โรคมือจีบ (หอบจากอารมณ์) เครียดสะสม กดดันหนัก ๆ ระวังชักเกร็ง !

          อาการของโรคหอบหายใจทางอารมณ์ ผู้ป่วยมักจะมีอาการหายใจหอบเร็ว หายใจลำบาก หอบ หน้ามืด เวียนศีรษะ ใจสั่น บางรายมีอาการเกร็ง มือ-เท้าจีบเกร็ง และอาจพบอาการชาบริเวณรอบปากและนิ้วมือ ซึ่งนอกจากอาการเหล่านี้แล้ว โรคมือจีบยังอาจแสดงอาการปวดศีรษะ ปวดท้อง เจ็บหน้าอก แน่นอึดอัดในหน้าอก หรือมีลมในท้อง มีอาการท้องอืด ท้องเฟ้อ แต่บางรายอาจแสดงอาการร้องเอะอะโวยวาย ดิ้นไป-มา สับสน ประสาทหลอน หรือนอนแน่นิ่งคล้ายหมดสติ ทว่าบางรายก็มีอาการหลับตามิด ขมิบหนังตาแน่นได้เช่นกัน

          อย่างไรก็ตาม อาการของโรคหอบจากอารมณ์ มักจะเป็นการแสดงออกในเชิงประท้วง หรือเรียกร้องความสนใจหรือความเห็นใจจากคนรอบข้าง ซึ่งอาจเป็นความรู้สึกจิตใต้สำนึกของผู้ป่วยที่เกิดขึ้นโดยที่เจ้าตัวเองไม่รู้ตัวก็เป็นได้

 
โรคมือจีบ รักษาอย่างไร

          วิธีการรักษาโรคมือจีบ สามารถปฐมพยาบาลเบื้องต้นได้โดยการดูแลให้ผู้ป่วยค่อย ๆ หายใจโดยใช้กะบังลมและกล้ามเนื้อหน้าท้อง ซึ่งจะช่วยให้หายใจช้าลง อาการหอบที่เป็นก็จะทุเลาลงเช่นกัน

          ทว่าหากผู้ป่วยไม่สามารถฝึกการหายใจได้ อาจรักษาโรคมือจีบด้วยการใช้กระดาษทำเป็นรูปกรวย (มีรู 0.5-1.0 เซนติเมตร ตรงปลายกรวย) หรือใช้ถุงกระดาษ (เจาะรูขนาดเดียวกัน) นำมาครอบปากกับจมูกของผู้ป่วยพอแน่น ให้ผู้ป่วยหายใจในกรวยหรือถุงกระดาษ หรืออาจใช้ผ้าห่มคลุมโปงให้ผู้ป่วยหายใจอยู่ภายในโปงนั้น เพื่อให้ผู้ป่วยสูดเอาก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์กลับเข้าไปในร่างกายเพื่อแก้ไขภาวะเลือดเป็นกรด ซึ่งจะช่วยแก้ไขภาวะแคลเซียมในเลือดต่ำ ทำให้มือ-เท้าหายจีบเกร็งและอาการต่าง ๆ ทุเลาได้ โดยปกติมักจะได้ผลภายใน 10-15 นาที


          อย่างไรก็ตาม วิธีปฐมพยาบาลด้วยกระดาษ ถุง หรือการคลุมโปง ควรทำกับผู้ป่วยที่เคยตรวจกับแพทย์และได้รับการยืนยันว่าเป็นโรคหอบจากอารมณ์ (Hyperventilation Syndrome) และควรหลีกเลี่ยงวิธีรักษานี้กับผู้ป่วยที่ไม่แน่ใจว่ามีอาการของโรคทางกายอื่น ๆ ร่วมด้วยไหม เช่น โรคหอบหืด โรคหัวใจ เบาหวาน ความดันสูง หรือมีภาวะหัวใจขาดเลือด สำลักอาหาร น้ำท่วมปอด รวมไปถึงภาวะโพรงเยื่อหุ้มปอดมีอากาศ ซึ่งอาจเป็นอันตรายหากไม่ได้รับการรักษาที่ถูกต้องอย่างทันท่วงที

