จากกรณีเหตุอุทาหรณ์ นักเรียนกินยาโปรโคดิลผสมยาทรามาดอล 40 เม็ด ทำให้เกิดอาการชักเกร็ง ก่อนตกตลิ่งใต้สะพานภูมิพล เมื่อวันที่ 2 กรกฎาคม 2558 ขณะที่เพื่อนและเจ้าหน้าที่กู้ภัยได้ช่วยกันนำตัวส่งโรงพยาบาลเพื่อรับการรักษาแล้ว โดยข้อมูลเบื้องต้นทราบว่าขณะนี้ยาโปรโคดิล ที่เมื่อนำมาผสมกับส่วนผสมหลายอย่างจะทำให้เกิดความมึนเมา กำลังเป็นที่แพร่ระบาดในเด็กมัธยมอย่างมาก
ภาพจาก เฟซบุ๊ก a\'First Step
อย่างไรก็ตามก่อนหน้านี้ ก็ได้เคยมีการเผยแพร่บทความเตือนภัยถึงโทษจากยาโปรโคดิลกันมาก่อนแล้ว ผ่านทางเพจ ความรู้สนุก ๆ แบบหมอแมว เมื่อวันที่ 20 พฤษภาคม 2557 ซึ่งระบุว่า "โปรโคดิล" เป็นยาอันตรายที่ออกฤทธิ์ให้ถึงตายได้ พร้อมฝากคำเตือนไปถึงเพื่อน ๆ ของผู้ที่มีการใช้ยาดังกล่าว จำต้องแจ้งประวัติการใช้ยาของคนไข้กับแพทย์ เพื่อให้สามารถทำการรักษาคนไข้ได้อย่างถูกต้องหากเกิดเหตุฉุกเฉินขึ้น
โดยมีเนื้อความดังต่อไปนี้
"เตือนภัยยา Procodyl ครับ
สำหรับคุณหมอหลาย ๆ ท่านที่เจอคนไข้วัยรุ่นชักมาช่วงนี้ อาจจะคิดว่าวัยรุ่นกิน Tramadol มาเลยชิล ๆ ไม่ทำอะไรมากนอกจากรักษาตามอาการ เลยเตือนเล็กน้อยครับว่ามียาอีกตัวที่ทำให้ตายได้และมาด้วยการกินแบบเดียวกันกับทรามาดอล
มันคือ Promethazine หรือที่ใต้ดินขายในชื่อ Procodyl ครับ
Promethazine มีฤทธิ์ที่ CNS depression และมีฤทธิ์ anticholinergic
- กดการหายใจได้ (หลับแล้วตายได้)
- เกิดอาการ dystonia ได้
- เกิดอาการ delerium ได้
- เกิดชักเกร็งกระตุกแบบ GTC ได้
- เกิดหัวใจเต้นเร็วและเกิดความดันต่ำได้
- และที่น่ากลัวโคตรพ่อโคตรแม่คือ Neuroleptic malignant syndrome (คือได้ยินทีขี้หมอที่ ER ก็หดแล้ว)
- พิษเป็นแบบ dose dependent นั่นคือยิ่งกินมากยิ่งอันตราย
ทั้งนี้ในกลุ่มที่ใช้ยา เท่าที่อ่านจากเพจขายยานี้มีหลายสูตร บางสูตรมีการให้ผสมกับ Tramadol (ชักง่ายขึ้นอีก)
บ้างให้ผสม metoclopramide หรือยาทางจิตเวชบางตัว (Dystonia เด่นและเกิด NMS ได้)
บางสูตรผสมกับ Benzodiazepine ยานอนหลับ ยิ่งหลับไปกันใหญ่
บางสูตรผสมเหล้า (จริง ๆ ทุกสูตร) ทำให้กดการหายใจ
เมื่อเจอผู้ป่วยวัยรุ่น ขอให้ซักประวัติที่เลยจาก Tramadol ไปอีก ถ้าหากมีการใช้ยาตัวนี้ด้วย ให้ทำ NG Lavage และใส่ activated charcoal เพราะยาตัวนี้พอเกิดเรื่องมักจะค้างใน GI Tract และดูดซึมต่อได้ การให้จะลดอัตราการชักและ delirium ได้
แนะนำให้ซักเรื่องยาตัวนี้ เพราะว่าคนที่กินมักจะกินหลายตัว กับยาหลายอย่าง ...
