อากาศร้อนกับโรคลมชักมีความเกี่ยวข้องกันอย่างที่มองข้ามไม่ได้ ใครที่มีโรคประจำตัวอยู่ควรต้องดูแลสุขภาพให้ดี อากาศร้อนแบบนี้โรคลมชักและโรคที่คุณมีอยู่อาจกำเริบจนถึงขั้นเสียชีวิต
โรคที่มากับหน้าร้อนไม่ธรรมดาเลยนะคะ และที่ผ่านมาก็มีข่าวแว่วมาเรื่อย ๆ ว่ามีคนต้องจบชีวิตลงเพราะอากาศที่ร้อนจัดจากการที่โรคประจำตัวกำเริบ แถมโรคต้นเหตุที่ว่านั้นยังมีโรคลมชักอยู่ในลิสต์หลายรายอีกต่างหาก ซึ่งก็เท่ากับว่าอากาศที่ร้อนจัดจนเกินไปสามารถกระตุ้นให้อาการของโรคลมชักแสดงตัวมากขึ้นได้ หรือบางรายเกิดโรคลมชักเพราะอากาศร้อนขั้นรุนแรงจนทำให้เสียชีวิตในที่สุด แต่ไหน ๆ ก็เลี่ยงฤดูร้อนไม่ได้อยู่แล้ว ถ้าอย่างนั้นคงดีกว่าหากจะเก็บข้อมูลเรื่องอากาศร้อนกับโรคลมชักไว้ก่อน จะได้ป้องกันและรักษาอาการของโรคลมชักได้ทันท่วงที
โรคลมชัก (epilepsy) คือ อาการของโรคที่เกิดจากความผิดปกติของเซลล์ประสาทบริเวณผิวสมอง ดังนั้นหากมีความผิดปกติเกิดขึ้นกับเซลล์ประสาทเหล่านี้ ไม่ว่าจะด้วยปัจจัยกระตุ้นใดก็ตาม ความผิดปกติทางเส้นประสาทก็จะเกิดตามมา และส่วนมากมักจะเป็นสาเหตุให้สูญเสียการควบคุม เช่น หากเซลล์ประสาทเกิดผิดปกติในส่วนที่ควบคุมกล้ามเนื้อ อาการชักกระตุกก็จะกำเริบขึ้น ทว่าอาการก็แล้วแต่บุคคลด้วยนะคะ มีบ้างเหมือนกันที่ความผิดปกติของเซลล์ประสาททำให้ผู้ป่วยเหม่อลอยคล้ายคนไร้สติ
อันที่จริงปัจจัยที่ทำให้โรคลมชักกำเริบมีอยู่ด้วยกันหลายสาเหตุทีเดียว ทั้งการดื่มแอลกอฮอล์ ความเครียด ผลข้างเคียงจากยาบางชนิด หรือแม้แต่แสงจ้าจากทีวีและจอคอมพิวเตอร์ก็ทำให้อาการชักกำเริบได้เช่นกัน แต่ที่น่าสนใจคือ ความเปลี่ยนแปลงโดยเฉียบพลันของอากาศ ซึ่งนับเป็นตัวกระตุ้นโรคลมชักใกล้ตัวที่ควรต้องระวังให้มากในระยะนี้
โดยคำอธิบายทางการแพทย์ต้องบอกว่า เมื่อร่างกายต้องเผชิญกับสภาวะร้อนจัดหรือต้องอยู่ระหว่างอากาศที่แตกต่างกันมากจนเกินไป สถานการณ์จำเป็นเหล่านี้อาจทำให้เซลล์ประสาทถูกกระตุ้นอย่างรุนแรง เป็นสาเหตุให้เกิดอาการชักในเวลาต่อมา
