หูดเป็นโรคผิวหนังที่เกิดได้ทุกส่วนของร่างกาย เกิดกับคนทุกวัย และที่น่ากังวลคือเป็นโรคติดต่อที่แค่สัมผัสก็เป็นได้แล้ว
เมื่อพูดถึงหูด หลายคนจะนึกไปถึงหูดหงอนไก่ซึ่งเป็นโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ แต่ที่จริงแล้วหูดเป็นโรคติดต่อทางผิวหนังที่เกิดได้บนผิวหนังทุกส่วนของร่างกายเราเลยล่ะค่ะ และเมื่อเป็นหูดก็จะรู้สึกรำคาญ ต้องหาวิธีรักษาหูดกันใหญ่ ดังนั้น วันนี้เราขอพามารู้จักหูด โรคติดต่อทางผิวหนังโรคนี้กัน พร้อมวิธีรักษาหูดให้หายด้วย
หูด ภาษาอังกฤษ คือ Warts จัดเป็นโรคติดต่อทางผิวหนังชนิดหนึ่ง โดยสาเหตุของหูดก็เกิดจากเชื้อไวรัส HPV (Human Papilloma Virus) เชื้อไวรัสตระกูลเดียวกับสาเหตุของโรคมะเร็งปากมดลูก เพียงแต่เป็นเชื้อไวรัส HPV คนละสายพันธุ์กัน เพราะ HPV มีเป็นร้อยสายพันธุ์ แต่มีราว ๆ 40 สายพันธุ์ที่ก่อโรคในมนุษย์ได้ และโรคหูดก็เป็นหนึ่งในนั้น
หูดมีกี่ชนิด
หูดมีอยู่ด้วยกันหลายชนิด ขึ้นอยู่กับสายพันธุ์ไวรัสและบริเวณที่เป็น โดยสามารถแบ่งชนิดหูดได้ ดังนี้
* หูดธรรมดา
เป็นหูดที่มีลักษณะเป็นตุ่มนูนแข็ง ผิวค่อนข้างขรุขระ สีเหมือนผิวหนังหรือออกสีดำ โดยอาจขึ้นทีละเม็ดหรือหลายเม็ดพร้อมกันก็ได้
* หูดผิวเรียบ
หูดชนิดนี้จะเป็นตุ่มแบน ผิวเรียบ ไม่ขรุขระเหมือนหูดธรรมดา และสีของหูดมักจะเป็นสีเดียวกับผิวหนัง
* หูดฝ่ามือ ฝ่าเท้า
หูดมีอยู่ด้วยกันหลายชนิด ขึ้นอยู่กับสายพันธุ์ไวรัสและบริเวณที่เป็น โดยสามารถแบ่งชนิดหูดได้ ดังนี้
* หูดธรรมดา
เป็นหูดที่มีลักษณะเป็นตุ่มนูนแข็ง ผิวค่อนข้างขรุขระ สีเหมือนผิวหนังหรือออกสีดำ โดยอาจขึ้นทีละเม็ดหรือหลายเม็ดพร้อมกันก็ได้
* หูดผิวเรียบ
หูดชนิดนี้จะเป็นตุ่มแบน ผิวเรียบ ไม่ขรุขระเหมือนหูดธรรมดา และสีของหูดมักจะเป็นสีเดียวกับผิวหนัง
* หูดฝ่ามือ ฝ่าเท้า
ถ้ามีหูดที่ฝ่าเท้า หลายคนก็มักจะสับสนว่าเป็นตาปลาหรือหูดกันแน่ ซึ่งหากเป็นหูดฝ่ามือ ฝ่าเท้า ลักษณะจะเป็นเนื้อแข็ง ๆ หนาเป็นปื้น ฝังอยู่ในเนื้อ สีค่อนข้างเหลือง เมื่อมีการกดทับ เช่น ยืนหรือเดินลงน้ำหนักจะรู้สึกเจ็บ
