กาแฟ ดื่มมากไปอันตรายไหม รู้จักโทษของกาแฟจากงานวิจัย

กาแฟ ดื่มเกินพอดีเสี่ยงจริงหรือ ? งานวิจัยเผยโทษของกาแฟที่ซ่อนเร้นอยู่เมื่อรับคาเฟอีนมากเกินไป อาจส่งผลเสียต่อสุขภาพมากกว่าได้ประโยชน์

สำหรับหลายคน กาแฟ คือเพื่อนคู่ใจที่ช่วยปลุกพลังยามเช้า และช่วยให้เราพร้อมลุยงานได้อย่างเต็มที่ แน่นอนว่าการดื่มในปริมาณที่เหมาะสมย่อมมีประโยชน์ต่อร่างกาย แต่ถ้าดื่มเยอะเกินไปล่ะจะเป็นอย่างไร ? มีงานวิจัยหลายชิ้นแสดงให้เห็นว่า การกินกาแฟมากไปอาจเพิ่มความเสี่ยงบางอย่างต่อสุขภาพ ได้เช่นกัน วันนี้เราเลยรวบรวมข้อมูลมาให้คอกาแฟทุกคนได้เช็กกันว่ามีอะไรที่เราต้องระวังบ้าง

กินกาแฟเยอะมากไป
ผลเสียมีอะไรบ้าง

1. กระตุ้นอาการปวดหัว

หลายคนดื่มกาแฟเพื่อบรรเทาอาการปวดหัว แต่การดื่มมากเกินไปกลับเป็นตัวกระตุ้นให้ยิ่งปวดหัวรุนแรงหรือไมเกรนได้ อย่างที่ผลการศึกษาในสหรัฐฯ พบว่า ยิ่งดื่มคาเฟอีนในปริมาณที่สูงขึ้นอย่างต่อเนื่อง ความเสี่ยงที่จะเกิดอาการปวดหัวรุนแรงหรือไมเกรนจะยิ่งเพิ่มขึ้น

สอดคล้องกับการศึกษาอีกชิ้นที่ระบุว่า ผู้ใหญ่ที่มีอาการปวดหัวไมเกรนแบบเป็น ๆ หาย ๆ เมื่อดื่มเครื่องดื่มคาเฟอีนหลายแก้วในวันเดียวสามารถเพิ่มโอกาสเกิดไมเกรนในวันนั้นขึ้นได้ เนื่องจากคาเฟอีนจะไปรบกวนการทำงานของสารสื่อประสาทในสมองที่ควบคุมความเจ็บปวด และยังทำให้คุณภาพการนอนหลับแย่ลง ส่งผลให้ร่างกายมีความไวต่อสิ่งกระตุ้นที่ทำให้ปวดหัวมากขึ้นนั่นเอง

2. คุณภาพการนอนแย่ลง

อย่างที่รู้ ๆ กันว่า การดื่มกาแฟโดยเฉพาะในช่วงเย็นไปจนถึงก่อนเข้านอนก็ทำให้เรานอนหลับได้ยากขึ้นอยู่แล้ว และถ้าเป็นคนที่ดื่มกาแฟหลายแก้วต่อวัน คาเฟอีนที่เข้าสู่ร่างกายในปริมาณมากจะยิ่งทำให้รู้สึกกระสับกระส่าย วิตกกังวลจนนอนไม่หลับ ต้องใช้เวลานานขึ้นกว่าจะหลับได้ อีกทั้งยังไปลดระยะเวลาของการนอนหลับลึก (Deep Sleep) และกระตุ้นให้ตื่นกลางดึกบ่อยขึ้น ส่งผลให้ประสิทธิภาพและคุณภาพของการนอนโดยรวมแย่ลงไปด้วย

3. อาจเพิ่มความเสี่ยงโรคหัวใจและหลอดเลือด

การดื่มกาแฟในปริมาณที่เหมาะสมอาจส่งผลดีต่อหัวใจ แต่การดื่มมากเกินไปก็อาจเพิ่มความเสี่ยงได้เช่นกัน

