เป็นหวัด มีไข้ หรือรู้สึกไม่สบาย จะสามารถฉีดวัคซีนได้หรือไม่ เรื่องใกล้ตัวที่ควรรู้ไว้เพื่อความปลอดภัยของตัวเอง
ถึงกำหนดต้องฉีดวัคซีน แต่กลับมีอาการไม่สบาย เป็นหวัด น้ำมูกไหล หรือบางคนมีไข้ แบบนี้จะฉีดวัคซีนป้องกันโรคได้ไหม โดยเฉพาะวัคซีนทั่ว ๆ ไป เช่น วัคซีนไข้หวัดใหญ่ วัคซีนมะเร็งปากมดลูก วัคซีนโควิด หรือวัคซีนพื้นฐานในเด็ก ประเด็นนี้เป็นเรื่องที่หลายคนสงสัยกันมาก ๆ ดังนั้น เรามาหาคำตอบไปพร้อมกันค่ะ
เป็นไข้ ไม่สบาย ฉีดวัคซีนได้ไหม
- หากมีอาการไม่สบายเล็กน้อย เช่น เป็นหวัด น้ำมูกไหล ไอ ไม่มีไข้ โดยทั่วไปสามารถฉีดวัคซีนได้ แต่หากไม่มั่นใจ อาจให้แพทย์พิจารณาอีกครั้ง
- ถ้ามีไข้ หนาวสั่น หรือเจ็บป่วยรุนแรง แพทย์จะแนะนำให้เลื่อนการฉีดวัคซีนไปก่อน จนกว่าจะหายป่วยหรือไข้ลดลงจนอยู่ในเกณฑ์ที่ไม่เสี่ยงมาก
เป็นไข้สูง ทำไมห้ามฉีดวัคซีน
หากมีไข้สูง ไม่สบายหนัก ก็ไม่ควรฉีดวัคซีน เพราะในช่วงที่เราไม่สบาย ภูมิคุ้มกันจะอ่อนแอ อาจตอบสนองต่อวัคซีนได้ไม่ดีเท่าตอนปกติ จากที่จะไม่ได้รับผลข้างเคียงจากวัคซีนก็อาจเกิดผลข้างเคียงขึ้นได้ หรือตัวยาในวัคซีนอาจทำให้อาการป่วยรุนแรงกว่าเดิมได้ เพราะอาจมีโรคบางอย่างที่เมื่อวัคซีนเข้าไปแล้ว จะไปกระตุ้นให้อาการของโรคกำเริบมากขึ้น ดังนั้น ควรฉีดวัคซีนตอนที่ร่างกายเป็นปกติดี เพื่อให้การฉีดวัคซีนมีประสิทธิภาพที่สุด
- ถ้ามีไข้ หนาวสั่น หรือเจ็บป่วยรุนแรง แพทย์จะแนะนำให้เลื่อนการฉีดวัคซีนไปก่อน จนกว่าจะหายป่วยหรือไข้ลดลงจนอยู่ในเกณฑ์ที่ไม่เสี่ยงมาก
เป็นไข้สูง ทำไมห้ามฉีดวัคซีน
หากมีไข้สูง ไม่สบายหนัก ก็ไม่ควรฉีดวัคซีน เพราะในช่วงที่เราไม่สบาย ภูมิคุ้มกันจะอ่อนแอ อาจตอบสนองต่อวัคซีนได้ไม่ดีเท่าตอนปกติ จากที่จะไม่ได้รับผลข้างเคียงจากวัคซีนก็อาจเกิดผลข้างเคียงขึ้นได้ หรือตัวยาในวัคซีนอาจทำให้อาการป่วยรุนแรงกว่าเดิมได้ เพราะอาจมีโรคบางอย่างที่เมื่อวัคซีนเข้าไปแล้ว จะไปกระตุ้นให้อาการของโรคกำเริบมากขึ้น ดังนั้น ควรฉีดวัคซีนตอนที่ร่างกายเป็นปกติดี เพื่อให้การฉีดวัคซีนมีประสิทธิภาพที่สุด
ผลข้างเคียงของวัคซีนที่อาจพบได้
วัคซีนบางชนิดอาจมีผลข้างเคียงหลังฉีด เช่น
- วัคซีนโควิด 19 อาจรู้สึกเจ็บ บวม แดง คัน บริเวณที่ฉีด ในบางคนอาจมีไข้ต่ำ ๆ อ่อนเพลีย ปวดเมื่อยเนื้อตัว ซึ่งเป็นอาการปกติ
- วัคซีนไข้หวัดใหญ่ บางคนอาจมีไข้ หลังฉีดวัคซีนไปแล้ว ซึ่งเป็นเหตุผลว่าทำไมหลังฉีดวัคซีนไข้หวัดใหญ่จึงได้ยาลดไข้กลับมาด้วย
- วัคซีนป้องกันวัณโรค หลังฉีดอาจมีอาการบวมแดง มีตุ่มลักษณะคล้ายหนองในจุดที่ถูกฉีดยา ควรรักษาแผลให้สะอาดอยู่เสมอด้วยน้ำต้มสุก แล้วแผลจะหายได้เองภายใน 2-3 วัน
- วัคซีนคอตีบ-บาดทะยัก-ไอกรน หลังฉีดอาจมีไข้ ตัวร้อน หรือมีอาการปวดบวมบริเวณที่ฉีดยา ควรใช้ผ้าชุบน้ำเช็ดตัวลดไข้ และประคบบริเวณที่ปวดบวมด้วยน้ำอุ่น
- วัคซีนหัดเยอรมัน อาจพบอาการข้างเคียง เช่น มีไข้ หรือผื่นขึ้นตามตัว แต่ส่วนมากอาการจะไม่รุนแรง
- วัคซีนมะเร็งปากมดลูก อาจมีผลข้างเคียง เช่น ปวดบวมแดงบริเวณที่ฉีด ปวดกล้ามเนื้อ ปวดศีรษะ มีไข้ต่ำ ๆ คลื่นไส้
โดยส่วนใหญ่แล้วอาการที่เกิดจากผลข้างเคียงของวัคซีนจะไม่รุนแรง สามารถหายได้เองใน 2-3 วัน ยกเว้นหากมีอาการแพ้ยา แพ้สารประกอบในตัววัคซีน ก็อาจมีอาการรุนแรงอย่างหน้ามืด แน่นหน้าอก หายใจไม่ออก หัวใจเต้นแรง ซึ่งหากพบอาการเหล่านี้ควรพาส่งโรงพยาบาลทันที
ขอบคุณข้อมูลจาก
คณะแพทยศาสตร์ ศิริราชพยาบาล
แม่รักลูก
cdc.gov
health.umd.edu