* หูดที่อวัยวะเพศ
หรือที่รู้จักกันดีในชื่อหูดหงอนไก่นั่นเอง โดยลักษณะของหูดจะเป็นตุ่มนูนสูงคล้ายหงอนไก่ พบได้บ่อยบริเวณอวัยวะเพศ ทวารหนัก และขาหนีบ
* หูดที่อวัยวะเพศ
หรือที่รู้จักกันดีในชื่อหูดหงอนไก่นั่นเอง โดยลักษณะของหูดจะเป็นตุ่มนูนสูงคล้ายหงอนไก่ พบได้บ่อยบริเวณอวัยวะเพศ ทวารหนัก และขาหนีบ
- หูดหงอนไก่ ของฝากตัวร้ายจากเพศสัมพันธ์
* หูดที่เป็นติ่งเนื้อแข็ง ยื่นจากผิวหนัง
ส่วนมากจะพบบริเวณใบหน้าและลำคอ ลักษณะเป็นตุ่มขรุขระแต่ยาวคล้ายนิ้วมือเล็ก ๆ
* หูดที่เป็นติ่งเนื้อแข็ง ยื่นจากผิวหนัง
ส่วนมากจะพบบริเวณใบหน้าและลำคอ ลักษณะเป็นตุ่มขรุขระแต่ยาวคล้ายนิ้วมือเล็ก ๆ
* หูดข้าวสุก
หูดข้าวสุก (Molluscum Contagiosum) เกิดจากเชื้อไวรัสกลุ่ม Poxviridae เป็นหูดที่มีลักษณะเป็นตุ่มเล็ก ๆ สีแดง และมีสารคล้ายข้าวสารอยู่ข้างใน ลักษณะเป็นรูปทรงโดมและเห็นเป็นจุดบุ๋มตรงกลาง คล้ายเม็ดสิวแต่ไม่มีการอักเสบ ถ้าบีบก็จะมีสารสีขาวข้นไหลออกมา จึงเรียกกันว่าหูดข้าวสุก ทั้งนี้ หูดข้าวสุกเกิดได้กับทุกเพศทุกวัย ในเด็กจะพบได้บ่อยบริเวณข้อพับแขน ขา และลำตัว ในผู้ใหญ่จะพบเฉพาะอวัยวะเพศ จึงนับว่าหูดข้าวสุกเป็นโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ ด้วย
- 6 โรคที่เกิดจากไวรัส ติดต่อได้จากเพศสัมพันธ์
หูด ติดต่อทางไหนได้บ้าง
ในเมื่อหูดเป็นโรคติดต่อทางผิวหนัง การติดเชื้อหูดจึงติดได้ง่ายจากการสัมผัสผู้ที่เป็นหูดโดยตรง หรือสัมผัสพื้นผิวที่มีเชื้อไวรัสดังกล่าว โดยไวรัสจะเข้าสู่ร่างกายผ่านบาดแผล รอยถลอก ขีดข่วน โดยเฉพาะคนที่มีภูมิคุ้มกันต่ำ เช่น เด็กเล็ก ผู้สูงอายุ ผู้ป่วยที่มีภูมิคุ้มกันลดลง เช่น ผู้ป่วยโรคมะเร็งที่ได้รับยากดภูมิคุ้มกัน เป็นต้น ส่วนผู้ที่เป็นหูดอยู่แล้ว หากไปแกะ เกา หรือสัมผัสอวัยวะที่มีแผล รอยถลอก ก็สามารถแพร่กระจายหูดไปยังส่วนอื่นของร่างกายได้ด้วย
วิธีรักษาหูด
หูดสามารถหายได้เอง แต่อาจใช้เวลานานหลายเดือนหรือเป็นปี ดังนั้น เพื่อป้องกันไม่ให้หูดลุกลามใหญ่โต และแพร่เชื้อไปยังคนอื่น เราก็สามารถรักษาหูดได้หลายวิธี ตามนี้เลย
