเรื่องกลิ่นสมุนไพรแน่น ๆ หรือกลิ่นของแอลกอฮอล์ ยาสตรีเพ็ญภาคยังมีชนิดแคปซูลไว้เป็นทางเลือกด้วย ขนาดรับประทาน : รับประทานครั้งละ 3 ช้อนโต๊ะ หลังอาหารเช้า-เย็น ราคาปกติ : ชนิดน้ำ ราคาประมาณ 35 บาท (180 มิลลิลิตร) ชนิดเม็ด ราคาประมาณ 95 บาท (30 แคปซูล) เชื่อว่าสาว ๆ คงคุ้นชื่อแบรนด์นี้ดีไม่แพ้ 2 ยี่ห้อแรก โดยเป็นยาสตรีตำรับที่มีสมุนไพร เช่น โกฐหัวบัว เอี๊ยะบ่อเช่า และฝาง แถมเด่นในเรื่องปรับฮอร์โมนที่ไม่สมดุล เพราะมีสมุนไพรออกฤทธิ์ฮอร์โมนอย่างว่านชักมดลูก ว่านสากเหล็ก และโสมที่มีสรรพคุณปรับการทำงานของต่อมไร้ท่ออยู่ด้วย จึงช่วยแก้ประจำเดือนมาไม่ปกติ เป็นยาฟอกเลือดบำรุงธาตุ ใช้แทนการอยู่ไฟ ช่วยชักมดลูกให้เข้าอู่เร็ว ขับน้ำคาวปลา บำรุงร่างกาย บำรุงโลหิต แก้ตกขาว และช่วยทำให้ผิวพรรณผ่องใส ขนาดรับประทาน : ชนิดน้ำรับประทานครั้งละ 2 ช้อนโต๊ะ หลังอาหารเช้า-เย็น, ชนิดเม็ด รับประทานครั้งละ 1-2 แคปซูล วันละ 2 ครั้ง หลังอาหารเช้า-เย็น ราคาปกติ : ชนิดน้ำ 185 บาท (450 มิลลิลิตร) ชนิดเม็ด 90 บาท (30 แคปซูล) เป็นยาสตรีในตำรับยาที่มีสมุนไพรสกัดมากกว่า 30 ชนิดด้วยกัน อาทิ ขิง, ว่านชักมดลูก, ว่านสากเหล็ก, เจตมูลเพลิงแดง, ว่านมหาเมฆ, สมอดีงู, ขอบนางแดง-ขอบนางขาว, ดอกคำฝอย, ดอกคำไทย, ฝาง, ขมิ้นอ้อย, ขมิ้นเครือ, ดีปลี และฝาง เป็นต้น โดยมีสรรพคุณช่วยแก้อาการตกขาว อาการวัยทอง ประจำเดือนไม่ปกติ ปัญหาในช่องคลอด ปรับฮอร์โมน ช่วยให้เลือดลมไหลเวียนดี รวมไปถึงช่วยแก้ปัญหาผิวหน้าคล้ำ ฝ้าเลือดต่าง ๆ ทว่ายาสตรีตำรับนี้สตรีมีครรภ์ไม่ควรรับประทานนะคะ เพราะมีเจตมูลเพลิงแดง ซึ่งเป็นสมุนไพรที่อาจส่งผลต่อทารกในครรภ์ได้ ขนาดรับประทาน : ชนิดน้ำ รับประทานครั้งละ 2 ช้อนโต๊ะ หลังอาหารเช้า-เย็น, ชนิดเม็ด รับประทานครั้งละ 1-2 แคปซูล วันละ 2 ครั้ง หลังอาหารเช้า-เย็น ราคาปกติ : ชนิดน้ำ 690 บาท (450 มิลลิลิตร) ชนิดเม็ด 990 บาท (30 แคปซูล) ยาสตรีจากบริษัทหมอมี ตำรับนี้มีสมุนไพรรวม ๆ กว่า 22 ชนิด ทั้งว่านชักมดลูก, โกฐเชียง, เมล็ดท้อ, ชะเอมเทศ, เปลือกส้มจีน, ดอกคำฝอย, เมล็ดข้าวบาร์เลย์งอก และสมุนไพรอื่น ๆ รวมไปถึงมีส่วนผสมของแอลกอฮอล์อยู่ด้วย หญิงตั้งครรภ์จึงไม่ควรรับประทานนะคะ ส่วนสาว ๆ ที่มีปัญหาฮอร์โมนไม่สมดุล ประจำเดือนมาไม่ปกติ ตกขาวมามากผิดปกติ ปวดประจำเดือน สามารถรับประทานได้ แถมยาสตรีขวดนี้ยังช่วยปรับสมดุลระบบไหลเวียนโลหิต ช่วยให้ผิวพรรณเปล่งปลั่งดูมีน้ำมีนวลด้วย ขนาดรับประทาน : รับประทานครั้งละ 1 ช้อนโต๊ะ วันละ 4 ครั้ง เช้า กลางวัน เย็น และก่อนนอน