ถั่วแดงหลวง ถั่วขาว และถั่วอะซูกิ ธัญพืชสรรพคุณดี ๆ จากโครงการหลวง และเป็นพืชที่ช่วยพลิกฟื้นการเกษตรบนพื้นที่สูง ยกระดับชีวิตชาวเขาให้อยู่ดีกินดี ด้วยพระมหากรุณาธิคุณของในหลวง รัชกาลที่ 9
ถั่วเป็นธัญพืชเพื่อสุขภาพที่หากินได้ง่ายและราคาก็ถูก แถมยังนำไปทำเมนูถั่วได้อีกหลากหลายเมนู ถั่วเลยเป็นธัญพืชที่ชาวไทยเราคุ้นเคยกันเป็นอย่างดี และถ้าย้อนไปในครั้งอดีต ถั่วก็เป็นธัญพืชที่ช่วยเปลี่ยนวิถีชีวิตชาวเขา พลิกฟื้นผืนดินทำกิน จากพระมหากรุณาธิคุณของพระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช อีกด้วยนะคะ
และเพื่อน้อมรำลึกถึงพระมหากรุณาธิคุณอันหาที่สุดมิได้ของในหลวง รัชกาลที่ 9 กระปุกดอทคอมจึงขอพาทุกคนมาทำความรู้จักสรรพคุณของถั่วจากโครงการหลวง ซึ่งก็คือ ถั่วแดงหลวง ถั่วขาว และถั่วอะซูกิ 3 ธัญพืชดี ๆ จากโครงการหลวง
ถั่วแดงหลวง
เริ่มกันที่ถั่วแดงหลวง ธัญพืชจากโครงการหลวงที่ประวัติไม่ธรรมดา เพราะเป็นถั่วที่พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช พระราชทานแก่ชาวเขาเพื่อปลูกแทนฝิ่นซึ่งเป็นยาเสพติดอันอาจเป็นภัยต่อประเทศชาติในอนาคต โดยพันธุ์ถั่วแดงชุดแรกเป็นถั่วที่สั่งมาจากรัฐแคลิฟอร์เนีย ประเทศสหรัฐอเมริกา ซึ่งเมื่อทดลองปลูกถั่วแดงหลวงบนพื้นที่ราบสูงแล้ว ก็พบว่าถั่วชนิดนี้ให้ผลผลิตที่ดีมาก และในขณะนั้นทางโครงการหลวงก็ได้รับซื้อถั่วแดงจากชาวเขาในราคากิโลกรัมละ 5 บาท ต่อมาจึงเริ่มทำการตลาดให้ถั่วแดง ซึ่งเป็นจุดกำเนิดของชื่อ ถั่วแดงหลวง ด้วยค่ะ
โดยในขณะที่กำลังจะทำการตลาดกับพืชชนิดนี้ หม่อมเจ้า ภีศเดช รัชนี พร้อมทั้งนักวิชาการต่างก็มาระดมความคิดกัน โดยมีแผนว่าควรจะตั้งชื่อถั่วอย่างเป็นทางการก่อน เพราะถ้าถั่วไม่มีชื่อ ชาวบ้านก็ไม่รู้จะไปซื้อถั่วถูกได้อย่างไร ดังนั้นจึงเริ่มคิดหาชื่อให้ถั่วชนิดนี้ โดยอ้างอิงจากชื่อภาษาอังฤษของถั่วแดงหลวงที่มีชื่อว่า Red kidney bean จึงได้ชื่อถั่วแดงมาก่อนในเบื้องต้น ทว่าจะให้ชื่อถั่วแดงเฉย ๆ คงไม่ได้ หม่อมเจ้า ภีศเดช รัชนี เลยนึกขึ้นมาว่าถั่ว Red kidney bean เป็นถั่วที่มีขนาดเมล็ดใหญ่ ซึ่งคำว่าใหญ่ทางภาษาเหนือจะเรียกว่าหลวง อีกทั้งหลวงก็มีความหมายจากพระเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 9 ที่ได้พระราชทานพันธุ์มาถั่วมาให้ด้วย ดังนั้นชื่อของถั่วชนิดนี้จึงเป็นชื่อ ถั่วแดงหลวง สินค้าเพื่อสุขภาพอีกหนึ่งชนิดในโครงการหลวง
ได้ทราบประวัติคร่าว ๆ ของถั่วแดงหลวงมาพอสมควรแล้ว คราวนี้เรามาดูสรรพคุณของถั่วแดงหลวงกันบ้างค่ะว่า ถั่วแดงหลวง สรรพคุณจะดีต่อสุขภาพมากขนาดไหน