1. ยาทา
หูด ติดต่อทางไหนได้บ้าง
ในเมื่อหูดเป็นโรคติดต่อทางผิวหนัง การติดเชื้อหูดจึงติดได้ง่ายจากการสัมผัสผู้ที่เป็นหูดโดยตรง หรือสัมผัสพื้นผิวที่มีเชื้อไวรัสดังกล่าว โดยไวรัสจะเข้าสู่ร่างกายผ่านบาดแผล รอยถลอก ขีดข่วน โดยเฉพาะคนที่มีภูมิคุ้มกันต่ำ เช่น เด็กเล็ก ผู้สูงอายุ ผู้ป่วยที่มีภูมิคุ้มกันลดลง เช่น ผู้ป่วยโรคมะเร็งที่ได้รับยากดภูมิคุ้มกัน เป็นต้น ส่วนผู้ที่เป็นหูดอยู่แล้ว หากไปแกะ เกา หรือสัมผัสอวัยวะที่มีแผล รอยถลอก ก็สามารถแพร่กระจายหูดไปยังส่วนอื่นของร่างกายได้ด้วย
วิธีรักษาหูด
หูดสามารถหายได้เอง แต่อาจใช้เวลานานหลายเดือนหรือเป็นปี ดังนั้น เพื่อป้องกันไม่ให้หูดลุกลามใหญ่โต และแพร่เชื้อไปยังคนอื่น เราก็สามารถรักษาหูดได้หลายวิธี ตามนี้เลย
1. ยาทา
จะใช้ยาที่มีส่วนผสมของกรดซาลิไซลิก กรดแลคติก กรดไตรคลอโรอะซิติก ทาบนเม็ดหูดวันละ 2-3 ครั้ง โดยกรดเหล่านี้จะช่วยกัดผิวหนังที่เป็นหูดให้ค่อย ๆ หลุดออกไป ทว่าด้วยความที่ยาเป็นกรด หากไปโดนผิวหนังที่ไม่ได้เป็นหูด อาจเกิดอาการบวม แดง ได้ และการใช้ยารักษาหูดอาจต้องใช้เวลานานกว่าจะหาย และไม่ควรใช้รักษาหูดในเด็กหรือหญิงตั้งครรภ์ด้วย ดังนั้น ควรมาพบแพทย์เพื่อรับการรักษา หรือปรึกษาเภสัชกรก่อนซื้อยามาทาเอง
2. ยากระตุ้นภูมิคุ้มกัน
เป็นการกระตุ้นภูมิคุ้มกันร่างกายให้ต่อสู้กับเชื้อไวรัสที่ได้รับ มักใช้กับเคสที่มีหูดจำนวนมาก โดยจะใช้ยา เช่น Imiquimod หรือใช้ยาฉีดเฉพาะที่ เช่น Bleomycin ซึ่งผู้ป่วยต้องรับยาต่อเนื่องเป็นเวลาหลายเดือน โดยต้องมาโรงพยาบาลทุกสัปดาห์
3. จี้ด้วยความเย็น
วิธีนี้ค่อนข้างได้ผลดีกับหูดขนาดไม่ใหญ่มาก โดยเป็นการใช้ไนโตรเจนเหลวจี้ที่หูดซึ่งอาจรู้สึกเจ็บหรือแสบเล็กน้อย ต่อมาจุดที่จี้อาจพองเป็นตุ่มน้ำหรือถุงน้ำ หลังจากนั้นจะค่อย ๆ แห้งลงและตกสะเก็ด และจะหายได้ภายใน 1-3 สัปดาห์ วิธีนี้ไม่ทำให้เกิดแผลเป็น ไม่เจ็บมาก แต่อาจต้องจี้ซ้ำหลายครั้งจนกว่าจะหายขาด
4. จี้ด้วยไฟฟ้า
เป็นการใช้ความร้อนรักษาหูด ซึ่งค่อนข้างได้ผลดี แต่ค่อนข้างเจ็บและอาจเกิดแผลเป็นได้
