สมุนไพรต้านมะเร็ง รักษาโรคมะเร็งด้วยสมุนไพรไทย บรรเทาอาการโรคร้ายด้วยวิถีออแกนิกส์
โรคมะเร็งเป็นแล้วโอกาสลุกลามของโรคค่อนข้างเร็วและสูง แถมยังเป็นโรคเรื้อรังที่สร้างความทรมานให้ผู้ป่วยค่อนข้างมาก จึงไม่ใช่เรื่องแปลกที่ใคร ๆ ก็ต่างกลัวโรคมะเร็งกันถ้วนหน้า ซึ่งขั้นแรกของการป้องกันโรคมะเร็งก็ต้องดูแลตัวเองให้ห่างไกลจากความเสี่ยงโรคนี้ก่อน และวันนี้ทางนิตยสาร happy+ ก็ได้แนะนำวิธีต้านมะเร็งทางชีวจิต ด้วยเหล่าสมุนไพรต้านมะเร็งถึง 13 ชนิดมาฝากทุกคนเลยทีเดียว
สาเหตุของการเกิดมะเร็งนั้น ในตำราอายุรเวทได้กล่าวถึงการบาดเจ็บของผิวชั้นที่หกที่เรียกว่า โรหิณี (Epithelium) ของกล้ามเนื้อและหลอดเลือด ซึ่งเกิดจากการใช้ชีวิตที่ผิดพลาด การกินอาหารไม่ถูกสุขลักษณะ สุขอนามัยที่ไม่ดี และพฤติกรรมที่ไม่ถูกต้อง อันก่อให้เกิดความไม่สมดุลของระบบในร่างกาย (Dosha) นำไปสู่การเกิดเนื้องอก ในแต่ละคนเกิดมะเร็งแตกต่างกันไป แล้วแต่ปัจจัยเสี่ยงและพันธุกรรม ซึ่งทำให้แต่ละคนมีการตอบสนองต่ออาหารชนิดเดียวกันได้ต่างกัน (ขึ้นอยู่กับ Dosha ของแต่ละคน) ปัจจัยที่ก่อให้เกิดความเสื่อมของระบบในร่างกาย ได้แก่
- สิ่งกระตุ้นระบบวาตะ การกินรสขม รสเผ็ด หรือรสฝาดมากเกินไป อาหารแห้ง หรืออยู่ในสภาวะเครียดมากไป
- สิ่งกระตุ้นระบบปิตตะ การกินรสเปรี้ยว รสเค็มมากเกินไป อาหารทอด หรืออยู่ในภาวะโกรธมากไป
- สิ่งกระตุ้นระบบเสมหะ การกินรสหวานมากเกินไป อาหารมัน หรือชอบอยู่นิ่งเกินไป
- สิ่งกระตุ้นระบบเลือด (Rakta กินอาหารที่เป็นกรดหรือเป็นด่างมากเกินไป อาหารทอดหรือย่าง เครื่องดื่มแอลกอฮอล์ อารมณ์โกรธหรือโศกเศร้ามากไป การตากแดดจัดหรือทำงานภายใต้ความร้อนนานไป
- สิ่งกระตุ้นระบบไขมัน (Medo) การกินอาหารประเภทน้ำมัน อาหารหวาน แอลกอฮอล์ และความขี้เกียจ
หลักของการรักษามี 4 อย่าง คือ บำรุงสุขภาพ (Health Maintenance) รักษาโรค (Disease Cure) การคืนสู่สภาพปกติ (Rasayana/Restoraion of Normal Function) จิตวิญญาณ (Spiritual Approach) โดยหลักที่สำคัญคือ ต้องหาสาเหตุของการเจ็บป่วยที่ทำให้เกิดการขาดความสมดุล แก้ไขส่วนขาด และลดส่วนเกิน โดยทั่วไปจะเป็นส่วนประกอบของสมุนไพรหลาย ๆ ชนิด ซึ่งจะเข้าไปช่วยระบบการทำงานของอวัยวะต่าง ๆ ของร่างกายพร้อม ๆ กัน และบำรุงร่างกายไปด้วย โดยสมุนไพรสามารถออกฤทธิ์ได้ดังนี้
1. ระงับการสร้างเส้นเลือดใหม่ (Anti-angiogenesis)
2. ยับยั้งการเจริญของเซลล์มะเร็ง (Anti-proliferative)
3. ระงับการอักเสบ
4. ซ่อมแซม DNA
5. ต้านการออกซิไดซ์ กำจัดอนุมูลอิสระ
6. ยับยั้งจุดชีพ