และเพื่อน้อมรำลึกถึงพระมหากรุณาธิคุณอันหาที่สุดมิได้ของในหลวง รัชกาลที่ 9 กระปุกดอทคอมจึงขอพาทุกคนมาทำความรู้จักสรรพคุณของถั่วจากโครงการหลวง ซึ่งก็คือ ถั่วแดงหลวง ถั่วขาว และถั่วอะซูกิ 3 ธัญพืชดี ๆ จากโครงการหลวง

ภาพจาก มูลนิธิโครงการหลวง
ถั่วแดงหลวง
เริ่มกันที่ถั่วแดงหลวง ธัญพืชจากโครงการหลวงที่ประวัติไม่ธรรมดา เพราะเป็นถั่วที่พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช พระราชทานแก่ชาวเขาเพื่อปลูกแทนฝิ่นซึ่งเป็นยาเสพติดอันอาจเป็นภัยต่อประเทศชาติในอนาคต โดยพันธุ์ถั่วแดงชุดแรกเป็นถั่วที่สั่งมาจากรัฐแคลิฟอร์เนีย ประเทศสหรัฐอเมริกา ซึ่งเมื่อทดลองปลูกถั่วแดงหลวงบนพื้นที่ราบสูงแล้ว ก็พบว่าถั่วชนิดนี้ให้ผลผลิตที่ดีมาก และในขณะนั้นทางโครงการหลวงก็ได้รับซื้อถั่วแดงจากชาวเขาในราคากิโลกรัมละ 5 บาท ต่อมาจึงเริ่มทำการตลาดให้ถั่วแดง ซึ่งเป็นจุดกำเนิดของชื่อ ถั่วแดงหลวง ด้วยค่ะ
โดยในขณะที่กำลังจะทำการตลาดกับพืชชนิดนี้ หม่อมเจ้า ภีศเดช รัชนี พร้อมทั้งนักวิชาการต่างก็มาระดมความคิดกัน โดยมีแผนว่าควรจะตั้งชื่อถั่วอย่างเป็นทางการก่อน เพราะถ้าถั่วไม่มีชื่อ ชาวบ้านก็ไม่รู้จะไปซื้อถั่วถูกได้อย่างไร ดังนั้นจึงเริ่มคิดหาชื่อให้ถั่วชนิดนี้ โดยอ้างอิงจากชื่อภาษาอังฤษของถั่วแดงหลวงที่มีชื่อว่า Red kidney bean จึงได้ชื่อถั่วแดงมาก่อนในเบื้องต้น ทว่าจะให้ชื่อถั่วแดงเฉย ๆ คงไม่ได้ หม่อมเจ้า ภีศเดช รัชนี เลยนึกขึ้นมาว่าถั่ว Red kidney bean เป็นถั่วที่มีขนาดเมล็ดใหญ่ ซึ่งคำว่าใหญ่ทางภาษาเหนือจะเรียกว่าหลวง อีกทั้งหลวงก็มีความหมายจากพระเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 9 ที่ได้พระราชทานพันธุ์มาถั่วมาให้ด้วย ดังนั้นชื่อของถั่วชนิดนี้จึงเป็นชื่อ ถั่วแดงหลวง สินค้าเพื่อสุขภาพอีกหนึ่งชนิดในโครงการหลวง
ได้ทราบประวัติคร่าว ๆ ของถั่วแดงหลวงมาพอสมควรแล้ว คราวนี้เรามาดูสรรพคุณของถั่วแดงหลวงกันบ้างค่ะว่า ถั่วแดงหลวง สรรพคุณจะดีต่อสุขภาพมากขนาดไหน

ถั่วแดงหลวงเป็นแหล่งโปรตีนชั้นดีในขณะที่มีไขมันอิ่มตัวต่ำมาก โดยศาสตราจารย์ มาร์ก บริก จากมหาวิทยาลัยโคโลราโด ประเทศสหรัฐอเมริกา ได้เผยผลการศึกษาสรรพคุณของถั่วแดงหลวงว่า นอกจากถั่วแดงหลวงจะมีโปรตีนสูงแล้ว ถั่วแดงหลวงยังมีเส้นใยอาหารสูงมาก และเป็นไฟเบอร์ในถั่วแดงหลวงยังเป็นไฟเบอร์ชนิดละลายน้ำได้ จึงช่วยดูดซับน้ำและพองตัวได้ดี ส่งผลให้การย่อยและการดูดซึมอาหารในกระเพาะช้าลง ทำให้เราอิ่มนานขึ้น และช่วยลดพฤติกรรมกินจุบกินจิบลงได้ จึงช่วยในการลดน้ำหนักได้ดีพอสมควร