          ฉะนั้นการจะรักษาผู้ป่วยโรคหอบจากอารมณ์ จึงควรจะต้องสังเกตด้วยว่า ผู้ป่วยมีอาการหลังจากที่ได้รับความกดดัน หรือความเครียดด้านจิตใจหรือไม่ และหากไม่มั่นใจ ควรรีบนำตัวผู้ป่วยส่งให้ถึงมือแพทย์โดยเร็วที่สุด แต่ถ้าเกิดจากภาวะทางอารมณ์จริง ๆ แล้วไม่สามารถหายใจด้วยตัวเองได้ แพทย์อาจให้ยาคลายกังวล หรือฉีดยาเพื่อช่วยให้อาการหอบทุเลา

โรคมือจีบ ใครเสี่ยงบ้าง

          อาการของโรคหอบจากอารมณ์ หรือโรคมือจีบ สามารถพบได้ในผู้ป่วยทุกเพศทุกวัย แต่มักจะพบได้บ่อยในกลุ่มอายุ 15-55 ปี โดยพบมากในเพศหญิงมากกว่าเพศชายถึง 2 เท่า

          ทั้งนี้เหตุการณ์ที่สามารถทำให้เกิดความเครียดทางอารมณ์และกดดันทางจิตใจอย่างหนักก็อย่างเช่น ช่วงทำกิจกรรมรับน้องของเฟรชชี่ปี 1 หรือการเข้าร่วมแข่งขันอะไรสักอย่าง รวมทั้งเรื่องการเรียน และการทำงานที่ทำให้เกิดภาวะเครียดได้ง่าย

โรคมือจีบ อันตรายถึงตายไหม

          โรคหอบจากอารมณ์ไม่อันตรายถึงตาย เนื่องจากเป็นอาการที่สัมพันธ์กับอารมณ์ความรู้สึกทางจิตใจมากกว่าเกิดจากความผิดปกติทางร่างกายล้วน ๆ ซึ่งจริง ๆ แล้วผู้ป่วยสามารถฝึกพฤติกรรมการแสดงออกของตนเองได้ โดยต้องทำความเข้าใจกับผู้ป่วยก่อนว่า กลไกการเกิดอาการเป็นอย่างไร รวมทั้งให้ผู้ป่วยมั่นใจว่าอาการนี้ไม่อันตรายถึงชีวิต สามารถทุเลาหรือลดความถี่การเกิดอาการมือจีบได้ด้วยการรักษากับแพทย์อย่างต่อเนื่อง

โรคมือจีบ ป้องกันอย่างไร

          ผู้ป่วยสามารถเข้ารับคำแนะนำเกี่ยวกับการปฏิบัติตัวที่เหมาะสมเมื่อเกิดอาการ รวมทั้งวิธีรับมือและแก้ไขสาเหตุของความตึงเครียด และควรได้รับการดูแลด้านจิตใจ เพื่อให้ปรับตัวในการรับมือความตึงเครียดได้ดียิ่งขึ้น

          นอกจากนี้ ผู้ป่วยสามารถเรียนรู้วิธีการฝึกหายใจโดยใช้กะบังลมและกล้ามเนื้อหน้าท้อง (หายใจเข้าท้องป่อง หายใจออกท้องแฟบ) เพื่อช่วยให้การหายใจหอบทุเลาลง เสมือนเป็นการรู้เท่าทันร่างกายของตัวเองเมื่อเกิดอาการ ซึ่งจะช่วยให้ผู้ป่วยสามารถควบคุมอารมณ์ของตัวเองได้มากขึ้น รวมทั้งควรฝึกผ่อนคลายความตึงเครียดด้วยการออกกำลังกาย การฝึกสมาธิ และเจริญสติ


ขอบคุณข้อมูลจาก
หมอชาวบ้าน
คณะแพทย์ศาสตร์โรงพยาบาลรามาธิบดี
กรมสุขภาพจิต