งานวิจัยหลายชิ้นชี้ให้เห็นว่าการดื่มกาแฟ 3-5 แก้วต่อวันเป็นประจำ สามารถช่วยลดความเสี่ยงของโรคหัวใจและหลอดเลือด (CVD) ได้เมื่อเทียบกับคนที่ไม่ดื่มกาแฟเลย แต่ในทางกลับกัน บางการศึกษาก็พบว่าการดื่มกาแฟมากกว่า 6 แก้วต่อวันขึ้นไป อาจมีความเชื่อมโยงกับความเสี่ยงของโรคหัวใจและหลอดเลือดที่เพิ่มขึ้นเล็กน้อย

ดังนั้น เพื่อสุขภาพหัวใจที่ดี ควรดื่มกาแฟในปริมาณที่พอเหมาะ คือไม่เกิน 3-5 แก้วต่อวัน และเลือกดื่มกาแฟดำหรือกาแฟกรอง (Drip Coffee) เพื่อลดสารไดเทอร์พีนที่เป็นสาเหตุของการเพิ่มไขมันเลว (LDL) และไตรกลีเซอไรด์ในเลือด ซึ่งเป็นปัจจัยเสี่ยงสำคัญของโรคหัวใจได้

4. อาจเพิ่มความเสี่ยงต่อภาวะกระดูกพรุน

การดื่มกาแฟในปริมาณมากอาจส่งผลเสียต่อสุขภาพกระดูก โดยเฉพาะในกลุ่มผู้หญิง เห็นได้งานวิจัยหลายชิ้นที่แสดงให้เห็นว่า ผู้หญิงที่ดื่มกาแฟมากกว่า 3-4 แก้วต่อวัน มีความเสี่ยงที่จะเกิดกระดูกหักเพิ่มขึ้น โดยเฉพาะในกลุ่มที่ร่างกายได้รับแคลเซียมจากอาหารไม่เพียงพอ นอกจากนี้ การศึกษาในผู้หญิงวัยหมดประจำเดือนที่บริโภคคาเฟอีนเกิน 300 มิลลิกรัมต่อวัน (เทียบเท่ากาแฟชง ขนาดประมาณ 240 มิลลิลิตร 2-3 แก้ว) ยังพบว่ามีการสูญเสียมวลกระดูกที่กระดูกสันหลังในอัตราที่เร่งขึ้นด้วยเมื่อเทียบกับผู้หญิงที่บริโภคคาเฟอีนในปริมาณต่ำกว่า

สาเหตุหลักมาจากคาเฟอีนเป็นตัวการสำคัญที่ขัดขวางการสร้างกระดูก และมีส่วนเร่งการสลายตัวของกระดูก อีกทั้งยังไปรบกวนการดูดซึมแคลเซียม ซึ่งเป็นแร่ธาตุจำเป็นสำหรับการสร้างความแข็งแรงของกระดูก ปัจจัยเหล่านี้ส่งผลให้ความหนาแน่นของกระดูกลดลงและเพิ่มความเสี่ยงต่อการเกิดภาวะกระดูกพรุนได้

5. มีความเสี่ยงต่อหญิงตั้งครรภ์

หญิงตั้งครรภ์ก็ควรจำกัดปริมาณการดื่มกาแฟ เพราะการบริโภคคาเฟอีนมากเกินไปอาจส่งผลกระทบต่อทั้งแม่และทารกในครรภ์ โดยมีการศึกษาหลายชิ้นพบว่า การดื่มกาแฟในปริมาณมากอาจเพิ่มความเสี่ยงให้ทารกมีน้ำหนักแรกเกิดต่ำ ตัวเล็กกว่าปกติเมื่อเทียบกับอายุครรภ์ หรือแม้กระทั่งความเสี่ยงในการคลอดก่อนกำหนด นอกจากนี้ หากคุณแม่ได้รับคาเฟอีน (ทั้งจากกาแฟและอาหารอื่น ๆ) มากกว่า 200 มิลลิกรัมต่อวัน ยังมีความเสี่ยงต่อการแท้งบุตรเพิ่มขึ้น 2 เท่า เมื่อเทียบกับคนที่ไม่ได้รับคาเฟอีน