นอกจากนี้ ไฟเบอร์ในถั่วแดงหลวงยังมีสรรพคุณช่วยทำความสะอาดลำไส้ ช่วยในการขับถ่าย จึงช่วยให้ลดการสะสมของสารพิษในลำไส้ได้อีกทาง ความเสี่ยงโรคมะเร็งลำไส้ใหญ่ก็จะลดลงด้วย อีกทั้งไฟเบอร์ในถั่วแดงหลวงยังมีสรรพคุณช่วยป้องกันอาการท้องผูกได้ ที่สำคัญสีแดงออกม่วงของเปลือกถั่วแดงหลวง ยังเปี่ยมไปด้วยสารต้านอนุมูลอิสระที่ชื่อว่าแอนโธไซยานิน มีคุณสมบัติช่วยป้องกันความเสื่อมของเซลล์ จัดเป็นธัญพืชที่ช่วยบำรุงผิวพรรณให้ผ่องใส ไม่แก่ก่อนวัยอันควร
อย่างไรก็ดี ตามตำราแพทย์แผนจีน ยังเผยว่า ถั่วแดงหลวงมีส่วนช่วยบำรุงหัวใจ โดยเฉพาะอาการใจสั่น ช่วยปรับสมดุลเลือด บรรเทาอาการปวดบวม ลดอาการปวดข้อ และช่วยในการขับปัสสาวะ เพราะนอกจากแอนโธไซยานินแล้ว ในถั่วแดงหลวงยังมีสารต้านอนุมูลอิสระที่ชื่อว่า โพลีฟีนอลิก ที่ช่วยลดความเสี่ยงโรคหัวใจได้อีกด้วย

ภาพจาก มูลนิธิโครงการหลวง
ถั่วขาว
ถั่วขาวมีชื่อภาษาอังกฤษว่า White Kidneys bean หรือ Navy bean ในไทยจึงเรียกถั่วชนิดนี้ว่าถั่วขาวหรือถั่วเนวี ส่วนชื่อทางวิทยาศาสตร์ของถั่วขาวคือ Phaseous vulgaris L. โดยถั่วขาวเป็นพืชตระกูลเดียวกับถั่วเหลือง ถั่วปากอ้า ถั่วแขก และถั่วพู มีถิ่นกำเนิดอยู่ในพื้นที่สูงในแถบประเทศเม็กซิโก กัวเตมาลา ด้วยเหตุนี้ถั่วขาวจึงเป็นพืชอีกชนิดหนึ่งที่สามารถปลูกในพื้นที่โครงการหลวง ซึ่งเป็นพื้นที่สูงและมีอากาศหนาวเย็นได้
สรรพคุณถั่วขาว ธัญพืชช่วยลดไขมันในร่างกาย
ถั่วขาวมีคุณค่าทางโภชนาการค่อนข้างสูงค่ะ โดยประกอบไปด้วยโปรตีน วิตามิน เกลือแร่ มีใยอาหารสูง พร้อมด้วยคาร์โบไฮเดรตเชิงซ้อน นอกจากนี้ในถั่วขาวยังมีสารช่วยยับยั้งการทำงานของเอนไซม์อัลฟา-อะไมเลส ซึ่งเป็นเอนไซม์ช่วยย่อยแป้งให้มีอนุภาคขนาดเล็กพอให้ร่างกายดูดซึมแป้งเหล่านั้นเป็นน้ำตาลได้ ดังนั้นสารชนิดดังกล่าวที่มีอยู่ในถั่วขาวจึงช่วยลดการสะสมแป้งในร่างกาย โดยมีหน้าที่ทำให้อาหารประเภทแป้งที่เราบริโภคเข้าไปไม่ถูกย่อยเป็นน้ำตาลทั้งหมด โดยสารฟาซิโอลามิน ซึ่งเป็นโปรตีนยับยั้งการย่อยคาร์โบไฮเดรตมีฤทธิ์ย่อยแป้งเป็นน้ำตาลได้มากถึง 66% แล้วกำจัดแป้งที่ถูกย่อยออกมาทางระบบขับถ่ายทั้งหมด ส่วนปริมาณแป้งอีก 34% ที่เหลือก็จะกันไว้เป็นพลังงานให้ร่างกายเช่นเดิม
