กระทรวงสาธารณสุข เร่งรณรงค์ลด ละ เลิก ใช้โฟมบรรจุอาหาร ชี้เสี่ยงรับสารก่อมะเร็ง ตั้งเป้าส่งเสริมให้ร้านค้าใช้ภาชนะที่ผลิตจากวัสดุธรรมชาติ ฟื้นใบตอง ใบบัวห่อข้าว-ขนม
วันที่ 6 มีนาคม 2558 นพ.พรเทพ ศิริวนารังสรรค์ อธิบดีกรมอนามัย เปิดเผยภายหลังเป็นประธานในพิธีลงนามความร่วมมือ “การรณรงค์ลด ละ เลิกการใช้ภาชนะโฟม บรรจุอาหาร เพื่อสุขภาพที่ดีของคนไทย” ระหว่างกระทรวงสาธารณสุข (สธ.) กับ 14 องค์กรภาคเอกชน โดยระบุว่า ปัจจุบันผู้ประกอบการค้าอาหารมักนิยมใช้ภาชนะสำเร็จรูปที่ทำจากโฟมใช้บรรจุอาหารปรุงสำเร็จ อาหารตามสั่ง เพราะสะดวก ใช้ง่าย และราคาถูก แต่การนำภาชนะโฟมมาบรรจุอาหารร้อน ต้องใช้อย่างระมัดระวัง หากโฟมสัมผัสกับอาหารร้อนจัดเป็นเวลานาน จะทำให้เกิดการหลอมละลาย ทำให้สารเคมีที่อยู่ในเนื้อโฟมซึ่งมองไม่เห็นด้วยตาเปล่าปนเปื้อนอยู่ในอาหาร ทำให้เกิดอันตรายสะสมอยู่ในร่างกายแบบค่อยเป็นค่อยไปไม่รู้ตัว
โดยสารเคมีที่พบในภาชนะโฟมบรรจุอาหารมี 3 ตัว ได้แก่
1. สารสไตรีน (Styrene) เป็นสารก่อมะเร็ง เพิ่มความเสี่ยงเกิดมะเร็งเต้านม และมะเร็งต่อมลูกหมาก มีผลต่อสมองและเส้นประสาท ทำให้อ่อนเพลีย หงุดหงิดง่าย นอนหลับยาก ระบบฮอร์โมนในร่างกายผิดปกติ ทำให้มีปัญหาต่อมไทรอยด์และประจำเดือนในสตรีผิดปกติ
2. สารเบนซิน (Benzene) เป็นสารก่อมะเร็งเช่นกัน สารชนิดนี้ละลายได้ดีในน้ำมัน เมื่อเข้าสู่ร่างกาย ทำให้เกิดอาการวิงเวียน คลื่นไส้ อาเจียน หัวใจเต้นแรง หากได้รับสารชนิดนี้เป็นเวลานาน ทำให้เป็นโรคโลหิตจาง เนื่องจากสารเบนซินจะทำลายไขกระดูก ทำให้ร่างกายผลิตเม็ดเลือดลดลง
3. สารพทาเลท (Phthalate) เป็นสารที่มีพิษต่อระบบสืบพันธุ์ ทำให้ผู้ชายเป็นหมัน หากเป็นหญิงมีครรภ์ลูกอาจมีอาการดาวน์ซินโดรมและอายุสั้นได้
ทั้งนี้การละลายของสารเคมีทั้ง 3 ชนิดนี้ จะมากน้อยขั้นอยู่กับปัจจัย 3 ประการ ได้แก่ อุณหภูมิอาหาร ไขมันในอาหาร และระยะเวลาที่อาหารสัมผัสกับภาชนะโฟม โดยเฉพาะอาหารที่มีไขมันสูง เช่น อาหารประเภทผัด ทอด จะทำให้สารสไตรีนละลายออกมาได้มากกว่าสารอีก 2 ชนิด
นพ.พรเทพ กล่าวว่า รัฐบาลมีนโยบายเร่งจัดการอันตรายจากโฟมที่ใช้สำหรับบรรจุอาหาร และได้มอบให้กรมอนามัย รณรงค์ลด ละ เลิก การใช้ภาชนะโฟมบรรจุอาหาร โดยเริ่มในพื้นที่ สธ. จังหวัดนนทบุรี เป็นที่แรก ซึ่งมีผู้ประกอบการค้าอาหารในโรงอาหารและตลาดนัด รวม 311 ราย สามารถดำเนินการยกเลิกการใช้ภาชนะโฟมบรรจุอาหารได้ 100 เปอร์เซ็นต์ เมื่อวันที่ 31 ตุลาคม 2557 ที่ผ่านมา
และในปีนี้ได้ขยายไปยังหน่วยงานในสังกัด สธ. ที่อยู่ในภูมิภาคทั่วประเทศ เช่น สำนักงานสาธารณสุขจังหวัด โรงพยาบาลศูนย์ โรงพยาบาลทั่วไป โรงพยาบาลชุมชน ศูนย์วิชาการกรมต่าง ๆ เพื่อเป็นตัวอย่างแก่หน่วยงานอื่น ๆ ในพื้นที่ และนำร่องในองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นต้นแบบ 4 ภาคด้วย
อย่างไรก็ตาม สำหรับยุทธศาสตร์ในการลด ละ เลิก การใช้ภาชนะโฟมบรรจุอาหารครั้งนี้ เน้น 3 ยุทธศาสตร์ ได้แก่ การสร้างเขตพื้นที่ปลอดการใช้โฟมใส่อาหาร โดยให้ใช้ภาชนะที่ทำจากวัสดุธรรมชาติใช้แทน เช่น กระดาษชานอ้อย หรือกล่องพลาสติกชีวภาพ เป็นต้น รวมถึงการรณรงค์การใช้วัสดุธรรมชาติดั้งเดิม เช่น ใบตอง ใบบัว สำหรับห่อข้าวหรือขนม
ในส่วนที่ทดแทนด้วยผลิตภัณฑ์ที่ทำจากธรรมชาติ ได้แก่ ชานอ้อย ชานอ้อยผสมเยื่อไผ่ มันสำปะหลัง เนื่องจากวัสดุเหล่านี้ เป็นสารอินทรีย์ ย่อยสลายตามธรรมชาติในเวลา 45 วัน ต่างจากโฟมที่ใช้เวลาย่อยสลายนานถึง 1,000 ปี หรือประมาณ 12 ชั่วคน และยุทธศาสตร์ที่ 3 คือการปฏิเสธการใช้โฟมทุกรูปแบบ เช่น ไม่ซื้ออาหารที่บรรจุในกล่องโฟม เป็นต้น
อ่านรายละเอียดเพิ่มเติมจาก
