ภาพประกอบจาก GOLFX/Shutter
วันสงกรานต์ เล่นสาดน้ำกลางแดดจัด ๆ ทาดินสอพอง ระวังป่วยด้วยสารพัดโรค ขอบอกว่าอันตรายอย่างที่คาดไม่ถึง !!
ช่วงเทศกาลสงกรานต์ทีไร บรรดาเด็ก ๆ และหนุ่มสาววัยรุ่นคงชื่นชอบเป็นพิเศษเลยเนอะ เพราะจะได้เล่นสาดน้ำคลายร้อนกันอย่างสนุกสนาน แต่อ๊ะ...ก่อนจะออกไปสาดน้ำสงกรานต์ที่ไหนกับใคร อย่าลืมห่วงสุขภาพตัวเองไว้ด้วยน้า ไม่อย่างนั้นเผลอ ๆ จะป่วยเอารับวันปีใหม่ไทยได้ แบบนี้ไม่ดีแน่นอน งั้นมาดูกันก่อนว่า การเล่นสาดน้ำช่วงอากาศร้อนจัดแบบนี้ อาจทำให้ป่วยด้วยอาการอะไรได้บ้าง
อาการหวัด เจ็บคอ คออักเสบ หูอักเสบ หลอดลมอักเสบ อาจมาเยือนคนที่เล่นสงกรานต์เป็นเวลานาน ๆ ได้เลย โดยเฉพาะคนที่เล่นน้ำติดต่อกัน 3-4 วันกลางแดดจัด ๆ ทำให้อุณหภูมิของร่างกายเปลี่ยนแปลงรวดเร็ว ทั้งร้อนจัดจากอากาศร้อน เย็นจัดจากการสาดน้ำ โดยเฉพาะบางคนใช้น้ำเย็นจัด หรือน้ำแข็งมาสาดกัน ยิ่งทำให้ป่วยง่ายขึ้น รวมทั้งน้ำที่สาดเข้าใบหน้า หู ก็อาจทำให้มีอาการคออักเสบ หูอักเสบ ตามมาได้เหมือนกัน
อาการเริ่มต้นของโรคหวัด คือจะมีอาการน้ำมูกใส คัดจมูก จาม อาจมีตัวร้อนเล็กน้อยไม่สบายตัว ไอ และหลอดลมอักเสบตามมา ต่อมาน้ำมูกจะข้นขึ้น อาการไอมากขึ้น หลักจากนั้นอาการต่าง ๆ จะค่อย ๆ ลดลงและหายเองได้ 1-2 สัปดาห์ หากใครเป็นหวัด ไม่ควรออกไปเล่นสงกรานต์ ควรพักผ่อนอยู่กับบ้าน เพราะไม่เช่นนั้นอาจป่วยเป็นไข้หวัดใหญ่และปอดบวมได้เลย
ปอดบวม
ถือเป็นโรคอันตรายที่คนเล่นสงกรานต์ต้องระวังให้ดี เพราะโรคปอดบวมอาจทำอันตรายถึงแก่ชีวิตได้เลย โดยอาการเริ่มแรกมักมีไข้ ไอ มีเสมหะมาก หายใจหอบเหนื่อย ในเด็กเล็กมักสังเกตพบอาการหายใจเร็วกว่าปกติ มักพบตามหลังอาการโรคไข้หวัดใหญ่ ไข้หวัด หรือหลอดลมอักเสบ หากปล่อยไว้อาจทำให้ระบบหายใจล้มเหลว จนเกิดภาวะขาดออกซิเจนหรือติดเชื้อในกระแสเลือด และเสียชีวิตในที่สุด
ตาแดง ตาอักเสบ
สาดน้ำแบบนี้คงเลี่ยงไม่ได้ที่จะมีน้ำกระเด็นมาเข้าตาถูกไหมคะ ยิ่งบางคนใช้ปืนฉีดน้ำแรงดันสูง หรือท่อพีวีซีที่ประดิษฐ์ให้ฉีดน้ำได้ไกล ๆ หากยิงมาถูกตาจัง ๆ ก็ทำให้ตาอักเสบได้ รวมทั้งน้ำที่ใช้สาด หากเป็นน้ำที่สกปรก มีแบคทีเรีย พยาธิปนเปื้อน ถ้ามาเข้าตาอาจทำให้เกิดการระคายเคือง หรือถ้าอักเสบรุนแรงก็ถึงขั้นตาบอดได้เลย
ดังนั้น หากน้ำไม่สะอาดเข้าตาควรรีบล้างด้วยน้ำสะอาดทันที ถ้ามีสิ่งแปลกปลอมเข้าตา ห้ามขยี้ ให้ลืมตาในน้ำและกลอกตาไป และควรรีบไปพบแพทย์ด้วย หรือถ้าใครไม่ป่วยในช่วงวันสงกรานต์ แต่ผ่านไปอีกไม่กี่วัน เกิดมีอาการผิดปกติขึ้นที่ดวงตาก็ควรไปพบจักษุแพทย์เช่นกัน ไม่แน่ว่าดวงตาของเราอาจจะติดเชื้อ หรืออักเสบได้
ส่วนใครที่เล่นดินสอพอง ต้องระวังอย่าให้ดินสอพองเข้าตาเด็ดขาด เพราะดินสอพองอาจมีเชื้อโรคปนเปื้อน อย่างที่กรมวิทยาศาสตร์การแพทย์เคยตรวจพบดินสอพองปนเปื้อนเชื้อซูโดโมแนส แอรูจิโนซา (Pseudomonas aeruginosa) ถ้าเข้าตาอาจทำให้ตาอักเสบรุนแรงถึงตาบอดได้ หรือถ้าหากเป็นเชื้อ อี.โคไล ซาโมเนลลา (E.Coli salmonella spp.) และเชื้อคลอสตริเดียม (Clostridium spp.) หากเข้าปากอาจทำให้เกิดโรคอาหารเป็นพิษ ท้องเสียภายใน 8-22 ชั่วโมง หรือมีการติดเชื้อในกระแสเลือดได้เลย