ทั้งนี้ มีข้อสันนิษฐานว่า คาเฟอีนทำให้หลอดเลือดหดตัว และอาจลดการไหลเวียนของเลือดไปยังมดลูกและรก จึงส่งผลกระทบต่อพัฒนาการของทารก ในขณะเดียวกันคาเฟอีนยังอาจไปรบกวนการทำงานของฮอร์โมนที่สำคัญต่อการตั้งครรภ์ได้อีกด้วย เพื่อความปลอดภัย หญิงตั้งครรภ์จึงควรจำกัดปริมาณคาเฟอีนให้อยู่ในระดับที่ไม่เกิน 200 มิลลิกรัมต่อวัน หรือเทียบเท่าการดื่มกาแฟไม่เกินวันละประมาณ 1-2 แก้ว อย่างไรก็ตาม ประเด็นเรื่องการแท้งบุตรยังต้องศึกษาเพิ่มเติม เนื่องจากปัจจัยอื่น ๆ เช่น เชื้อชาติ อายุของมารดา พฤติกรรมการสูบบุหรี่ การดื่มแอลกอฮอล์ ฯลฯ ก็มีส่วนเกี่ยวข้องด้วยเช่นกัน

ดื่มกาแฟแค่ไหนถึงเหมาะสม

หากพิจารณาจากงานวิจัยหลายชิ้น ๆ ปริมาณคาเฟอีนที่เหมาะสมและไม่ส่งผลเสียต่อสุขภาพต่อคนแต่ละกลุ่ม มีดังนี้

ผู้ใหญ่ทั่วไปที่มีสุขภาพดี : ประมาณ 300-400 มิลลิกรัมต่อวัน หรือเทียบเท่ากาแฟ 3-4 ถ้วยมาตรฐาน ทั้งนี้ก็ขึ้นอยู่กับชนิดของกาแฟ วิธีชง ขนาดแก้ว ซึ่งมีผลต่อปริมาณคาเฟอีนที่ไม่เท่ากัน โดยเฉพาะกาแฟที่ซื้อจากร้านมักมีคาเฟอีนสูงกว่ากาแฟที่ชงเอง
หญิงตั้งครรภ์ : ไม่ควรรับคาเฟอีนเกิน 200 มิลลิกรัมต่อวัน (ประมาณ 1-2 ถ้วย) เพื่อลดผลกระทบที่จะเกิดต่อทารกในครรภ์
ผู้ป่วยไมเกรน : ควรจำกัดคาเฟอีนไม่ให้เกิน 200 มิลลิกรัมต่อวัน
ผู้มีโรคประจำตัวอื่น ๆ : ควรดื่มน้อยกว่าคำแนะนำทั่วไป เพราะคาเฟอีนอาจทำให้อาการแย่ลงได้ ร่วมกับการปรึกษาแพทย์

คาเฟอีนในกาแฟยังคงมีประโยชน์ต่อสุขภาพเมื่อบริโภคในปริมาณที่เหมาะสม เพราะสามารถช่วยเพิ่มความตื่นตัว สมาธิ และอาจมีส่วนช่วยลดความเสี่ยงต่อบางโรคได้ แต่หากดื่มมากเกินไปย่อมเกิดความเสี่ยงต่อสุขภาพในระยะยาวได้เช่นกัน ดังนั้น ความพอดีคือคำตอบสำคัญที่จะช่วยให้เราเพลินเพลินกับกาแฟแก้วโปรดได้ในทุก ๆ วัน

บทความที่เกี่ยวข้องกับกาแฟ

ขอบคุณข้อมูลจาก : pubmed.ncbi.nlm.nih.gov, sciencedirect.com (1), (2), researchgate.net (1), (2), (3), (4), link.springer.com, annualreviews.org, ajog.org, ascpt.onlinelibrary.wiley.com, onlinelibrary.wiley.com, mdpi.com, amjmed.com

กาแฟ... ดื่มมากไปอันตรายไหม ชวนหาคำตอบและไขข้อสงสัยจากงานวิจัย !

กินกาแฟเยอะมากไป ผลเสียมีอะไรบ้าง