ในกรณีที่กินกับ Benzodiazepine การชักไม่ควรมี ... ดังนั้นถ้ามี แปลว่าต้องมี Something wrong
และสำหรับวัยรุ่นที่เพื่อนกินยาต่าง ๆ แล้วชักมา ไม่ว่าจะเป็น Metoclopramide CPM Benadryl Procodyl ยาแก้ไอน้ำดำ Tramadol Amitryptyline กัญชา เค ไอซ์ ม้า แนะนำให้แจ้งแพทย์ทุกครั้ง
ถ้าไม่สะดวกบอกต่อหน้าพ่อแม่คนไข้ ก็ขอให้หาจังหวะบอกหมอ เพราะเวลากินยาพวกนี้มา 3-4 ชนิด อาการมันจะไม่ชัดเจนสักชนิด ส่วนมากหมอจะดูอาการแล้วบอกไม่ได้ว่าจะรักษาแบบไหน รักษาไปผิดทางนี่อาจตายได้
ดังนั้น รักเพื่อนก็บอกหมอด้วย"
และล่าสุด (3 กรกฎาคม 2558) หมอแมว พิรัตน์ โลกาพัฒนา ก็ได้สรุปถึงผลของยาดังกล่าวสั้น ๆ อย่างเข้าใจง่าย ๆ ว่า...
1. กินให้เมา ยาทรามาดอลผลข้างเคียงคือ เวียนหัว มึนงง อาเจียน, พรอคโคดิล ก็เวียนหัว มึนงง อาเจียน ก็เลยเมา งง
2. เวลาตรวจปัสสาวะ ไม่มียาบ้า ก็รอด
3. เวลาชัก เป็นที่รู้กันว่า
- ชัก ไม่ต้องจ่ายเงิน เพราะถ้าไม่ให้ประวัติยาพวกนี้ หมอก็แยกไม่ได้ว่าอันตรายไหม ก็ไปเข้าสิทธิฉุกเฉิน
- หมอห้ามไม่ให้เสพไม่ได้ คือไปแล้วหมอมีหน้าที่ฉีดยาแล้วให้กลับบ้าน ส่วนหนึ่งไม่กลัวอะไร เพราะไม่ใช่ยาเสพติด
4. ราคาไม่แพงมาก หาซื้อง่ายนอกโรงพยาบาล
ทั้งนี้สำหรับผลข้างเคียงในการใช้ยาโปรโคดิลนั้น สามารถสรุปได้คือ เป็นยาที่มีฤทธิ์ต่อการกดการหายใจ นำไปสู่ภาวะกล้ามเนื้อบิดเกร็งจนเกิดความเจ็บปวด นอกจากนี้ยังอาจเกิดอาการเพ้อหรืออาการสับสนฉับพลัน รวมถึงมีโอกาสเกิดชักเกร็งกระตุกแบบ GTC หรืออาการชักแบบเกร็งกระตุกทั้งตัว อันเป็นอาการชักที่รุนแรงที่สุด ส่งผลให้ผู้ป่วยหมดสติได้อย่างรวดเร็ว คนไข้อาจเกิดหัวใจเต้นเร็วและเกิดความดันต่ำ และสิ่งที่น่ากลัวที่สุดก็คือภาวะอันไม่พึงประสงค์จากการใช้ยา โดยยาโปรโคดิลมีพิษแบบที่ยิ่งกินมากยิ่งเป็นอันตราย
ภาพจาก เฟซบุ๊ก ความรู้สนุกๆแบบหมอแมว***หมายเหตุ : อัพเดทข้อมูลล่าสุดเมื่อเวลา 13.29 น. วันที่ 3 กรกฎาคม 2558
