โรคที่ห้ามกินคอลลาเจน ใครบ้างต้องระวัง

คอลลาเจนมีประโยชน์ต่อร่างกาย แต่กับผู้ป่วยบางโรคก็จำเป็นต้องหลีกเลี่ยงอาหารเสริมตัวนี้ เพราะอาจส่งผลเสียมากกว่าผลดี

คอลลาเจน เป็นอาหารเสริมที่ได้รับความนิยมมากขึ้นเรื่อย ๆ โดยเฉพาะในกลุ่มที่ต้องการดูแลผิวพรรณ หรือแม้แต่คนที่ต้องการคอลลาเจนไปช่วยดูแลเรื่องข้อและกระดูก แม้ว่าประโยชน์ของคอลลาเจนจะมีไม่น้อย ทว่าสำหรับผู้ที่มีโรคประจำตัวบางโรคก็ควรระมัดระวังการรับประทานคอลลาเจน เพราะอาจส่งผลกระทบต่อการรักษาหรืออาการป่วยได้

คอลลาเจน ประโยชน์ดีมีไม่น้อย

คอลลาเจน (Collagen) คือ โปรตีนชนิดหนึ่งที่ร่างกายเราผลิตขึ้นได้เอง ซึ่งในร่างกายเรามีคอลลาเจนอยู่ราว ๆ 70% เลยทีเดียว โดยคอลลาเจนมีประโยชน์ต่อร่างกายเราดังนี้

ทำหน้าที่เหมือนเป็นโครงสร้างหลักที่ช่วยให้ผิวหนัง กระดูก กล้ามเนื้อ เส้นเอ็น และอวัยวะต่าง ๆ มีความแข็งแรง ยืดหยุ่น และคงรูปได้ดี
ช่วยสมานแผล กระตุ้นการสร้างเซลล์เนื้อเยื่อใหม่
ช่วยลดร่องลึก ลดเลือนริ้วรอยแห่งวัย ช่วยให้ผิวพรรณเต่งตึง
ปกป้องผิวจากอนุมูลอิสระ ช่วยชะลอวัยได้อีกทาง
รองรับแรงกระแทกที่ข้อต่อ ช่วยให้ข้อต่อเคลื่อนไหวได้อย่างคล่องตัว ลดอาการปวดเมื่อยตามข้อ
ช่วยเสริมสร้างความแข็งแรงให้กระดูก ลดความเสี่ยงต่อการเกิดโรคกระดูกพรุน
ช่วยให้เส้นผมและเล็บแข็งแรง ลดปัญหาผมขาดและเล็บเปราะ
เสริมสร้างให้ผนังหลอดเลือดแข็งแรง เพิ่มความยืดหยุ่นให้หลอดเลือด จึงช่วยลดความเสี่ยงหลอดเลือดเปราะแตกง่าย

อย่างไรก็ตาม เมื่ออายุมากขึ้น คอลลาเจนในร่างกายก็จะค่อย ๆ ลดลงตามกาลเวลา ส่งผลให้เกิดความเสื่อมของผิวหนัง ข้อต่อ กระดูกต่าง ๆ ได้ง่ายขึ้น ดังนั้น หลายคนจึงพยายามหาคอลลาเจนในรูปแบบอาหารเสริมมารับประทาน ซึ่งก็อยากให้เช็กดี ๆ ว่าเรากินคอลลาเจนได้เลยไหม หรือเป็นกลุ่มที่ต้องระวังการรับประทานอาหารเสริมชนิดนี้

ใครไม่ควรกินคอลลาเจน

คอลลาเจนอาจมีประโยชน์ต่อร่างกาย แต่คนในกลุ่มนี้ก็ต้องระวัง

ผู้ที่แพ้อาหาร โดยเฉพาะคนที่แพ้อาหารทะเล แพ้ปลา แพ้ไข่ แพ้ไก่ หรือมีประวัติแพ้โปรตีนมาก่อน เพราะคอลลาเจนอาจมีส่วนผสมของอาหารเหล่านี้อยู่
ผู้ที่เลือกกินเฉพาะอาหารที่มีฮาลาล หรืออาหารโคเชอร์ (อาหารยิว)
ผู้ที่เป็นมังสวิรัติ วีแกน หรือคนที่งดเว้นการรับประทานเนื้อสัตว์ กินเจ ก็ไม่ควรกินคอลลาเจนที่มักมีอาหารจากสัตว์เป็นส่วนประกอบ
เด็ก หญิงตั้งครรภ์ หรือหญิงให้นมบุตร ควรปรึกษาแพทย์ก่อนรับประทานอาหารเสริมคอลลาเจน

นอกจากนี้ผู้ป่วยที่มีโรคประจำตัวบางอย่าง หรือมีภาวะผิดปกติ หรือกินยาบางตัวเป็นประจำ ก็ควรต้องระวังการรับประทานคอลลาเจนด้วยเช่นกัน

ป่วยโรคอะไร ไม่ควรกินคอลลาเจน

โรคที่ห้ามกินคอลลาเจน หรือควรปรึกษาแพทย์ให้ดีก่อนรับประทาน ได้แก่

1. โรคภูมิแพ้อาหาร

ผู้ป่วยโรคภูมิแพ้อาหารควรต้องระวังการรับประทานคอลลาเจน เพราะอาจเกิดอาการแพ้รุนแรงเฉียบพลัน (Anaphylaxis) ได้ในบางคน หากต้องการรับประทานจริง ๆ ควรพิจารณาแหล่งที่มาของคอลลาเจนและส่วนผสมอื่น ๆ ว่าทำให้เกิดอาการแพ้ได้หรือไม่