อธิบายให้เข้าใจง่าย ๆ ได้ว่า สรรพคุณของถั่วขาว นอกจากจะเป็นแหล่งโปรตีนชนิดดีแล้ว ในถั่วขาวยังมีประโยชน์เด่น ๆ ในด้านช่วยลดการดูดซึมแป้งของร่างกาย ทำให้การสะสมไขมันจากการเปลี่ยนรูปน้ำตาลในกระบวนการย่อยอาหารลดลงด้วย และเมื่อร่างกายมีการสะสมไขมันลดลง ร่างกายก็จะมีความต้องการพลังงานเพิ่มขึ้น และในที่สุดก็จะดึงเอาไขมันที่สะสมอยู่ในร่างกายมาเผาผลาญให้เกิดพลังงาน ซึ่งก็เท่ากับว่าปริมาณไขมันสะสมที่ถูกดึงมาใช้จะส่งผลให้ปริมาณไขมันสะสมในร่างกายลดลงด้วยนั่นเอง นอกจากนี้ไฟเบอร์ในถั่วขาวยังช่วยให้รู้สึกอิ่มได้เร็วและอิ่มได้นานด้วยนะคะ

ภาพจาก มูลนิธิโครงการหลวง
ถั่วอะซูกิ
ถั่วอะซูกิ มีชื่อทางวิทยาศาสตร์ว่า Vigna angularis ส่วนชื่อภาษาอังกฤษของถั่วอะซูกิก็คือ Azuki bean ถั่วชนิดนี้มีต้นกำเนิดอยู่ทางตอนเหนือของจีน เกาหลี และญี่ปุ่น โดยมูลนิธิโครงการหลวงได้นำเมล็ดพันธุ์ถั่วอะซูกิมาทดลองปลูกครั้งแรกเมื่อปี พ.ศ. 2539 และพบว่าในพื้นที่โครงการหลวงซึ่งเป็นพื้นที่สูง มีอุณหภูมิค่อนข้างต่ำเกือบตลอดทั้งปี สามารถปลูกถั่วอะซูกิได้ผลผลิตที่ดี ให้ผลผลิตได้จำนวนมาก จึงมีการสนับสนุนเกษตรกรบนพื้นที่สูงปลูกถั่วชนิดนี้ตั้งแต่นั้นเป็นต้นมา

คุณค่าทางโภชนาการของถั่วอะซูกิอุดมไปด้วยโปรตีน ซึ่งมีส่วนประกอบของกรดอะมิโนหลายชนิด เช่น ไลซีน, เมไธโอนีน, ซีสเทอีน, ฟีนิลอะลานีน และทริปโตเฟน อีกทั้งในถั่วอะซูกิยังมีกรดไขมันโอเมก้า 3 พร้อมด้วยวิตามินและแร่ธาตุอีกหลายชนิด เช่น วิตามินเอ วิตามินบี วิตามินซี วิตามินดี วิตามินเค วิตามินอี แคลเซียม แมกนีเซียม ฟอสฟอรัส โพแทสเซียม และสังกะสี เป็นต้น
ด้วยความที่มีสารอาหารที่จำเป็นต่อร่างกายมากดังที่กล่าวมา สรรพคุณของถั่วอะซูกิจึงเป็นธัญพืชที่ช่วยลดระดับไตรกลีเซอไรด์และไขมันในเลือดได้ ช่วยป้องกันโรคหลอดเลือดหัวใจ ช่วยบำรุงระบบประสาท และช่วยเสริมสร้างความแข็งแรงของกระดูกและฟัน พร้อมทั้งวิตามินในถั่วอะซูกิยังจะช่วยบำรุงผิวพรรณให้ผ่องใส ไม่แก่ก่อนวัยด้วยค่ะ
ถั่วทั้ง 3 ชนิดจากโครงการหลวงต่างก็มีสรรพคุณที่ไม่ยิ่งหย่อนไปกว่ากันเลย ดังนั้นหากใครอยากมีสุขภาพดีเพราะธัญพืชอย่างถั่วบ้าง ก็ลองไปหาซื้อถั่วแดง ถั่วขาว และถั่วอะซูกิในร้านโครงการหลวงได้ทุกสาขาเลยนะคะ
- 3 ร้านโครงการหลวง แหล่งรวมอาหารเพื่อสุขภาพ ส่งความห่วงใยถึงคนไทยทั้งปวง
ขอขอบคุณข้อมูลจาก
มูลนิธิโครงการหลวง, มูลนิธิโครงการหลวง,สถาบันวิจัยและพัฒนาพื้นที่สูง, ศูนย์ส่งเสริมการเกษตรที่สูงจังหวัดเชียงใหม่, กองโภชนาการ กรมอนามัย, มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์, พืชเกษตร, สสวท, สถาบันวิจัยและพัฒนาพื้นที่สูง