ECMO คืออะไร
เครื่อง ECMO เป็นเครื่องมือแพทย์ ที่ใช้พยุงการทำงานของปอดและหัวใจของผู้ป่วยที่ตกอยู่ในภาวะวิกฤต ที่มีการทำงานของปอดและหัวใจผิดปกติ และไม่สามารถใช้ยาหรือเครื่องช่วยหายใจประคับประคองอาการของผู้ป่วยให้พ้นขีดอันตรายได้
โดยเครื่องเอคโม่จะช่วยเพิ่มระดับออกซิเจนและลดระดับคาร์บอนไดออกไซด์ในกระแสเลือดจากภายนอกร่างกาย หรืออธิบายง่าย ๆ ว่าทำหน้าที่เป็นปอดเทียมและหัวใจเทียม โดยแลกเปลี่ยนออกซิเจนด้วยการนำเลือดออกจากตัวของผู้ป่วยมาผ่านเครื่องปั๊ม แล้วนำไปฟอกผ่านปอดเทียม ก่อนเติมออกซิเจน และนำคาร์บอนไดออกไซด์ออก เพื่อนำเลือดดีกลับเข้าสู่ร่างกาย จนทำให้ระบบไหลเวียนโลหิตของผู้ป่วยพ้นภาวะวิกฤต
เครื่อง ECMO ใช้ในกรณีไหน
ผู้ป่วยที่เข้าข่ายได้ใช้เครื่อง ECMO ส่วนใหญ่จะเป็นผู้ป่วยที่มีอาการเข้าขั้นวิกฤต ดังนี้
-
ผู้ป่วยที่มีภาวะหัวใจล้มเหลวชนิดรุนแรง เช่น หัวใจหยุดเต้นจากภาวะกล้ามเนื้อหัวใจขาดเลือดเฉียบพลัน
-
ผู้ป่วยที่มีภาวะหายใจล้มเหลวชนิดรุนแรง เช่น ลิ่มเลือดอุดหลอดเลือดแดงในปอด ทำให้ปอดไม่สามารถทำงานได้ปกติ
-
ผู้ป่วยที่มีภาวะหัวใจล้มเหลวและหายใจล้มเหลวร่วมกัน เช่น กรณีผู้ป่วยโควิด 19 ที่อยู่ในภาวะวิกฤต
-
ผู้ป่วยที่ตกอยู่ในภาวะวิกฤตขณะที่กำลังกู้ชีพด้วยการ CPR หรือการปั๊มหัวใจ
เครื่อง ECMO
มีกลไกการทำงานอย่างไร
1. Veno-Arterial (VA)
2. Veno-Venous (VV)
3. Arterial-Venous (AV)
เครื่อง ECMO
มีข้อจำกัดในการใช้อย่างไร
-
ผู้ป่วยโรคมะเร็งระยะสุดท้าย
-
ผู้ป่วยที่ใช้เครื่องช่วยหายใจมาเป็นระยะเวลานาน
-
ผู้ป่วยที่มีภาวะลิ้นหัวใจเอออร์ติกรั่ว (Aortic Regurgitation)
- ผู้ป่วยที่มีภาวะหลอดเลือดแดงใหญ่ฉีกขาด (Aortic Dissection)
ผลข้างเคียง
จากการใช้เครื่อง ECMO
-
เสี่ยงมีเลือดออกในสมอง เพราะต้องให้ยาเพื่อป้องกันการแข็งตัวของเลือดในท่อทางเดินเลือด
-
อาจมีการติดเชื้อบริเวณแผลที่ทำการใส่ท่อทางเดินเลือด
-
ปัญหาเกี่ยวกับการให้เลือด ซึ่งขึ้นอยู่กับร่างกายของผู้ป่วยแต่ละบุคคลด้วย
-
เกิดลิ่มเลือดหรือฟองอากาศในท่อทางเดินเลือด ในช่องหัวใจ หรือในปอดเทียม
-
หากมีลิ่มเลือดในหัวใจช่องซ้าย อาจเสี่ยงภาวะ Stroke หรือโรคหลอดเลือดสมองได้
-
อาจพบภาวะไตทำงานบกพร่องได้
-
เกิดภาวะขาดเลือดไปเลี้ยงบริเวณขา (ในผู้ป่วยบางราย)
-
ภาวะเม็ดเลือดแดงแตก
-
ภาวะเกล็ดเลือดต่ำ
บทความที่เกี่ยวข้องกับเครื่องมือแพทย์
► รู้จัก Electroconvulsive Therapy (ECT) ใช้ไฟฟ้ารักษาโรคซึมเศร้า ทำไมถึงบำบัดอาการป่วยทางจิตเวชได้