สมุนไพรที่มีผลการทดสอบที่เป็นประโยชน์ต่อการรักษามะเร็ง ได้แก่

ฟ้าทะลายโจร (Andrographis Paniculata)
ในอินเดียใช้ในการรักษาไทฟอยด์ แก้อักเสบ แก้มาลาเรีย กระตุ้นภูมิคุ้มกัน และมีสารสำคัญ คือ Andrographolide สามารถยับยั้งเซลล์มะเร็งได้หลายชนิด

มะตูม (Aegle Mermelos)
สารจากผลมะตูมสามารถยับยั้ง มะเร็งต่อมไทรอยด์ (Thyroid Cancer) และมีฤทธิ์ยับยั้งไวรัสและต้านการอักเสบ

บัวบก (Centella Asiatica)
มีสาร Asiaticoside ที่ช่วยให้แผลเรื้อรังหายเร็วขึ้น เพิ่มภูมิคุ้มกัน และในบราซิลมีการใช้เพื่อรักษามะเร็งมดลูก

ขมิ้น (Curcuma Longa)
มีสารสำคัญ คือ Curoumin มีฤทธิ์ต้านการออกซิไดซ์ และต้านการอักเสบที่รุนแรง สามารถทำให้เกิดการตายของเซลล์มะเร็งหลายชนิด เช่น มะเร็งผิวหนัง มะเร็งลำไส้ใหญ่ มะเร็งกระเพาะอาหาร มะเร็งลำไส้เล็ก มะเร็งรังไข่ นอกจากนี้ยังมีฤทธิ์ต้านไวรัส แบคทีเรีย และเชื้อราอีกด้วย

หญ้างวงช้างดอกขาว (Heliotropium indicum)
อายุรเวทใช้ใบในการรักษาโรคลมพิษ แผล การอักเสบเฉพาะที่ กลาก ปวดข้อ (Rheumatism) มีอัลคาลอยด์ Indicine-N-Oxide ที่มีฤทธิ์ยับยั้งเนื้องอก มีการทดลองทางคลินิกในลูคีเมีย และ Solid Tumour

ว่านหางจระเข้ (Aloe Vera)
มีสาร Aloe-Emodin ที่กระตุ้น Macrophage ให้กำจัดเซลล์มะเร็ง และยังมี Acemannan ช่วยกระตุ้นภูมิคุ้มกัน นอกจากนี้ว่านหางจระเข้ยังช่วยกระตุ้นการเจริญของเซลล์ปกติและยับยั้งการเจริญของเซลล์มะเร็งด้วย

กะเพรา (Ocimum Sanctum)
เป็นสมุนไพรที่ใช้ในการแพทย์โบราณหลายระบบ เช่น อายุรเวท สิทธา ยูนานิ กรีก โรมัน เป็นต้น ทั้งยังใช้ในการรักษาโรคเกี่ยวกับระบบทางเดินอาหาร ทางเดินหายใจ หัวใจ ผิวหนัง ฯลฯ

ทุเรียนเทศ (Anona Muricata)
สาร Acetogenin จากผลทุเรียนเทศทำให้เซลล์มะเร็งตายได้

ลูกใต้ใบ/หญ้าใต้ใบ (Phyllanthus Niruri/Amaus)
เป็นที่รู้จักว่าเป็น Stonebreaker และมีการใช้แพร่หลายทั่วโลก ในระบบปัสสาวะและน้ำดี ตับอักเสบ หวัด วัณโรคและโรคจากไวรัสอื่น ๆ

ดีปลี (Piper Longum)
มี Piperine ซึ่งมีฤทธิ์ต้านการออกซิไดซ์ทั้ง in Vitro และ in Vivo จึงเป็นส่วนประกอบของตำรับยารักษามะเร็งของอายุรเวท

