วิธีกินยาคุมฉุกเฉินต้องกินหลังจากมีเพศสัมพันธ์ นี่คือสิ่งที่สาว ๆ ทุกคนพอรู้กันอยู่บ้าง ทว่ารายละเอียดของการกินยาคุมฉุกเฉินไม่ได้มีเพียงเท่านั้นค่ะ อีกทั้งผลข้างเคียงของยาคุมฉุกเฉินมีอะไรบ้าง หลายคนก็อาจจะยังรู้ไม่ครบ วันนี้เราจึงนำข้อมูลจาก Buzzfeed มาบอกต่อ อ่านจบแล้วจะรู้จักยาคุมฉุกเฉินอย่างสนิทชิดเชื้อกันมากขึ้น
ยาคุมฉุกเฉินมีหลายแบบ
ยาคุมฉุกเฉินไม่ได้อยู่ในรูปตัวยาเป็นเม็ดเท่านั้น ทว่ายังมียาคุมฉุกเฉินชนิดห่วงทองแดง (copper IUD) อีกอย่างหนึ่ง ซึ่งความแตกต่างก็อยู่ที่ยาคุมฉุกเฉินชนิดเม็ดทั่วไปจะเป็นฮอร์โมนที่เข้าไปชะลอกระบวนการตกไข่ ส่วนยาคุมฉุกเฉินชนิดห่วงจะมีสารที่เข้าไปทำลายไข่และเชื้ออสุจิไม่ให้เกิดการปฏิสนธิกันได้
ยาคุมฉุกเฉินชนิดไหนที่มีประสิทธิภาพมากกว่ากัน
ยาคุมฉุกเฉินทั้ง 2 แบบสามารถป้องกันการตั้งครรภ์ได้เหมือนกัน ทว่าห่วงฉุกเฉินชนิดทองแดง (copper IUD) จะสามารถป้องกันการตั้งครรภ์ได้สูงถึง 99% และสามารถใส่ห่วงได้ภายใน 5-7 วันหลังมีเพศสัมพันธ์ โดยผลการทดลองเมื่อปี 1979-2011 ก็พบว่า กลุ่มอาสาที่คุมกำเนิดด้วยการใช้ห่วงฉุกเฉินชนิดทองแดงมีโอกาสตั้งครรภ์เพียงร้อยละ 0.1 เท่านั้น อีกทั้งยังช่วยคุมกำเนิดในระยะยาวได้ถึง 10 ปี ทว่าก็ต้องใส่ห่วงนี้ไว้ตลอดนะคะ
สาว ๆ รู้ไหม เราไม่จำเป็นต้องรีบกินยาคุมฉุกเฉิน
แม้การรีบกินยาคุมฉุกเฉินหลังมีเพศสัมพันธ์โดยเร็วที่สุดจะเพิ่มโอกาสป้องกันการตั้งครรภ์ได้มากกว่า แต่ก็ไม่ได้หมายความว่ากินช้ากว่านั้นสัก 1-2 วันจะพลาดโอกาสป้องกันการตั้งครรภ์ไปซะทีเดียว โดย ดร.อลิสซ่า แดค แพทย์สูตินรีเวช ก็ยืนยันเลยว่า ยาคุมฉุกเฉินสามารถกินหลังการมีเพศสัมพันธ์ได้ภายใน 72 ชั่วโมง ซึ่งจะสามารถป้องกันการตั้งครรภ์ได้ประมาณ 75% แต่หากกินยาคุมฉุกเฉินภายใน 24 ชั่วโมงหลังมีเพศสัมพันธ์ โอกาสรอดจากการตั้งครรภ์จะเพิ่มเป็น 85% แต่ถ้ากินหลังจาก 72 ชั่วโมงหลังมีเพศสัมพันธ์ โอกาสท้องโตก็มีสิทธิ์เกิดขึ้นสูงเท่านั้นเอง
ยาคุมฉุกเฉินใช้ทำแท้งไม่ได้
