
ประโยชน์ของการล้างจมูก
การล้างจมูก คือ การทำความสะอาดโพรงจมูกด้วยน้ำเกลือ เหมาะกับคนที่มีอาการคัดจมูกเรื้อรัง มีน้ำมูกเหนียวข้น เป็นภูมิแพ้ ไซนัสอักเสบ เป็นหวัดบ่อย เป็นริดสีดวงจมูก รวมถึงคนที่อยู่ในพื้นที่ที่มีมลพิษสูง เช่น ฝุ่น PM2.5 ซึ่งมักมีอาการคัดจมูกอยู่เป็นประจำ โดยประโยชน์ของการใช้น้ำเกลือล้างจมูก มีดังนี้
-
ช่วยทำความสะอาดโพรงจมูก ชะล้างสิ่งสกปรก ฝุ่นละออง น้ำมูก หนอง และเชื้อโรคที่สะสมอยู่ในโพรงจมูกออกมา
-
ลดอาการคัดจมูกจากหวัดและฝุ่นละอองต่าง ๆ ลดอาการน้ำมูกไหลลงคอ ทำให้หายใจได้สะดวกขึ้น
-
บรรเทาอาการคันจมูก จาม น้ำมูกไหล ที่เกิดจากภูมิแพ้
-
ช่วยลดจำนวนเชื้อโรค สารก่อภูมิแพ้ในโพรงจมูก ลดโอกาสการติดเชื้อ
-
ช่วยลดการอักเสบของโพรงไซนัส
-
การล้างจมูกก่อนใช้ยาหยอดจมูกหรือยาพ่นจมูกจะช่วยให้ยาซึมเข้าสู่เยื่อบุจมูกได้ดีขึ้น
ใช้น้ำเปล่าแทนน้ำเกลือล้างจมูกได้ไหม

น้ำเกลือล้างจมูก มีกี่แบบ
น้ำเกลือล้างจมูก แบ่งเป็น 3 ประเภท คือ
- น้ำเกลือชนิดเข้มข้นปกติ (Isotonic saline solution) หรือ Normal saline solution (NSS) เป็นน้ำเกลือที่มีความเข้มข้น 0.9% w/v เท่ากับของเหลวในร่างกาย จึงอ่อนโยนต่อเยื่อบุโพรงจมูก เมื่อเปิดใช้แล้วจะมีอายุนาน 30 วัน เนื่องจากไม่มีส่วนผสมของสารกันเสีย
- น้ำเกลือชนิดเข้มข้นสูง (Hypertonic saline solution) เป็นสารละลายที่มีความเข้มข้นของเกลือสูงกว่า 0.9% จึงช่วยดึงน้ำออกจากเซลล์เยื่อบุจมูก ทำให้เยื่อบุหดตัว ช่วยลดอาการบวมและคัดจมูกได้ดี เหมาะกับคนที่มีอาการคัดจมูกรุนแรง มีน้ำมูกข้นเหนียว ทั้งนี้ ความเข้มข้นที่เหมาะสมไม่ควรเกิน 3%
- น้ำเกลือจากทะเล (Seawater) มีทั้งที่เป็นสารละลาย Isotonic และ Hypertonic โดยเตรียมจากการเจือจางน้ำทะเลบริสุทธิ์ด้วยน้ำให้ได้ความเข้มข้นของเกลือตามที่ต้องการ
วิธีเลือกซื้อน้ำเกลือล้างจมูก
-
เลือกความเข้มข้นของน้ำเกลือให้เหมาะกับอาการที่เป็น เช่น
-
หากมีอาการคัดจมูกเล็กน้อยควรใช้น้ำเกลือที่มีความเข้มข้น 0.9% หรือ 0.9 กรัม/100 มิลลิลิตร เพื่อไม่ให้ระคายเคืองเยื่อบุโพรงจมูก
-
หากน้ำมูกเหนียวข้น หรือเป็นไซนัส สามารถเลือกน้ำเกลือที่มีความเข้มข้นสูงขึ้นได้
-
-
เลือกตามรูปแบบของน้ำเกลือ ซึ่งมีทั้งแบบน้ำเกลือบรรจุขวดและแบบผงเกลือละลายน้ำ
-
น้ำเกลือล้างจมูกบรรจุขวด : ใช้งานง่าย ไม่ต้องเสียเวลาผสมน้ำ มั่นใจได้ในความสะอาดและความเข้มข้นของน้ำเกลือว่าอยู่ในระดับที่เหมาะสม แต่อาจไม่สะดวกต่อการพกพา
-
น้ำเกลือล้างจมูกแบบซองผงเกลือ : พกพาง่าย ราคาถูกกว่าแบบขวด แต่ต้องเสียเวลาในการตวงและละลายผงเกลือ ซึ่งถ้าตวงไม่ดีอาจทำให้น้ำเกลือมีความเข้มข้นไม่เหมาะสม อีกทั้งต้องระวังเรื่องความสะอาดของภาชนะและน้ำที่ใช้ในการละลาย
-
-
หากซื้อน้ำเกลือแบบขวดควรพิจารณาขนาดบรรจุภัณฑ์ที่เหมาะสมกับการใช้งานของตัวเอง เพราะเมื่อเปิดขวดแล้วจะมีอายุเพียง 30 วัน ถ้าเลือกซื้อขวดใหญ่แล้วใช้ไม่หมดก็จะเหลือทิ้ง
-
อ่านฉลากอย่างละเอียดเพื่อดูส่วนผสม วิธีใช้ ข้อควรระวังต่าง ๆ
-
เลือกผลิตภัณฑ์ที่ไม่มีส่วนผสมของสารกันเสีย สารเติมแต่ง ปราศจากไอโอดีน ผ่านการฆ่าเชื้อมาแล้ว
-
เลือกซื้อผลิตภัณฑ์ที่ได้รับการรับรองจาก อย. โดยมีเลขทะเบียนตำรับยา (กรณีขึ้นทะเบียนเป็นยาสามัญประจำบ้าน) หรือมีเลขทะเบียน อย. 12 หลักของเครื่องมือแพทย์ (กรณีขึ้นทะเบียนเป็นเครื่องมือแพทย์)
-
เลือกผลิตภัณฑ์ที่อยู่ในภาชนะที่ปิดสนิท ไม่มีรอยรั่วหรือฉีกขาด
-
ตรวจสอบวันผลิตและวันหมดอายุบนขวด
-
หากมีอาการป่วยที่เกี่ยวข้องกับภูมิแพ้ ไซนัส โรคทางเดินหายใจ ควรปรึกษาแพทย์หรือเภสัชกรเพื่อขอคำแนะนำในการใช้น้ำเกลือล้างจมูกที่เหมาะสมกับสภาพร่างกาย
น้ำเกลือล้างจมูก ยี่ห้อไหนดี
1. น้ำเกลือล้างจมูก GHP NORMAL SALINE