2. โรคไต

โดยเฉพาะผู้ป่วยโรคไตวายเรื้อรัง คนที่ต้องฟอกไต ที่ควรระวังการรับประทานอาหารประเภทโปรตีนมากเกินไป ซึ่งอาจเสี่ยงภาวะไตวายเฉียบพลัน เนื่องจากไตต้องทำงานหนักขึ้นในการย่อยสลายโปรตีนและกำจัดโปรตีนส่วนเกินออกจากร่างกาย อีกทั้งคอลลาเจนบางชนิดอาจมีส่วนผสมอื่น ๆ เช่น สมุนไพรที่ส่งผลต่อการทำงานของไตได้เช่นกัน

3. โรคตับ

ผู้ป่วยโรคตับจำเป็นต้องระวังการรับประทานอาหารเสริม สมุนไพร รวมไปถึงคอลลาเจนก็ด้วย เพราะสิ่งเหล่านี้อาจเพิ่มภาระให้ตับต้องทำงานหนัก และอาจนำไปสู่ภาวะตับอักเสบ หากต้องการรับประทานควรปรึกษาแพทย์ก่อนเสมอเพื่อความปลอดภัย

4. โรคเกาต์

คนที่เป็นโรคเกาต์จำเป็นต้องจำกัดการรับประทานโปรตีนและพิวรีน ซึ่งคอลลาเจนก็คือโปรตีนชนิดหนึ่ง ส่วนมากจะสกัดมาจากปลาทะเล ซึ่งเป็นกลุ่มอาหารที่มีพิวรีนค่อนข้างสูง ดังนั้น จึงควรระวังการรับประทานอาหารเสริมคอลลาเจน หรืออาจจะลองปรึกษาแพทย์ประจำตัวก่อนก็ได้

5. โรคมะเร็ง

ผู้ป่วยมะเร็งที่กำลังรับการรักษาอยู่จำเป็นต้องระวังการรับประทานอาหารในปริมาณมาก หรืออาหารที่มีความเข้มข้นสูง อย่างคอลลาเจนก็ใช่ เพราะอาจกระทบกับยาหรือเคมีที่ใช้ในการรักษาตัว

อย่างไรก็ตาม หากมีอาการป่วยอื่น ๆ ที่ต้องรักษา หรือกำลังกินยารักษาโรคบางโรคเป็นประจำ แนะนำให้ปรึกษาแพทย์ให้ชัด ๆ ว่าสามารถกินคอลลาเจนได้หรือไม่

ผู้สูงอายุหรือวัยทอง
กินคอลลาเจนได้ไหม

คอลลาเจนมีประโยชน์กับผู้สูงวัยและผู้ที่อยู่ในช่วงวัยทอง เพราะมีส่วนช่วยเสริมสร้างความแข็งแรงให้กับผิวหนัง ข้อต่อ และกระดูก ซึ่งเป็นปัญหาที่พบบ่อยในกลุ่มผู้สูงอายุ ดังนั้น หากเป็นคนที่ไม่มีโรคประจำตัว หรือไม่มีความเสี่ยงที่ห้ามกินคอลลาเจน ก็สามารถรับประทานคอลลาเจนได้ค่ะ

ทั้งนี้ แนะนำให้เลือกอาหารเสริมคอลลาเจนไทป์ทู (Type II) ซึ่งเป็นชนิดที่มีส่วนช่วยในการสร้างและซ่อมแซมกระดูกอ่อน เหมาะกับคนวัยนี้ที่มักมีปัญหาเรื่องข้อและกระดูก อย่างไรก็ตาม หากต้องการเน้นดูแลเรื่องผิวพรรณ เส้นผม เล็บ หรือดูแลสุขภาพโดยรวม ควรเลือกอาหารเสริมคอลลาเจนโมโนเปปไทด์หรือไดเปปไทด์ ที่มีโมเลกุลขนาดเล็ก ร่างกายดูดซึมไปใช้ได้เร็ว

สำหรับคนที่จะรับประทานอาหารเสริมคอลลาเจนเพื่อช่วยดูแลสุขภาพ แนะนำให้เลือกซื้อจากร้านค้าที่เชื่อถือได้ มีมาตรฐาน และมีผู้เชี่ยวชาญไม่ว่าจะเป็นเภสัชกรหรือนักกำหนดอาหารคอยให้คำปรึกษา เพื่อให้เรากินคอลลาเจนได้อย่างปลอดภัย

อย่างไรก็ตาม คอลลาเจนเป็นเพียงอาหารเสริมเท่านั้น สิ่งสำคัญที่จะช่วยให้สุขภาพร่างกายแข็งแรงคือการรับประทานอาหารให้ครบ 5 หมู่ ร่วมกับออกกำลังกายเป็นประจำ และนอนหลับพักผ่อนให้เพียงพอ

บทความที่เกี่ยวข้องกับคอลลาเจน

ขอบคุณข้อมูลจาก : โรงพยาบาลศิริราชปิยมหาราชการุณย์, มูลนิธิเครือข่ายมะเร็ง, verywellhealth.com, health.harvard.edu

5 โรคที่ห้ามกินคอลลาเจน ป่วยโรคไหนไม่ควรกินคอลลาเจนบ้าง