บอระเพ็ด (Tinospora Cordifolia)
สารสำคัญจากบอระเพ็ดช่วยกระตุ้นภูมิคุ้มกัน โดยการเพิ่มระดับเม็ดเลือดขาว และสามารถลดขนาดเนื้องอกได้ 58.8% เทียบเท่า Cyclophosphamide

รักขน (Semecarpus Anacardium)
ผลของรักขนมีการใช้ในอายุรเวทเพื่อรักษามะเร็ง มีงานวิจัยแสดงว่า สารสกัดคลอโรฟอร์ม มีฤทธิ์ต้านมะเร็ง และยืดอายุในกรณี Leukemia, Melanoma และ Glioma ในสัตว์ทดลองที่ถูกเหนี่ยวนำให้เป็นมะเร็งตับ สารสกัดจากรักขนทำให้เนื้อเยื่อตับเป็นปกติ ยาเตรียม Anacertin Forte นิยมใช้รักษามะเร็งหลอดอาหาร Chronic Myeloid Leukemia, Urinary Bladder และมะเร็งตับ

หญ้าปักกิ่ง หรือหญ้าเทวดา
ในปี พ.ศ. 2527 มีผู้ป่วยมะเร็งดื่มน้ำคั้นสดจากหญ้าปักกิ่งเพื่อรักษาและบรรเทาอาการจากโรคมะเร็ง พบว่าสามารถยืดชีวิตต่อไปได้อีกระยะหนึ่ง บางรายใช้หญ้าปักกิ่งร่วมกับการรักษาแผนปัจจุบันเพื่อลดผลข้างเคียงเนื่องจากการใช้ยาเคมีบำบัด และเป็นที่น่าสนใจมากขึ้น เนื่องจากผู้ป่วยโรคมะเร็งรายหนึ่งที่แพทย์บอกว่าจะมีชีวิตอยู่อีก 3 เดือน ขอให้นำผู้ป่วยกลับไปพักฟื้นที่บ้าน แต่เมื่อผู้ป่วยกลับบ้านและดื่มน้ำคั้นจากหญ้าปักกิ่ง หลังจากนั้น 1 ปี ผู้ป่วยดังกล่าวยังมีชีวิตอยู่ และกลับไปให้แพทย์คนเดิมตรวจ ผลจากผู้ป่วยรายนี้จึงทำให้เกิดการศึกษาวิจัยคุณสมบัติของพืชชนิดนี้เกิดขึ้นสืบไป
ทั้งนี้ น้ำคั้นสดจากหญ้าปักกิ่ง มีสารสำคัญที่ออกฤทธิ์ชื่อ ไกลโคสฟิงโกไลปิดส์ (จี 1 บี) มีฤทธิ์ยับยั้งปานกลางต่อเซลล์มะเร็งเต้านมและลำไส้ใหญ่ มีผลปรับระบบภูมิคุ้มกัน ต้านอนุมูลอิสระ ต้านการอักเสบ มีฤทธิ์ต้านการกลายพันธุ์ของยีนที่เกิดจากสารก่อกลายพันธุ์ชนิดต่าง ๆ มีฤทธิ์เหนี่ยวนำเอนไซม์ (DT-Diaphorase) ซึ่งมีบทบาททำลายสารพิษที่ก่อให้เกิดมะเร็ง เช่น อะฟลาท็อกซิน และสามารถลดความรุนแรงของการแพร่กระจายของมะเร็งในหนูได้
นอกจากสมุนไพรที่กล่าวมาข้างต้นแล้ว ยังมีสมุนไพรอีกมากที่มีฤทธิ์ยับยั้งเซลล์มะเร็งโดยตรงหรือช่วยระงับอาการข้างเคียงต่าง ๆ ของผู้ป่วยมะเร็ง แต่สมุนไพรส่วนใหญ่ยังต้องรอข้อมูลการสนับสนุนจากงานวิจัยทางวิทยาศาสตร์ จึงจะแนะนำให้ใช้สมุนไพรต่าง ๆ เหล่านี้เป็นทางเลือกเสริมในการรักษาเท่านั้น
ขอขอบคุณข้อมูลจาก