ภาพจาก : GHP Store
น้ำเกลือจีเอชพี นอร์มอล ซาไลน์ มาในรูปแบบขวดดัมเบล ประกอบด้วยโซเดียมคลอไรด์ 0.9 กรัม ซึ่งนำวัตถุดิบมาจากประเทศนิวซีแลนด์ สามารถใช้งานได้อเนกประสงค์ ทั้งล้างจมูก ล้างตา บ้วนปาก ล้างแผล มีให้เลือก 2 ขนาด คือ 500 มิลลิลิตร และ 1,000 มิลลิลิตร แนะนำให้ใช้ให้หมดหลังเปิดใช้งาน 7 วัน
-
ราคาปกติ : 45 บาท (ขนาด 500 มิลลิลิตร), 55 บาท (ขนาด 1,000 มิลลิลิตร)
2. น้ำเกลือล้างจมูก Pharma Saltz

ภาพจาก : apluslife.co.th
ฟาร์ม่า ซอลท์ น้ำเกลือล้างจมูกที่มาในแบบผง เหมาะกับการพกพา โดยแต่ละซองบรรจุเกลือ 2.25 กรัม สามารถผสมกับน้ำอุ่น 1 ถ้วย ปริมาณ 250 มิลลิลิตร เพื่อเตรียมเป็นน้ำเกลือ 0.9% ได้สะดวก
-
ราคาปกติ : 199 บาท (1 กล่อง 60 ซอง)
3. น้ำเกลือล้างจมูก Hashi Nasal Rinser สูตรออริจินัล