เป็นการกระตุ้นภูมิคุ้มกันร่างกายให้ต่อสู้กับเชื้อไวรัสที่ได้รับ มักใช้กับเคสที่มีหูดจำนวนมาก โดยจะใช้ยา เช่น Imiquimod หรือใช้ยาฉีดเฉพาะที่ เช่น Bleomycin ซึ่งผู้ป่วยต้องรับยาต่อเนื่องเป็นเวลาหลายเดือน โดยต้องมาโรงพยาบาลทุกสัปดาห์
3. จี้ด้วยความเย็น
วิธีนี้ค่อนข้างได้ผลดีกับหูดขนาดไม่ใหญ่มาก โดยเป็นการใช้ไนโตรเจนเหลวจี้ที่หูดซึ่งอาจรู้สึกเจ็บหรือแสบเล็กน้อย ต่อมาจุดที่จี้อาจพองเป็นตุ่มน้ำหรือถุงน้ำ หลังจากนั้นจะค่อย ๆ แห้งลงและตกสะเก็ด และจะหายได้ภายใน 1-3 สัปดาห์ วิธีนี้ไม่ทำให้เกิดแผลเป็น ไม่เจ็บมาก แต่อาจต้องจี้ซ้ำหลายครั้งจนกว่าจะหายขาด
4. จี้ด้วยไฟฟ้า
เป็นการใช้ความร้อนรักษาหูด ซึ่งค่อนข้างได้ผลดี แต่ค่อนข้างเจ็บและอาจเกิดแผลเป็นได้
5. ยิงเลเซอร์
จัดเป็นการรักษาหูดที่ราคาค่อนข้างสูง แต่ได้ผลดี นิยมใช้รักษาหูดที่เกิดในซอกเล็บ ยากแก่การใช้วิธีอื่น ๆ รักษา
6. การผ่าตัด
ใช้รักษาหูดที่มีจำนวนมาก และใช้วิธีรักษาอื่น ๆ ไม่ได้ผล โดยการผ่าตัดต้องใช้เวลาหลายเดือน และผู้ป่วยก็ต้องมาทายาที่โรงพยาบาลทุกสัปดาห์ด้วยเช่นกัน
เป็นหูด จี้ด้วยธูปหายไหม
6. การผ่าตัด
ใช้รักษาหูดที่มีจำนวนมาก และใช้วิธีรักษาอื่น ๆ ไม่ได้ผล โดยการผ่าตัดต้องใช้เวลาหลายเดือน และผู้ป่วยก็ต้องมาทายาที่โรงพยาบาลทุกสัปดาห์ด้วยเช่นกัน
เป็นหูด จี้ด้วยธูปหายไหม
ใช้ธูปจี้หูดหายได้จริง ๆ ไหม หลายคนยังแอบสงสัยกับวิธีรักษาหูดที่ใช้ความร้อนจากธูป ซึ่งวิธีนี้ไม่แนะนำอย่างยิ่งค่ะ เพราะการใช้ธูปจี้หูดจะทำให้เกิดแผลบนผิวหนัง เนื่องจากเราไม่สามารถควบคุมความร้อนจากธูปได้ ทำให้การรักษาหูดต้องใช้เวลานานมากขึ้น แถมยังมีโอกาสติดเชื้อได้อีก ดังนั้น รักษาหูดด้วยวิธีอื่น ๆ ที่สะอาดและปลอดภัยดีกว่า
ตัดหูดออกเองได้ไหม
ตัดหูดออกเองได้ไหม
การตัดหูดออกอาจทำให้หูดส่วนนอกหายไป แต่ผิวหนังที่ติดเชื้อไวรัสอันเป็นสาเหตุของหูดจะยังอยู่ในชั้นผิวหนัง ซึ่งส่วนนี้อาจทำให้ยังเป็นหูดไม่หาย ดังนั้น ควรรักษาหูดที่ต้นตอเลยจะดีกว่า และจะปลอดภัยมากขึ้นหากได้รับคำแนะนำจากแพทย์
