ดอกมะลิ สัญลักษณ์ดอกไม้วันแม่แห่งชาติ สรรพคุณดีต่อสุขภาพหลายอย่าง อยากรู้ว่าดอกมะลิประโยชน์ดียังไงบ้าง ลองมาอ่านเลย
สรรพคุณของดอกมะลิ ดอกไม้วันแม่ นอกจากความหอมละมุน ๆ แล้ว ดอกมะลิยังมีประโยชน์ด้านสุขภาพอีกพอสมควรค่ะ จึงไม่น่าแปลกใจที่ดอกมะลิจะถูกนำไปสกัดเป็นชามะลิ หรือน้ำมันหอมระเหยกลิ่นมะลิที่ใช้กันในสปา ส่วนดอกมะลิจะมีสรรพคุณดียังไง เรามาดูกัน
มะลิ ดอกไม้หอม สัญลักษณ์วันแม่
ดอกมะลิ หรือภาษาอังกฤษเรียกว่า Jasmine มีชื่อทางวิทยาศาสตร์ว่า Jasminum sambac (L.) Ait. แต่ในไทยก็เรียกมะลิในหลายชื่อ ทั้งมะลิ มะลิลา มะลิซ้อน มะลิขี้ไก่ มะลิหลวง ข้าวแตก เตียมูน เป็นต้น
มะลิเป็นไม้พุ่ม บางพันธุ์ก็เป็นไม้รอเลื้อย ต้นมะลิสูงประมาณ 0.3-3 เมตร ใบออกตรงกันข้าม ลักษณะใบมะลิเป็นรูปทรงไข่ ปลายใบแหลม โคนใบมน ดอกมะลิมีสีขาว ดอกมีกลิ่นหอมเฉพาะตัว และดอกมะลิจะบานตอนกลางคืน ออกดอกดกในช่วงฤดูร้อนและฤดูฝน ทั้งนี้ชื่อเรียกดอกมะลิจะแตกต่างกันไปตามแต่กลีบดอกมะลิ หากกลีบดอกมีชั้นเดียวจะเรียกมะลิลา ถ้ากลีบดอกซ้อนหลายชั้นจะเรียกมะลิซ้อน
ดอกมะลิเป็นสัญลักษณ์วันแม่ เพราะดอกมะลิมีสีขาวบริสุทธิ์ เปรียบเสมือนความรักอันบริสุทธิ์ของแม่ที่มีต่อลูกอย่างไม่มีเสื่อมคลาย เช่นเดียวกับความหอมของดอกมะลิที่หอมยาวนาน และออกดอกตลอดทั้งปี อีกทั้งดอกมะลิยังถูกนำไปร้อยพวงมาลัยบูชาพระ ซึ่งก็เปรียบเสมือนการบูชาแม่ผู้มีพระคุณของลูก ๆ ทุกคนด้วยค่ะ
มะลิเป็นไม้พุ่ม บางพันธุ์ก็เป็นไม้รอเลื้อย ต้นมะลิสูงประมาณ 0.3-3 เมตร ใบออกตรงกันข้าม ลักษณะใบมะลิเป็นรูปทรงไข่ ปลายใบแหลม โคนใบมน ดอกมะลิมีสีขาว ดอกมีกลิ่นหอมเฉพาะตัว และดอกมะลิจะบานตอนกลางคืน ออกดอกดกในช่วงฤดูร้อนและฤดูฝน ทั้งนี้ชื่อเรียกดอกมะลิจะแตกต่างกันไปตามแต่กลีบดอกมะลิ หากกลีบดอกมีชั้นเดียวจะเรียกมะลิลา ถ้ากลีบดอกซ้อนหลายชั้นจะเรียกมะลิซ้อน
ดอกมะลิเป็นสัญลักษณ์วันแม่ เพราะดอกมะลิมีสีขาวบริสุทธิ์ เปรียบเสมือนความรักอันบริสุทธิ์ของแม่ที่มีต่อลูกอย่างไม่มีเสื่อมคลาย เช่นเดียวกับความหอมของดอกมะลิที่หอมยาวนาน และออกดอกตลอดทั้งปี อีกทั้งดอกมะลิยังถูกนำไปร้อยพวงมาลัยบูชาพระ ซึ่งก็เปรียบเสมือนการบูชาแม่ผู้มีพระคุณของลูก ๆ ทุกคนด้วยค่ะ
ดอกมะลิ สรรพคุณดียังไง
1. ดอกมะลิ หอมชื่นใจ ให้ความสดชื่น
ในอดีตคนไทยมักจะนำดอกมะลิไปลอยในน้ำที่ใช้ดื่มหรือล้างหน้า เพราะกลิ่นหอมของดอกมะลิช่วยให้ความรู้สึกสดชื่น และยังให้กลิ่นหอมชื่นใจ
2. ดอกมะลิ บำรุงหัวใจ
