ไขมันในเลือดสูง คอเลสเตอรอลสูง เราสามารถควบคุมได้ แค่เปลี่ยนพฤติกรรมการกิน ลด ละ เลี่ยง อาหารที่มีคอเลสเตอรอลสูง แล้วหันมากิน อาหารลดไขมัน กันดีกว่า
โรคไขมันในเลือดสูง หรือคอเลสเตอรอลสูง เป็นภาวะที่สามารถพบเจอได้ ถ้าเรารับประทานอาหารที่มีไขมันสูงมากเกินไปเป็นเวลานาน ซึ่งการรักษาโดยทั่วไปก็คือการกินยาเพื่อควบคุมระดับไขมัน แต่นั่นเป็นการแก้ปัญหาปลายเหตุ เพราะจะว่ากันจริง ๆ แล้ว ต้นเหตุของเรื่องก็มาจากการรับประทานอาหารของเรานี่แหละค่ะ ถ้ารู้จักควบคุมอาหารตั้งแต่ก่อนป่วย หรือแม้กระทั่งป่วยไปแล้ว ก็จะช่วยทำให้ระดับไขมันที่สูงลดลงได้ วันนี้กระปุกดอทคอมเลยนำข้อมูลดี ๆ มาบอกต่อกันค่ะ เรามาทำความรู้จักกับโรคไขมันในเลือดสูง และอาหารที่เหมาะสำหรับคนที่เป็นไขมันในเลือดสูงกันเถอะ
โรคไขมันในเลือดสูง เป็นภาวะที่ร่างกายมีระดับไขมันในเลือดสูงกว่าปกติ ซึ่งชนิดของไขมันที่สูงนั้นอาจเป็นคอเลสเตอรอลสูง หรือไตรกลีเซอไรด์ อย่างใดอย่างหนึ่ง และในบางกรณีก็อาจจะเป็นทั้งสองชนิด ซึ่งภาวะไขมันในเลือดสูงเป็นปัจจัยเสี่ยงสำคัญที่ทำให้เกิดโรคหัวใจและหลอดเลือด โรคไตวายเรื้อรัง โรคอ้วน โรคเบาหวาน โรคไทรอยด์ต่ำ โรคตับ เป็นต้น
โดยปกติแล้วร่างกายของคนเราจะต้องมีระดับไขมัน ดังนี้
คอเลสเตอรอลรวม
- ระดับที่ต้องการ : น้อยกว่า 200 mg/dL (ถือว่าเหมาะสม)
- ระดับปานกลาง : 200-239 mg/dL (เริ่มอันตราย)
- ระดับสูง : มากกว่า 240 mg/dL (อันตรายมาก)
คอเลสเตอรอลชนิดที่ไม่ดี (LDL)
- ระดับที่ต้องการ : น้อยกว่า 130 mg/dL (น้อยกว่า 100 mg/dL สำหรับผู้ป่วยเบาหวาน)
- ระดับปานกลาง : 130-159 mg/dL
- ระดับสูง : มากกว่า 160-189 mg/dL
- ระดับสูงมาก : ตั้งแต่ 190 mg/dL ขึ้นไป
คอเลสเตอรอลชนิดที่ไม่ดี
(LDL) เป็นไขมันที่ไม่ดีต่อร่างกาย ซึ่งหากสะสมอยู่ในร่างกายมาก ๆ
ก็จะไปเกาะอยู่ตามผนังหลอดเลือด และทำให้หลอดเลือดตีบตัน
จนเกิดภาวะอุดตันในเส้นเลือด ส่งผลให้เป็นโรคหัวใจและหลอดเลือดได้
ไตรกลีเซอไรด์
- ระดับที่ต้องการ : น้อยกว่า 150 mg/dL
- ระดับปานกลาง : 150-199 mg/dL
- ระดับสูง : มากกว่า 200-499 mg/dL
- ระดับสูงมาก : ตั้งแต่ 500 mg/dL ขึ้นไป
ไตรกลีเซอไรด์ เป็นไขมันชนิดที่ไม่ดีซึ่งจะคอยขัดขวางไม่ให้คอเลสเตอรอลที่ดีไปจัดการกับไขมันที่อยู่ในเลือด
หากมีมากจนเกินไป
คอเลสเตอรอลที่ดีก็จะไม่สามารถกำจัดไขมันที่ไม่ดีในเลือดได้
ส่งผลให้ไขมันที่ตกค้างอยู่ไปเกาะสะสมอยู่ในหลอดเลือด ทำให้เกิดการอุดตันในที่สุด
คอเลสเตอรอลชนิดที่ดี (HDL)
- ระดับที่ต้องการ : มากกว่า 60 mg/dL (ยิ่งสูงยิ่งดี แต่ไม่ควรเกิน 100 mg/dL)
- ระดับที่สามารถรับได้ : 40-59 mg/dL
- ไม่ควรต่ำเกิน : 40 mg/dL (ยิ่งต่ำยิ่งไม่ดีต่อสุขภาพ)
คอเลสเตอรอลชนิดที่ดี