หรือวันละ 2 ครั้ง เช้าและก่อนนอน ราคาปกติ : ชนิดน้ำ 95 บาท (300 มิลลิลิตร) ยาสตรีบัวแก้วเป็นยาบำรุงโลหิต แก้ประจำเดือนไม่ปกติ โดยเป็นตำรับยาสตรีที่มีสมุนไพรออกฤทธิ์ฮอร์โมน เช่น ว่านชักมดลูก ว่านมหาเมฆ เอี๊ยะบ่อเช่า ร่วมด้วยสมุนไพรอย่างแก่นฝาง แก่นขี้เหล็ก ดอกคำฝอย และตัวยาอื่น ๆ รวมไปถึงแอลกอฮอล์ด้วยนะคะ (ในยาสตรีชนิดน้ำ) ดังนั้น ควรใช้ด้วยความระมัดระวัง และห้ามสตรีมีครรภ์หรือผู้ที่มีอาการไข้รับประทาน ขนาดรับประทาน : ชนิดน้ำ รับประทานครั้งละ 1 ช้อนโต๊ะ แล้วดื่มน้ำตามพอสมควร วันละ 2 ครั้ง ก่อนอาหารและก่อนนอน, ชนิดเม็ด รับประทานครั้งละ 1-2 แคปซูล วันละ 3 ครั้ง หลังอาหาร ราคาปกติ : ชนิดน้ำ 45 บาท (300 มิลลิลิตร), ชนิดเม็ด 95 บาท (30 แคปซูล) เป็นยาสตรีชนิดแคปซูลที่มีสมุนไพรรากสามสิบเป็นส่วนผสม ซึ่งเป็นที่รู้กันดีว่ารากสามสิบเป็นยาบำรุงสตรีที่ใช้กันมาตั้งแต่โบราณ เพราะมีฤทธิ์ใกล้เคียงกับฮอร์โมนเอสโตรเจน นอกจากรากสามสิบแล้ว ขวดนี้ยังมีส่วนผสมของแก่นฝาง, ดอกคำไทย, เทียนขาว, เทียนดำ, ดอกคำฝอย, โกฐเชียง และตัวยาแผนโบราณอื่น ๆ โดยตำรับนี้มีสรรพคุณบำรุงโลหิต แก้ปวดประจำเดือน และปรับสมดุลฮอร์โมนให้ประจำเดือนมาเป็นปกติ แต่สตรีมีครรภ์ห้ามรับประทานนะคะ เพราะมีตัวยาที่อาจส่งผลต่อทารกในครรภ์ได้ ขนาดรับประทาน : รับประทานครั้งละ 2 แคปซูล วันละ 1 ครั้ง หลังอาหารเช้า ราคาปกติ : 350 บาท (60 แคปซูล) สำหรับสาว ๆ ที่อยากบำรุงเลือดลมให้ไหลเวียนดี หรือมีปัญหาประจำเดือนมาไม่ปกติ ตกขาวเยอะ ลองปรึกษาเภสัชกรแล้วเลือกยาสตรีมาบำรุงสุขภาพกันได้ แต่หากมีโรคประจำตัวก็ควรปรึกษาแพทย์ก่อนจะซื้อยาหรืออาหารเสริมมารับประทาน ทั้งนี้ เพื่อหลีกเลี่ยงผลข้างเคียงที่ไม่พึงประสงค์จากยา และเพื่อให้เราได้รับประโยชน์จากยาสตรีตามวัตถุประสงค์ที่ต้องการด้วยค่ะ ยาสตรีแบบเม็ด สรรพคุณเป็นอย่างไร ช่วยบำรุงเลือดได้ไหม มียี่ห้อไหนบ้าง กินยาสตรีทำให้แท้งจริงไหม ไขข้อสงสัยเรื่องยาสตรีขับประจำเดือน ? 9 สมุนไพรขับประจำเดือน บรรเทาอาการเลือดลมตกค้างในร่างกาย 9 สมุนไพรรักษาประจำเดือนผิดปกติ สาว ๆ รู้ไว้ไม่ต้องพึ่งยา สมุนไพรรักษาตกขาวจากเชื้อรา แก้ง่าย ๆ ด้วยวิธีธรรมชาต ขอบคุณข้อมูลและภาพจาก : yalamarketplace.com, penpark.com, เฟซบุ๊ก ยาสตรี ฟลอร่า, เฟซบุ๊ก ยาสตรีแสงจันทร์ สมุนไพรฟื้นฟูเรื่องภายใน, mohmee.co.th, barapharmaceutical.com, bunditworld.com, สำนักงานคณะกรรมการอาหารและยา (อย.), เครือข่ายอาสา, เฟซบุ๊ก Woman’s story by Dr. Thor, disthai.com
แสดงความคิดเห็น