จู่ ๆ ลืมว่าจะพูดอะไร แล้วเรียกมันว่าไอ้นั่น หมอบอกสัญญาณอันตรายกว่าที่คิด พร้อมส่องอีก 5 อาการที่เสี่ยงสมองเสื่อม
เชื่อว่าครั้งหนึ่งในชีวิต หลายคนต้องเจอกับเหตุการณ์จู่ ๆ
ลืมไปชั่วขณะหนึ่งว่าจะพูดอะไร หรือลืมไปว่า สิ่งนั้นคืออะไร
จนต้องเรียกว่า ไอ้นั่น เรื่องนี้อาจจะกลายเป็นภัยร้ายที่คาดไม่ถึงได้
วันที่ 17 กันยายน 2568 เฟซบุ๊ก สาระสมองกับ อจ.หมอสุรัตน์ มีการเขียนให้ความรู้อธิบายเกี่ยวกับอาการดังกล่าวเอาไว้น่าสนใจ ดังนี้
5 อาการที่เกิดก่อนสมองเสื่อม (Alzheimer’s) หลายคนคิดว่า สมองเสื่อม = ลืมความจำ แต่ความจริงแล้ว โรค Alzheimer’s ส่งสัญญาณเตือนล่วงหน้าเป็น ปี ๆ อาจถึง 10 ปี ก่อนที่เราจะเห็นอาการหลงลืมชัดเจน นั่นเราเรียก prodrome อาการเตือน สำคัญ เพราะตอนนี้ มันมีการตรวจระยะแรกได้แล้ว เช่นตรวจเลือด หรือ น้ำไขสันหลัง
วันนี้เรามาดู 5 อาการสำคัญที่มักเกิดขึ้น ก่อนเข้าสู่ระยะสมองเสื่อม กันครับ
1. ความจำคำพูดเริ่มถดถอย (Verbal memory decline)
- มักเกิด ประมาณ 8 ปีก่อน ระยะ MCI (Mild Cognitive Impairment สมองเสี่ยงเสื่อม ขั้นต้น )
- ลืมบทสนทนาที่เพิ่งคุยไป หรือจำคำพูดบางอย่างไม่ได้ ซึ่งคนรอบข้างมักยังไม่ทันสังเกตเห็น เพราะอาการยังไม่รุนแรง
2. การหาคำพูดยากขึ้น เราเรียก word finding difficulty
- เวลาจะพูดหรืออธิบายอะไร มักจะ นึกไม่ออก
- ใช้คำง่าย ๆ แทนคำที่เฉพาะเจาะจง เช่น บอกว่า ไอ้นั่น ๆ แทนที่จะพูดชื่อสิ่งของตรง ๆ น้อย ๆ ไม่เป็นไร บ่อย ๆ ต้องสงสัย เป็นอาการที่มักเริ่มชัดขึ้นใน 2–3 ปีก่อน MCI อันนี้เสี่ยง
3. การตัดสินใจและการคิดวิเคราะห์ถดถอย
- ทำงานที่เคยง่ายกลับรู้สึกยุ่งยากขึ้น เช่น การวางแผนการเงิน การขับรถในเส้นทางเดิม
- ตัดสินใจผิดพลาดบ่อยขึ้น หรือทำอะไรช้า อันนี้ สะท้อนถึง ความยืดหยุ่นในการคิดที่เริ่มลดลง การประมวลผลจะเสีย เคยเฉียบคม เริ่มโง่ทึบ
4. อารมณ์และพฤติกรรมเปลี่ยนไป
- บางคนอาจมีอาการ วิตกกังวลมากขึ้น หงุดหงิดง่าย หรืออารมณ์แกว่ง
- ไม่ค่อยสนุกกับกิจกรรมที่เคยชอบ
- อาการเหล่านี้ไม่ได้เกิดจากอารมณ์เพียงอย่างเดียว แต่เป็นสัญญาณของการเปลี่ยนแปลงในสมอง เรียกว่า Mild Behavioral impairment (MBI)
5. ความสับสนเล็กน้อยในชีวิตประจำวัน
- เช่น ลืมว่าวางของไว้ที่ไหน ลืมขั้นตอนเล็ก ๆ ในการทำงาน งง ๆ นี่ชั้นทำอะไรอยู่ บางคนหลงสถานที่ แม้ยังไม่ถึงขั้นรบกวนการใช้ชีวิตมาก แต่เป็น สัญญาณเริ่มต้น ที่ควรจับตา
- อาการก่อนสมองเสื่อมอาจเริ่มขึ้นตั้งแต่ 8-10 ปีก่อน ที่คนรอบข้างจะสังเกตเห็น โดยเริ่มจาก ความจำคำพูดถดถอย > หาคำพูดยาก > ตัดสินใจไม่ดีเหมือนเดิม > อารมณ์เปลี่ยน > เริ่มสับสนในชีวิตประจำวัน
อันนี้สงสัยต้องเจอหมอหรือติดตามตรวจสมอง จะให้ดี ก็ มา test ดีไปอีก ก็เจาะเลือด หาสาร amyloid หรือ tau ขยะอัลไซเมอร์ในสมอง