โดย ภญ. ดร.สุภาภรณ์ ปิติพร หัวหน้ากลุ่มงานเภสัชกรรม โรงพยาบาลเจ้าพระยาอภัยภูเบศร

ฟ้าทะลายโจร (Andrographis Paniculata)
ในอินเดียใช้ในการรักษาไทฟอยด์ แก้อักเสบ แก้มาลาเรีย กระตุ้นภูมิคุ้มกัน และมีสารสำคัญ คือ Andrographolide สามารถยับยั้งเซลล์มะเร็งได้หลายชนิด

มะตูม (Aegle Mermelos)
สารจากผลมะตูมสามารถยับยั้ง มะเร็งต่อมไทรอยด์ (Thyroid Cancer) และมีฤทธิ์ยับยั้งไวรัสและต้านการอักเสบ

บัวบก (Centella Asiatica)
มีสาร Asiaticoside ที่ช่วยให้แผลเรื้อรังหายเร็วขึ้น เพิ่มภูมิคุ้มกัน และในบราซิลมีการใช้เพื่อรักษามะเร็งมดลูก

ขมิ้น (Curcuma Longa)
มีสารสำคัญ คือ Curoumin มีฤทธิ์ต้านการออกซิไดซ์ และต้านการอักเสบที่รุนแรง สามารถทำให้เกิดการตายของเซลล์มะเร็งหลายชนิด เช่น มะเร็งผิวหนัง มะเร็งลำไส้ใหญ่ มะเร็งกระเพาะอาหาร มะเร็งลำไส้เล็ก มะเร็งรังไข่ นอกจากนี้ยังมีฤทธิ์ต้านไวรัส แบคทีเรีย และเชื้อราอีกด้วย

หญ้างวงช้างดอกขาว (Heliotropium indicum)
อายุรเวทใช้ใบในการรักษาโรคลมพิษ แผล การอักเสบเฉพาะที่ กลาก ปวดข้อ (Rheumatism) มีอัลคาลอยด์ Indicine-N-Oxide ที่มีฤทธิ์ยับยั้งเนื้องอก มีการทดลองทางคลินิกในลูคีเมีย และ Solid Tumour

ว่านหางจระเข้ (Aloe Vera)
มีสาร Aloe-Emodin ที่กระตุ้น Macrophage ให้กำจัดเซลล์มะเร็ง และยังมี Acemannan ช่วยกระตุ้นภูมิคุ้มกัน นอกจากนี้ว่านหางจระเข้ยังช่วยกระตุ้นการเจริญของเซลล์ปกติและยับยั้งการเจริญของเซลล์มะเร็งด้วย

กะเพรา (Ocimum Sanctum)
เป็นสมุนไพรที่ใช้ในการแพทย์โบราณหลายระบบ เช่น อายุรเวท สิทธา ยูนานิ กรีก โรมัน เป็นต้น ทั้งยังใช้ในการรักษาโรคเกี่ยวกับระบบทางเดินอาหาร ทางเดินหายใจ หัวใจ ผิวหนัง ฯลฯ

ทุเรียนเทศ (Anona Muricata)
สาร Acetogenin จากผลทุเรียนเทศทำให้เซลล์มะเร็งตายได้

ลูกใต้ใบ/หญ้าใต้ใบ (Phyllanthus Niruri/Amaus)
เป็นที่รู้จักว่าเป็น Stonebreaker และมีการใช้แพร่หลายทั่วโลก ในระบบปัสสาวะและน้ำดี ตับอักเสบ หวัด วัณโรคและโรคจากไวรัสอื่น ๆ

ดีปลี (Piper Longum)
มี Piperine ซึ่งมีฤทธิ์ต้านการออกซิไดซ์ทั้ง in Vitro และ in Vivo จึงเป็นส่วนประกอบของตำรับยารักษามะเร็งของอายุรเวท