ศาสตราจารย์ นายแพทย์เจมส์ ทรัสเซล ผู้เชี่ยวชาญด้านประชากรศาสตร์ มหาวิทยาลัยพรินซ์ตัน ให้ข้อมูลว่า ยาคุมฉุกเฉินมีหน้าที่แค่ช่วยชะลอการตกไข่ของเพศหญิงพร้อมทั้งขัดขวางการตกไข่ในมดลูกเพื่อป้องกันไม่ให้ไข่เจอกับสเปิร์มของท่านชายจนเกิดการตั้งครรภ์เท่านั้น ทว่าหากไข่หลุดเข้าไปฝังตัวในมดลูกเรียบร้อยแล้ว เคสนี้ยาคุมฉุกเฉินไม่มีสิทธิ์ก้าวก่ายได้เลย ดังนั้นต่อให้คุณโหมกินยาคุมฉุกเฉินเกินโดสที่ร่างกายควรได้รับไปมากขนาดไหน ก็ไม่สามารถกำจัดไข่ที่ฝังตัวอยู่ในมดลูกได้ ฉะนั้นหากหวังจะกินยาคุมฉุกเฉินเพื่อทำแท้งคงเป็นแค่ฝันลม ๆ แล้ง ๆ นะคะ
ผลข้างเคียงจากยาคุมฉุกเฉินไม่ได้เกิดกับทุกคน
ผลข้างเคียงจากยาคุมฉุกเฉินอันดับต้น ๆ ผู้กินจะมีอาการคลื่นไส้อาเจียน ปวดหัว เจ็บเต้านม เลือดออกเหมือนเป็นประจำเดือน ประจำเดือนมาผิดปกติ แต่อาการข้างเคียงเหล่านี้ก็ไม่ได้เกิดกับทุกคนนะคะ คุณผู้หญิงบางคนกินยาคุมฉุกเฉินเข้าไปแล้วไม่มีอาการผิดปกติใด ๆ ก็มีให้เห็นเยอะเหมือนกัน
ประจำเดือนอาจมาไม่ตรงเวลา
หลังจากกินยาคุมฉุกเฉินเข้าไปแล้ว ประจำเดือนของคุณสาว ๆ อาจเลื่อนไปเลื่อนมาได้ โดยบางคนประจำเดือนมาเร็วขึ้น หรือบางคนประจำเดือนมาช้ากว่าที่เคย ซึ่งก็ถือเป็นอาการข้างเคียงจากตัวยาที่กินไป ไม่นับเป็นความเสี่ยงแต่อย่างใด ทว่าหากประจำเดือนมาช้ากว่า 1 สัปดาห์หลังจากที่กินยาคุมฉุกเฉินไป แนะนำให้สงสัยไว้ก่อนว่าอาจเกิดการตั้งครรภ์ขึ้นแล้วก็เป็นได้
กินยาคุมฉุกเฉินได้ แม้ปกติจะกินยาคุมอยู่แล้ว
หากปกติคุณกินยาคุมอยู่แล้ว ทว่าเกิดลืมกินยาคุมไป 3 วัน และดันไปมีเพศสัมพันธ์โดยไม่ได้ป้องกัน เคสนี้คุณสามารถกินยาคุมฉุกเฉินแทรกเข้าไปได้ค่ะ เพราะหากขาดการกินยาคุมไป 3 วันแล้ว ร่างกายจะไม่มีฮอร์โมนป้องกันการตั้งครรภ์หลงเหลืออยู่ ฉะนั้นคุณจึงสามารถกินยาคุมฉุกเฉินเพื่อเพิ่มฮอร์โมนให้ร่างกายนำไปใช้ป้องกันการตั้งครรภ์ได้โดยไม่แทรกแซงการทำงานของยาคุมชนิดปกติ
แต่ก็ใช่ว่าจะกินยาคุมฉุกเฉินแทนยาคุมปกติได้ตลอด
สาว ๆ สามารถกินยาคุมฉุกเฉินแทรกยาคุมปกติได้ในกรณีที่ลืมกินยาคุมเกิน 3 วัน ทว่าจะไม่สามารถกินยาคุมฉุกเฉินได้ทุกวันเหมือนที่กินยาคุมปกตินะคะ เพราะระดับฮอร์โมนของยาคุมฉุกเฉินและยาคุมปกติโดสต่างกันพอสมควร ซึ่งก็แน่นอนว่ายาคุมฉุกเฉินจะค่อนข้างมีฤทธิ์รุนแรงกว่า เภสัชกรจึงแนะนำว่าห้ามกินยาคุมฉุกเฉินเกิน 2 ครั้งต่อเดือน เพราะอาจทำให้เกิดผลข้างเคียงกับรังไข่ในระยะยาวได้