ภาพจาก : LAB Pharmacy
ฮาชชิ เกลือโซเดียมคลอไรด์ สูตรออริจินัล (ซองสีฟ้า) เป็นเกลือล้างจมูกชนิดผงที่มีความเข้มข้นของโซเดียมคลอไรด์ 1.037% ซึ่งเป็นสูตรความเข้มข้นสูง เหมาะกับคนที่เป็นไซนัสหรือมีน้ำมูกเหนียวข้น วิธีใช้ก็แค่เทเกลือ 1 ซอง ผสมกับน้ำสะอาด 180 มิลลิลิตร แล้วเขย่าให้ละลาย ส่วนใครที่ต้องการแค่ทำความสะอาดจมูกก็สามารถเลือกใช้สูตรอ่อนโยน (ซองสีเขียว) ได้เหมือนกัน
-
ราคาปกติ : 90 บาท (1 กล่อง 30 ซอง)
4. น้ำเกลือล้างจมูก SOFCLENS HH

ภาพจาก : TNP Healthcare
น้ำเกลือล้างจมูก ซอฟคลีน เอชเอช น้ำเกลือขวดใส ปราศจากเชื้อ ผลิตด้วยเกลือจากประเทศนิวซีแลนด์ มีส่วนผสมของสารละลายโซเดียมคลอไรด์ 0.9% สามารถใช้ได้ทั้งล้างจมูก ล้างแผล กลั้วคอ ล้างคอนแทคเลนส์ ขวดนี้มีฝาปิดแบบ Safety Cap เพื่อคงความสะอาดก่อนเปิดใช้ครั้งแรก
-
ราคาปกติ : 45 บาท (ขนาด 100 มิลลิลิตร), ราคา 60 บาท (ขนาด 500 มิลลิลิตร)
5. น้ำเกลือล้างจมูก Klean&Kare

ภาพจาก : kleanandkare.co.th
น้ำเกลือคลีนแอนด์แคร์-นอร์มอลซาไลน์ ฉลากเขียว ผลิตด้วยเกลือจากนิวซีแลนด์ มีตัวยาโซเดียมคลอไรด์ 0.9% เหมาะกับการล้างจมูก ขวดปลายแหลม หมุนปิดได้ง่าย สามารถเก็บได้นานถึง 5 ปี เมื่อยังไม่เปิดใช้งาน แต่หากเปิดฝาใช้งานแล้วจะมีอายุนาน 30 วัน
-
ราคาปกติ : 40 บาท (ขนาด 100 มิลลิลิตร), ราคา 60 บาท (ขนาด 500 มิลลิลิตร)
6. น้ำเกลือล้างจมูก Normaline

ภาพจาก : seapharm.co.th
ผงเกลือนอร์มาลีน เป็นผงเกลือโซเดียมคลอไรด์เกรดยาฉีดที่มีความบริสุทธิ์ (USP grade) ใช้วัตถุดิบจากประเทศนิวซีแลนด์ ไม่มีทั้งสารไอโอดีนและสารกันเสีย ผงเกลือมีขนาดเล็ก ละลายน้ำได้ง่าย เพียงผสม 1 ซองลงในน้ำ 240 มิลลิลิตร ก็จะได้น้ำเกลือ 0.9% สำหรับใช้ล้างจมูก
-
ราคาปกติ : 109 บาท (1 กล่อง 30 ซอง)
7. น้ำเกลือล้างจมูก Nasic Cleanse Salt

ภาพจาก : Nasic Cleanse Salt
ผงเกลือสะอาดปราศจากไอโอดีนนำเข้าจากเดนมาร์ก ปรับสมดุลค่า pH ให้เหมาะกับการล้างจมูกโดยเฉพาะ เวลาใช้จึงไม่แสบจมูก โดยใน 1 ซองมีน้ำหนักเกลือ 2.25 กรัม ใช้ผสมกับน้ำสะอาด 250 มิลลิลิตร และนำไปล้างจมูกเมื่อต้องการ
-
ราคาปกติ : 129 บาท (1 กล่อง 30 ซอง)
วิธีล้างจมูกที่ถูกต้อง