บอระเพ็ด (Tinospora Cordifolia)
สารสำคัญจากบอระเพ็ดช่วยกระตุ้นภูมิคุ้มกัน โดยการเพิ่มระดับเม็ดเลือดขาว และสามารถลดขนาดเนื้องอกได้ 58.8% เทียบเท่า Cyclophosphamide

รักขน (Semecarpus Anacardium)
ผลของรักขนมีการใช้ในอายุรเวทเพื่อรักษามะเร็ง มีงานวิจัยแสดงว่า สารสกัดคลอโรฟอร์ม มีฤทธิ์ต้านมะเร็ง และยืดอายุในกรณี Leukemia, Melanoma และ Glioma ในสัตว์ทดลองที่ถูกเหนี่ยวนำให้เป็นมะเร็งตับ สารสกัดจากรักขนทำให้เนื้อเยื่อตับเป็นปกติ ยาเตรียม Anacertin Forte นิยมใช้รักษามะเร็งหลอดอาหาร Chronic Myeloid Leukemia, Urinary Bladder และมะเร็งตับ
ในปี พ.ศ. 2527 มีผู้ป่วยมะเร็งดื่มน้ำคั้นสดจากหญ้าปักกิ่งเพื่อรักษาและบรรเทาอาการจากโรคมะเร็ง พบว่าสามารถยืดชีวิตต่อไปได้อีกระยะหนึ่ง บางรายใช้หญ้าปักกิ่งร่วมกับการรักษาแผนปัจจุบันเพื่อลดผลข้างเคียงเนื่องจากการใช้ยาเคมีบำบัด และเป็นที่น่าสนใจมากขึ้น เนื่องจากผู้ป่วยโรคมะเร็งรายหนึ่งที่แพทย์บอกว่าจะมีชีวิตอยู่อีก 3 เดือน ขอให้นำผู้ป่วยกลับไปพักฟื้นที่บ้าน แต่เมื่อผู้ป่วยกลับบ้านและดื่มน้ำคั้นจากหญ้าปักกิ่ง หลังจากนั้น 1 ปี ผู้ป่วยดังกล่าวยังมีชีวิตอยู่ และกลับไปให้แพทย์คนเดิมตรวจ ผลจากผู้ป่วยรายนี้จึงทำให้เกิดการศึกษาวิจัยคุณสมบัติของพืชชนิดนี้เกิดขึ้นสืบไป
ทั้งนี้ น้ำคั้นสดจากหญ้าปักกิ่ง มีสารสำคัญที่ออกฤทธิ์ชื่อ ไกลโคสฟิงโกไลปิดส์ (จี 1 บี) มีฤทธิ์ยับยั้งปานกลางต่อเซลล์มะเร็งเต้านมและลำไส้ใหญ่ มีผลปรับระบบภูมิคุ้มกัน ต้านอนุมูลอิสระ ต้านการอักเสบ มีฤทธิ์ต้านการกลายพันธุ์ของยีนที่เกิดจากสารก่อกลายพันธุ์ชนิดต่าง ๆ มีฤทธิ์เหนี่ยวนำเอนไซม์ (DT-Diaphorase) ซึ่งมีบทบาททำลายสารพิษที่ก่อให้เกิดมะเร็ง เช่น อะฟลาท็อกซิน และสามารถลดความรุนแรงของการแพร่กระจายของมะเร็งในหนูได้
นอกจากสมุนไพรที่กล่าวมาข้างต้นแล้ว ยังมีสมุนไพรอีกมากที่มีฤทธิ์ยับยั้งเซลล์มะเร็งโดยตรงหรือช่วยระงับอาการข้างเคียงต่าง ๆ ของผู้ป่วยมะเร็ง แต่สมุนไพรส่วนใหญ่ยังต้องรอข้อมูลการสนับสนุนจากงานวิจัยทางวิทยาศาสตร์ จึงจะแนะนำให้ใช้สมุนไพรต่าง ๆ เหล่านี้เป็นทางเลือกเสริมในการรักษาเท่านั้น
ขอขอบคุณข้อมูลจาก

โดย ภญ. ดร.สุภาภรณ์ ปิติพร หัวหน้ากลุ่มงานเภสัชกรรม โรงพยาบาลเจ้าพระยาอภัยภูเบศร