ตามตำรับยาไทย ดอกมะลิจัดเป็นยารสหอมเย็น มีสรรพคุณบำรุงหัวใจ ทำให้ชื่นใจ แก้อาการอ่อนเพลีย ชูกำลัง แก้ร้อนในกระหายน้ำ โดยนำดอกมะลิมาลอยน้ำดื่ม หรือใช้ดอกแห้ง 1.5-3 กรัม ชงน้ำร้อนดื่ม หรือในบางตำรามีการนำดอกมะลิผสมกับยาหอม แต่ไม่ควรใช้มะลิมากเกินไป เพราะอาจแสลงกับโรคลมจุกเสียดได้ และกลิ่นหอมแรงเกินไปอาจทำให้หน้ามืดวิงเวียนและคลื่นไส้ได้เช่นกัน
3. ดอกมะลิ ช่วยดับพิษร้อน ถอนพิษไข้
ดอกมะลิมีฤทธิ์เย็น จึงช่วยลดไข้ได้ โดยนำดอกสดตำใส่พิมเสน แล้วนำมาสุมไฟแก้ไข้ตัวร้อน แก้หวัด
4. ใบมะลิ รักษาผื่นคัน แผลพุพอง
นำใบมะลิล้างสะอาดแล้วตำให้ละเอียด ผสมกับน้ำมะพร้าวสดใหม่ จากนั้นนำไปลนไฟฆ่าเชื้อ ก่อนนำมาทารักษาแผลพุพอง ผื่นคันตามตัว หรือนำใบมาตำแล้วละลายกับน้ำปูนใส แต้มแผลฟกช้ำ แผลเรื้อรัง โรคผิวหนังจะหายไวขึ้น
5. รากมะลิ ช่วยแก้ร้อนใน
รากมะลิสามารถนำมาฝนรับประทาน แก้ร้อนใน บรรเทาอาการเสียดท้อง และรักษาหลอดลมอักเสบได้
6. รากมะลิ ช่วยขับประจำเดือน
ฝนรากมะลิมารับประทานเพื่อช่วยขับประจำเดือนให้สาว ๆ ได้ด้วย หรือบางตำรามีการนำดอกแห้งและเกสรของดอกมะลิไปเป็นส่วนประกอบในยาสตรีหลังคลอด เพื่อช่วยขับคาวปลา และขับเลือด
7. ดอกมะลิ แก้ปวดหัว คลายเครียด
น้ำมันหอมระเหยจากดอกมะลิถูกใช้กระตุ้นระบบประสาทสำหรับผู้ที่มีภาวะอ่อนล้าทางจิตใจ ง่วง อ่อนเพลีย ช่วยคลายเครียด บรรเทาอาการปวดศีรษะจากอาการเครียด รวมถึงช่วยบรรเทาอาการปวดกล้ามเนื้อ และทำให้สภาพจิตใจดีขึ้น หรือถ้านำดอกมะลิมาตำให้ละเอียดแล้วนำมาพอกที่ขมับ ก็ช่วยบรรเทาอาการปวดหัวและปวดหูชั้นกลางได้เหมือนกัน
ดอกมะลิในตำรับยาไทย
ดอกมะลิ เป็นส่วนประกอบในตำรับยาสมุนไพรในบัญชียาหลักแห่งชาติหลายตำรับ โดยเฉพาะ "ยาหอมเทพจิตร" มีดอกมะลิเป็นส่วนประกอบหลักในตำรับกว่า 50% ใช้สำหรับแก้อาการหน้ามืด ตาลายตาพร่าจะเป็นลม ใจสั่น คลื่นไส้อาเจียน และช่วยให้ผ่อนคลาย
สรรพคุณของมะลิมีดีกว่าแค่กลิ่นหอม ๆ อย่างที่บอกจริง ๆ นะ
บทความที่เกี่ยวข้องกับดอกมะลิ
- วิธีปลูกต้นมะลิให้ออกดอกไว หอมอบอวลไปทั่วทั้งบ้าน
- 7 สายพันธุ์มะลิน่าปลูก ดอกไม้แทนรักบริสุทธิ์ของแม่
- 4 เมนูมะลิ สูตรขนมวันแม่ หอมอร่อยอบอวลด้วยความรัก
- คัพเค้กดอกมะลิ วิธีบีบครีมแต่งหน้าขนมเป็นดอกมะลิรับวันแม่
- 7 สายพันธุ์มะลิน่าปลูก ดอกไม้แทนรักบริสุทธิ์ของแม่
- 4 เมนูมะลิ สูตรขนมวันแม่ หอมอร่อยอบอวลด้วยความรัก
- คัพเค้กดอกมะลิ วิธีบีบครีมแต่งหน้าขนมเป็นดอกมะลิรับวันแม่
ขอบคุณข้อมูลจาก : คณะเภสัชศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดล, ฐานข้อมูลเครื่องยากสมุนไพร คณะเภสัชศาสตร์ มหาวิทยาลัยอุบลราชธานี, โครงการอนุรักษ์พันธุกรรมพืชฯ, เฟซบุ๊ก กรมการแพทย์แผนไทยและการแพทย์ทางเลือก