ท้องได้แม้กินยาคุมฉุกเฉินไปแล้ว
กรณีนี้จะเกิดการตั้งครรภ์ขึ้นก็เมื่อคุณมีเซ็กส์โดยไม่ป้องกันอีกครั้งหลังจากที่กินยาคุมฉุกเฉินไปแล้ว และแม้จะเพิ่งกินยาคุมฉุกเฉินไปหยก ๆ ก็อย่าชะล่าใจว่ายาจะช่วยป้องกันการตั้งครรภ์ได้ค่ะ เพราะศาสตราจารย์ นายแพทย์เจมส์ ทรัสเซล ผู้เชี่ยวชาญด้านประชากรศาสตร์ มหาวิทยาลัยพรินซ์ตัน บอกไว้ว่า หลังจากกินยาคุมฉุกเฉินไป 10 นาที แล้วมีเพศสัมพันธ์อีกครั้งโดยที่ไม่ได้ป้องกันก็อาจรอดจากการตั้งครรภ์ได้ ทว่ายังไม่มีหลักฐานทางการแพทย์ช่วยยืนยันประสิทธิภาพของยาคุมฉุกเฉินดังเช่นกรณีนี้เลย ดังนั้นจึงนับว่าการมีเพศสัมพันธ์โดยไม่ได้ป้องกันหลังจากที่กินยาคุมฉุกเฉินไปยังคงมีความเสี่ยงที่จะท้องอยู่สูงมาก อย่าเสี่ยงเลยดีกว่า
ยาคุมฉุกเฉินไม่ทำให้อ้วน
เคยได้ยินกันมาบ่อย ๆ ว่าการกินยาคุมอาจทำให้น้ำหนักตัวมากขึ้น หรือตัวจะบวมขึ้น ทว่าหน่วยงานควบคุมยาแห่งสหภาพยุโรป (European Medicines Agency: EMA) ออกมานั่งยันนอนยันแลยค่ะว่า ไม่มีหลักฐานใดยืนยันเรื่องกินยาคุมฉุกเฉินแล้วจะอ้วนขึ้นเลยสักนิด ฉะนั้นตัดความกังวลในเรื่องนี้ไปได้ชิล ๆ
ยาคุมฉุกเฉินป้องกันการตั้งครรภ์ได้ไม่ 100%
แม้ยาคุมฉุกเฉินจะมีฮอร์โมนยับยั้งการปฏิสนธิระหว่างไข่และสเปิร์ม หรือผลการวิจัยจะยืนยันว่าห่วงฉุกเฉินชนิดทองแดงสามารถป้องกันการตั้งครรภ์โดยไม่ตั้งใจได้ 99% ทว่าสิ่งใด ๆ ในโลกนี้ก็เกิดขึ้นได้ โอกาสที่จะท้องยังคงมีอยู่ ดังนั้นทางที่ดีที่สุดควรคุมกำเนิดด้วยวิธีที่ให้ผลค่อนข้างแน่นอน อย่างการใช้ถุงยางอนามัยทุกครั้งที่มีเพศสัมพันธ์ก็น่าจะปลอดภัยกว่าทั้งในแง่ป้องกันการตั้งครรภ์และป้องกันโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ไปในตัว
ย้ำกันอีกครั้งนะคะว่า แม้ยาคุมฉุกเฉินจะช่วยป้องกันการตั้งครรภ์ในเบื้องต้นได้ ทว่ากินยาคุมฉุกเฉินบ่อยก็ไม่ใช่เรื่องที่ควรทำนัก อีกทั้งการมีเพศสัมพันธ์ในขณะที่ยังไม่พร้อมก็ควรสวมใส่ถุงยางอนามัยเพื่อความปลอดภัยในทุกด้านอยู่ดี