หูด ป้องกันได้ แค่ดูแลตัวเองให้ดี
หูด ป้องกันได้ แค่ดูแลตัวเองให้ดี
เนื่องจากเป็นโรคติดต่อ ดังนั้น จึงสามารถป้องกันการติดเชื้อได้ ด้วยวิธีเหล่านี้
- รักษาสุขอนามัยของตัวเองให้ดี โดยเฉพาะมือและเท้า ควรเช็ดให้แห้งเสมอ
- หลีกเลี่ยงการสัมผัสกับหูด ไม่ว่าจากคนอื่น หรือจากส่วนของร่างกายตัวเองที่เป็น
- ในเด็กเล็ก ผู้ปกครองควรหมั่นตรวจเช็กร่างกายของบุตรหลาน สำรวจว่ามีหูดหรือไม่ เพื่อป้องกันการลุกลามและการติดต่อ
- หมั่นรักษาสุขภาพให้แข็งแรง
- หากเป็นหูดควรรีบพบแพทย์เพื่อทำการรักษา และลดโอกาสในการแพร่เชื้อ
- รักษาสุขอนามัยของตัวเองให้ดี โดยเฉพาะมือและเท้า ควรเช็ดให้แห้งเสมอ
- หลีกเลี่ยงการสัมผัสกับหูด ไม่ว่าจากคนอื่น หรือจากส่วนของร่างกายตัวเองที่เป็น
- ในเด็กเล็ก ผู้ปกครองควรหมั่นตรวจเช็กร่างกายของบุตรหลาน สำรวจว่ามีหูดหรือไม่ เพื่อป้องกันการลุกลามและการติดต่อ
- หมั่นรักษาสุขภาพให้แข็งแรง
- หากเป็นหูดควรรีบพบแพทย์เพื่อทำการรักษา และลดโอกาสในการแพร่เชื้อ
- ฉีดวัคซีน HPV เพื่อป้องกันการติดเชื้อไวรัสก่อโรคหูด ซึ่งอาจป้องกันการติดเชื้อหูดได้ไม่ทุกชนิด ทว่าก็ลดความเสี่ยงการติดเชื้อบางชนิดได้ ที่สำคัญยังช่วยลดการเกิดโรคอื่น ๆ ที่มีเชื้อ HPV เป็นสาเหตุ เช่น โรคมะเร็งปากมดลูก มะเร็งทวารหนัก หรือมะเร็งอวัยวะเพศ เป็นต้น
- 15 เรื่องวัคซีน HPV ที่ควรรู้ก่อนฉีดป้องกันโรค
- ส่องราคาวัคซีน HPV เข็มละเท่าไร ต้องฉีดกี่เข็มถึงป้องกันได้
ขอบคุณข้อมูลจาก
โรงพยาบาลศิริราช ปิยมหาการุณย์
คณะแพทยศาสตร์ศิริราชพยาบาล
โรงพยาบาลผิวหนัง อโศก
คณะแพทยศาสตร์ศิริราชพยาบาล
โรงพยาบาลบำรุงราษฎร์
Mahidol Channel มหิดล แชนแนล
- 15 เรื่องวัคซีน HPV ที่ควรรู้ก่อนฉีดป้องกันโรค
- ส่องราคาวัคซีน HPV เข็มละเท่าไร ต้องฉีดกี่เข็มถึงป้องกันได้
ขอบคุณข้อมูลจาก
โรงพยาบาลศิริราช ปิยมหาการุณย์
คณะแพทยศาสตร์ศิริราชพยาบาล
โรงพยาบาลผิวหนัง อโศก
คณะแพทยศาสตร์ศิริราชพยาบาล
โรงพยาบาลบำรุงราษฎร์
Mahidol Channel มหิดล แชนแนล