ซึ่งก็เท่ากับว่า ไม่ว่าจะเป็นอากาศร้อนจัดหรืออากาศที่เย็นเฉียบกว่าปกติ ล้วนแล้วแต่เป็นปัจจัยสำคัญที่ทำให้เซลล์ประสาทเกิดความผิดปกติได้ทั้งคู่ โดยเฉพาะหากร่างกายต้องปรับสภาพภายใต้อุณหภูมิที่เปลี่ยนแปลงเร็วมาก เช่น เดินออกจากห้องแอร์เย็นเฉียบมาสู่กลางแจ้งที่แดดจ้า อาการโรคลมชักอาจมีแนวโน้มกำเริบได้เร็วและรุนแรงยิ่งขึ้นอีกด้วย
อาการของโรคลมชัก
อาการของโรคลมชักมีหลายระดับ และอาจขึ้นอยู่กับช่วงเซลล์ประสาทที่ถูกกระตุ้นด้วยนะคะ เช่น หากความผิดปกติของเซลล์ประสาทสมองเกิดในบริเวณที่ใช้ควบคุมการทำงานของกล้ามเนื้อ อาการที่เกิดขึ้นอาจแสดงออกด้วยการชักกระตุกทั้งตัว เป็นต้น แต่โดยส่วนมากแล้วอาการชักที่เกิดจากสภาพแวดล้อมรอบตัวที่เปลี่ยนแปลงอย่างนี้ มักจะเกิดขึ้นเพียงแค่ระยะสั้น ๆ ประมาณ 2-3 นาที โดยที่ไม่มีสัญญาณเตือน แต่ผู้ป่วยอาจรู้สึกตัวในขณะที่เกิดอาการ ทว่าไม่สามารถควบคุมร่างกายตัวเองได้
แต่ถึงจะเป็นอาการชักในช่วงเวลาสั้น ๆ ก็อย่าเพิ่งวางใจ เนื่องจากอุณหภูมิรอบกายที่ร้อนระอุบวกกับอาการป่วยที่ตอกย้ำความทรมานของร่างกายอยู่ อาจเป็นสาเหตุให้ผู้ป่วยสูญเสียพลังงานไปมาก กระทบไปถึงการเต้นของหัวใจและการทำงานของหลอดเลือด และอาจนำไปสู่สภาวะช็อกหมดสติหรือเสียชีวิตกะทันหันได้
วิธีการปฐมพยาบาล
- สงบสติอารมณ์ ตั้งสติให้ดี
- คนรอบข้างควรเคลียร์พื้นที่ให้โล่งที่สุด ให้มีอากาศถ่ายเทได้สะดวก พร้อมทั้งพยายามเก็บของแข็งและของมีคมออกจากพื้นที่โดยเร็ว
- ในกรณีที่ผู้ป่วยชัก พยายามหาผ้าเช็ดหน้า ผ้าขนหนู หรือช้อนให้ผู้ป่วยคาบ เพื่อป้องกันผู้ป่วยกัดลิ้นตัวเอง
- คลายเสื้อผ้าของผู้ป่วยให้หลวม ไม่รัดรึง
- อยู่รอจนอาการของผู้ป่วยสงบลง หรือหากอาการดูท่าไม่ดีควรรีบโทรเรียกรถพยาบาล
อย่างไรก็ดีหากคุณรู้ตัวว่ามีโรคลมชักเป็นโรคประจำตัวอยู่ ควรระมัดระวังความเสี่ยงที่อาจทำให้โรคกำเริบด้วย โดยเฉพาะหน้าร้อนแบบนี้ทางที่ดีหลีกเลี่ยงกิจกรรมกลางแจ้งไว้ก่อนดีกว่า รวมถึงคนที่มีโรคประจำตัวอื่น ๆ อย่างโรคไมเกรน โรคหัวใจ โรคหอบหืด ระยะนี้ควรรักษาสุขภาพให้ดีที่สุดด้วยนะคะ
อ่านรายละเอียดเพิ่มเติมจาก
Epilepsy Support Center
Epilepsy Australia
Epilepsy.com