โรคระบบทางเดินอาหาร
หากน้ำไม่สะอาด หรือมีเชื้อโรคปนเปื้อนอยู่กระเด็นมาเข้าปาก เข้าจมูก อาจทำให้เราป่วยด้วยโรคที่เกี่ยวข้องกับระบบทางเดินอาหารได้ ไม่ว่าจะเป็นท้องเสีย ท้องร่วง อาหารเป็นพิษ ไปถึงขั้นอุจจาระร่วง ขึ้นอยู่กับชนิดของเชื้อโรคและปริมาณที่เข้าสู่ร่างกาย เพราะฉะนั้นตอนเล่นสาดน้ำก็ระมัดระวังกันหน่อยนะ
โรคผิวหนัง
บางคนเล่นสงกรานต์ไม่ได้ใช้น้ำสาดอย่างเดียว แต่ใช้ดินสอพองมาทาใบหน้ากันด้วย ซึ่งหากเลือกดินสอพองที่ผสมสี ก็อาจมีสารอันตรายอย่าง โพรพีลีน ปรอท ตะกั่ว ปนเปื้อนมาได้เหมือนกัน ถ้าร่างกายได้รับสารเหล่านี้เข้าไปจะทำให้เกิดพิษได้ทั้งชนิดเฉียบพลันและชนิดเรื้อรัง เช่น หากสารพิษมาถูกบาดแผล รอยถลอก ก็ทำให้ผิวหนังระคายเคือง เป็นสิว เกิดผดผื่นแพ้ แต่ถ้าบางคนได้รับพิษชนิดเรื้อรังขึ้นมาล่ะก็ พิษอาจไปทำลายภูมิคุ้มกันผิวหนัง และลุกลามเป็นโรคผิวหนัง หรืออาจส่งผลกระทบต่อระบบทางเดินหายใจและระบบย่อยอาหารได้เลย
เพลียแดด-ฮีทสโตรก
เล่นสาดน้ำกลางแดดเปรี้ยง ๆ เดือนเมษายนแบบนี้ ถ้าเล่นเพลินแบบไม่มีพักบ้างล่ะก็ ต้องระวังอาการเพลียแดด และลมแดดให้ดีเลย เอ...แล้ว "เพลียแดด" กับ "ลมแดด" ต่างกันอย่างไรล่ะ
"เพลียแดด" ก็คือภาวะที่ร่างกายของเราร้อนจนเกินไป ทำให้มีอุณหภูมิสูงเกิน 37 องศาเซลเซียส แต่ไม่ถึง 40 องศาเซลเซียส คนที่มีอาการเพลียแดดจะมีอาการปวดศีรษะ มึน คลื่นไส้ อาเจียน อ่อนเพลีย ไม่มีแรง เป็นตะคริว ถ้ามีอาการแบบนี้ต้องรีบพาเข้าที่ร่ม อยู่ในที่ที่มีอากาศถ่ายเทสะดวก มีลมเย็น ๆ พัดผ่าน และให้ดื่มน้ำเย็น ๆ ใช้ผ้าเย็น ๆ เช็ดตัวด้วยยิ่งดี จะช่วยให้อาการดีขึ้น
แต่ถ้าเป็น "ลมแดด" หรือที่เรียกว่า "ฮีทสโตรก" อาการนี้จะอันตรายกว่าเพลียแดด เพราะแสดงว่าร่างกายเรามีอุณหภูมิเกิน 40 องศาเซลเซียสเข้าไปแล้ว เราจะรู้สึกคลื่นไส้ อาเจียน อ่อนเพลีย เป็นไข้ เนื้อตัวจะแดง ร้อนจัด จะเกิดภาวะไม่มีเหงื่อขึ้น
จากนั้น จะมีอาการหอบ หายใจเร็ว หัวใจเต้นเร็ว มีอาการเบลอ เห็นภาพหลอน ถึงขั้นชัก หมดสติ และถ้ารุนแรงมาก ๆ เข้าก็สามารถทำให้เกิดอาการตับวาย ไตวาย หัวใจเต้นผิดจังหวะได้เลย ถ้าไม่ได้รับการรักษาอย่างทันท่วงทีอาจถึงขั้นเสียชีวิต อย่างที่มีข่าวให้เราได้ยินบ่อย ๆ ว่าอากาศร้อนจัดทำให้คนเสียชีวิต
ดังนั้น ถ้าเจอใครเป็นลมแดด ให้รีบพาคนป่วยเข้าที่ร่ม นอนราบ ยกเท้าสูงทั้งสองข้าง ถอดเสื้อผ้าออกแล้วใช้ผ้าเย็น ๆ หรือน้ำแข็งประคบตามซอกตัว หรือเทน้ำเย็นราดลงบนตัว เพื่อลดอุณหภูมิร่างกายให้ต่ำลงโดยเร็วที่สุด จากนั้นรีบพาส่งโรงพยาบาลทันที
อย่าเผลอเล่นสนุกจนละเลยสุขภาพตัวเองไปเชียวล่ะ เรื่องใกล้ตัวแบบนี้ ต้องรู้ไว้ก่อนจะคว้าถังน้ำออกจากบ้านไปเล่นสงกรานต์นะจ๊ะ