ทำหน้าที่ในการนำพาไขมันที่ไม่ดีต่าง ๆ
ในร่างกายไปยังตับเพื่อทำการย่อยสลาย
ซึ่งไขมันชนิดนี้เป็นไขมันที่ดีต่อร่างกาย
ยิ่งมีมากก็จะยิ่งทำให้ไขมันที่เข้าไปในร่างกายไม่เกิดการตกค้าง
และยังช่วยกำจัดไขมันไม่ดีอย่างไตรกลีเซอไรด์และคอเลสเตอรอลชนิดที่ไม่ดี
(LDL) ได้อีกด้วย
สาเหตุของการเกิดภาวะไขมันในเลือดสูง
ภาวะไขมันในเลือดสูงนั้นอาจเกิดได้จากหลายสาเหตุ
เช่น ความผิดปกติทางพันธุกรรม ผลข้างเคียงจากการใช้ยาบางชนิด เช่น
การใช้ยาขับปัสสาวะ ยาสเตียรอยด์ หรือเกิดจากบางโรค เช่น โรคไทรอยด์ต่ำ
โรคเบาหวาน โรคไต แต่สาเหตุส่วนใหญ่มักจะเกิดจากการรับประทานอาหารที่มีไขมันสูง
หรืออาหารที่มีพลังงานมากเกินความต้องการของร่างกาย
และการดื่มเครื่องดื่มในปริมาณมากเป็นประจำ
รวมถึงการไม่ออกกำลังกายอีกด้วยค่ะ
วิธีการตรวจวินิจฉัยโรคไขมันในเลือดสูง
วิธีการวินิจฉัยโรคไขมันในเลือดสูงนั้น
จะตรวจโดยการเจาะเลือด ซึ่งจะต้องเจาะตามคำสั่งของแพทย์เท่านั้น
และนำเลือดไปตรวจหาระดับไขมันในเลือด 3 ชนิด ได้แค่ คอเลสเตอรอลรวม
ไตรกลีเซอไรด์ และคอเลสเตอรอลชนิดที่ดี หรือที่เรียกว่า HDL
จากนั้นจึงจะนำค่าไขมันทั้ง 3 ชนิดไปคำนวณหาค่าคอเลสเตอรอลชนิดที่ไม่ดี
หรือ LDL วิธีนี้จะใช้ก็ต่อเมื่อค่าไตรกลีเซอไรด์ไม่สูงเกิน 400 mg/dL
แต่ถ้าหากค่าไตรกลีเซอไรด์สูงกว่านี้ก็จำเป็นจะต้องเจาะเลือดเพื่อหาค่าคอเลสเตอรอลชนิดที่ไม่ดี
หรือ LDL โดยตรงแทน ซึ่งมีค่าใช้จ่ายสูงกว่า
โดยการตรวจหาระดับไขมันทั้ง
ไตรกลีเซอไรด์ คอเลสเตอรอลรวม
และทั้งชนิดที่ดีและไม่ดีนั้น จำเป็นต้องงดน้ำและอาหารอย่างน้อย 12 ชั่วโมง
โดยเริ่มงดตั้งแต่เวลา 20.00 น. เป็นต้นไป
โดยอาจจะจิบน้ำเปล่านิดหน่อยได้ค่ะ
วิธีการรักษาเมื่อระดับไขมันในเลือดสูงผิดปกติ
เมื่อเกิดภาวะไขมันในเลือดสูง วิธีการรักษาก็คือการใช้ยา โดยแพทย์จะสั่งยาในกลุ่ม Statins และ Bile acid sequestrants
เพื่อลดระดับคอเลสเตอรอลในร่างกาย และยาในกลุ่ม Fibric acids derivatives, Nicotinic acid หรือ Analogue เพื่อช่วยลดระดับไตรกลีเซอไรด์ในเลือด
แต่ยาเหล่านี้จะต้องใช้ภายใต้การดูแลของแพทย์เท่านั้นค่ะ
แต่นอกจากการใช้ยาแล้วเรายังควรออกกำลังกายและรับประทานอาหารที่ดีมีประโยชน์
และหลีกเลี่ยงอาหารที่มีไขมัน ก็จะช่วยทำให้ระดับไขมันในเลือดลดลงจนอยู่ในระดับปกติได้
อาหารที่เหมาะกับคนเป็นโรคไขมันในเลือดสูง
1. ผลิตภัณฑ์จากนมที่ไม่มีไขมัน อย่างเช่น นมพร่องหรือขาดมันเนย โยเกิร์ตไม่มีไขมัน เป็นต้น
2. เนื้อปลา และเนื้อสัตว์ที่ไม่ติดมัน
3. ถั่วชนิดต่าง ๆ
4. ธัญพืชที่ไม่ผ่านการขัดสี เช่น ข้าวกล้อง ข้าวโอ๊ต เป็นต้น
5. ผักสดชนิดต่าง ๆ โดยเฉพาะกระเทียมและข้าวโพด
6. ผลไม้ที่ไม่มีรสหวานจัด หรือสุกมากเกินไป
7.