เตรียมอุปกรณ์
1. น้ำเกลือล้างจมูกหรือซองผงเกลือ และน้ำสะอาดสำหรับละลายเกลือ
2. กระบอกฉีดยาขนาด 5-10 ซีซี. (สำหรับเด็ก) หรือขนาด 10-20 ซีซี. (สำหรับผู้ใหญ่)
3. ภาชนะปากกว้าง สำหรับใส่น้ำเกลือในการล้างจมูก
วิธีล้างจมูก
- ล้างมือและอุปกรณ์ต่าง ๆ ให้สะอาด
- เทน้ำเกลือลงในภาชนะ
- ใช้กระบอกฉีดยาดูดน้ำเกลือประมาณ 5 ซีซี. สำหรับเด็ก และ 10-20 ซีซี. สำหรับผู้ใหญ่
- โน้มตัวไปข้างหน้าและก้มหน้าเล็กน้อย จากนั้นดันปลายกระบอกฉีดยาให้แนบสนิทไปกับรูจมูกข้างหนึ่ง กลั้นหายใจ ก้มหน้า อ้าปาก หายใจเข้าปอดให้เต็มที่ แล้วค่อย ๆ ฉีดน้ำเกลือเข้าไปในจมูก ในขณะที่ฉีดน้ำเกลือเข้าไปต้องกลั้นหายใจไว้ตลอดเพื่อป้องกันสำลัก รอจนน้ำเกลือไหลออกมาจากจมูกอีกข้างและปากจนหมด แล้วจึงหายใจตามปกติ
- ทำซ้ำและสลับทำอีกข้างจนกว่าจะรู้สึกโล่งจมูก ไม่มีน้ำมูก หรือจนกว่าน้ำเกลือจะมีสีใสเหมือนตอนฉีดเข้าไป
- เช็ดทำความสะอาดจมูก
ข้อควรระวังในการใช้น้ำเกลือล้างจมูก

-
อ่านคำเตือนในฉลากและเอกสารกำกับเครื่องมือแพทย์ก่อนใช้
-
ใช้น้ำเกลือชนิดปราศจากเชื้อเท่านั้น ห้ามใช้น้ำเปล่า เนื่องจากอาจทำให้โพรงจมูกระคายเคืองหรือติดเชื้อ
-
ตรวจสอบน้ำเกลือก่อนใช้ทุกครั้ง หากพบมีสิ่งปนเปื้อน ตกตะกอน หรือสีขุ่นกว่าปกติ ไม่ควรใช้
-
ตรวจสอบภาชนะที่บรรจุก่อนใช้ทุกครั้ง หากปิดไม่สนิท ซองมีร่องรอยฉีกขาด ไม่ควรใช้
-
ตรวจสอบวันหมดอายุของผลิตภัณฑ์ก่อนใช้งาน โดยเฉพาะน้ำเกลือเมื่อเปิดใช้งานแล้วควรทิ้งภายใน 30 วัน เพราะอาจมีเชื้อปนเปื้อน
-
ปิดฝาทันทีหลังรินน้ำเกลือ พยายามอย่าให้ปากขวดหรือฝาขวดด้านในสัมผัสกับส่วนต่าง ๆ ของร่างกายหรือวัตถุอื่น
-
น้ำเกลือแบบผงที่ผสมแล้วควรใช้ให้หมดภายใน 24 ชั่วโมง
-
อย่าฉีดน้ำเกลือเข้าจมูกแรงเกินไป เพราะส่งผลให้โพรงจมูกอักเสบได้
-
ห้ามนำน้ำเกลือที่ใช้แล้วมาใช้ซ้ำ
-
ในการใช้น้ำเกลือชนิดเข้มข้นสูงครั้งแรกอาจรู้สึกแสบจมูก แต่เป็นอาการที่เกิดขึ้นเพียงชั่วคราวเท่านั้น
-
กรณีที่ใช้น้ำเกลือแล้วมีอาการแพ้ควรหยุดใช้ทันที
-
หากต้องการใช้ยาพ่นหลังจากล้างจมูก ควรรอให้โพรงจมูกแห้งก่อนอย่างน้อย 3-5 นาที จึงพ่นยา
น้ำเกลือล้างจมูก ล้างแผลได้ไหม
โดยทั่วไปสามารถนำน้ำเกลือล้างจมูกที่มีความเข้มข้น 0.9% มาใช้ล้างแผลได้ เพราะเป็นน้ำเกลือที่ปราศจากเชื้อและมีความเข้มข้นของเกลืออยู่ในระดับเดียวกันกับเกลือในเลือด นอกจากนำมาใช้ทำความสะอาดบาดแผลแล้ว ยังสามารถใช้ล้างตา ชำระล้างคอนแทคเลนส์ ทำความสะอาดผิวหน้าได้เช่นกัน
อย่างไรก็ตาม หากเป็นน้ำเกลือที่มีความเข้มข้นสูงเกิน 0.9% ไม่แนะนำให้นำมาล้างแผลหรือล้างตานะคะ เพราะอาจเกิดการระคายเคืองต่อผิวหนังได้