หลีกเลี่ยงการใช้ไขมันจากสัตว์ และหันมาใช้ไขมันจากพืช เช่น
น้ำมันถั่วเหลือง น้ำมันดอกทานตะวัน น้ำมันมะกอก น้ำมันข้าวโพด
น้ำมันรำข้าว ในการประกอบอาหารแทน แต่ควรหลีกเลี่ยงน้ำมันปาล์ม
และน้ำมันมะพร้าว เพราะอาจจะทำให้ระดับคอเลสเตอรอลที่ไม่ดีสูงขึ้น
และส่งผลให้หลอดเลือดตีบแข็งได้
8. อาหารประเภทต้ม ต้มยำ แกงส้ม ยำ นึ่ง อบ ย่าง แต่ควรหลีกเลี่ยงอาหารที่มีกะทิเป็นส่วนประกอบ
9.
ไขมันจากปลาทะเล อย่างเช่น น้ำมันตับปลา ปลาแซลมอน
เพราะไขมันจากเนื้อปลานั้นจะช่วยทำให้ไตรกลีเซอไรด์น้อยลง
และลดการจับตัวของเกล็ดเลือดอีกด้วย
10. อาหารที่มีไฟเบอร์หรือมีกากใยสูง เพราะอาหารเหล่านี้จะช่วยลดระดับคอเลสเตอรอลในร่างกายได้
อาหารที่คนเป็นโรคไขมันในเลือดสูงควรหลีกเลี่ยง
1. อาหารที่มีไขมันสูง เช่น อาหารทอดต่าง ๆ
2. เนื้อสัตว์ติดมัน หนังเป็ด หนังไก่ ไข่แดง แฮม เบคอน และหมูยอ
3. อาหารทะเลบางชนิด เช่น ปลาหมึก และหอยนางรม
4. ขนมหวานที่มีส่วนประกอบของน้ำตาล กะทิ หรือมะพร้าว เช่น กล้วยบวชชี ขนมหม้อแกง หรือขนมถ้วย เป็นต้น
5. ขนมหรือของว่างที่มีไขมันแฝงอยู่ เช่น ขนมขบเคี้ยว โดนัท เค้ก คุกกี้ ไอศกรีม
6. ไขมันที่ได้จากสัตว์ทุกชนิด เช่น เนย มันหมู มันวัว มันไก่
ตัวอย่างปริมาณไขมันคอเลสเตอรอลที่มีในอาหาร 100 กรัม (อัปเดต)
นอกจากนี้ยังควรงดการดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ทุกชนิดโดยเฉพาะเบียร์
เพราะจะสะสมเป็นไขมันไตรกลีเซอไรด์ และยังควรงดการสูบบุหรี่
ถ้าหากมีน้ำหนักตัวเกินก็ควรพยายามลดน้ำหนักตัวอีกด้วย
โรคไขมันในเลือดสูงไม่ใช่สิ่งที่ไกลตัวเลยค่ะ
ดังนั้นเราจึงควรรักษาสุขภาพ และระมัดระวังการรับประทานอาหารให้ดี
หลีกเลี่ยงอาหารมัน ๆ งดได้ก็ควรงดค่ะ เพราะว่าถึงแม้อาหารเหล่านั้นจะอร่อย
แต่ถ้าต้องแลกมากับสุขภาพของเราก็คงไม่ดีแน่
แล้วถ้าหากใครที่ไม่แน่ใจว่าตัวเองมีระดับไขมันสูงหรือไม่ก็ควรไปตรวจอย่างน้อยปีละครั้งนะคะ
เพื่อที่เราจะได้ระมัดระวังก่อนที่ "มัน" จะมาเยือนค่ะ
ขอบคุณข้อมูลจาก
