"กินอะไรก็ได้" ไม่ได้สำหรับเด็ก เพราะถ้ากินไม่ครบ การเติบโตระยะยาวไม่สมดุล

          การกินเป็นหนึ่งในปัจจัยสำคัญของการเจริญเติบโตของเด็ก ๆ แต่ “การกินที่ดี” นั้น ต้องไม่ใช่แค่ “กินอะไรก็ได้” เพราะถ้าอยากให้เด็กเจริญเติบโตอย่างดี มีพัฒนาการสมวัย ร่างกายแข็งแรง ต้องเป็นการกินที่ได้สารอาหารครบถ้วน ในปริมาณและสัดส่วนอาหารที่เหมาะสมด้วย

แต่ในความเป็นจริง สิ่งที่พบเจอเป็นประจำก็คือ

• เด็กบางคนมีนิสัยกินยาก จนพ่อแม่ยอมให้ “กินอะไรก็ได้” ขอแค่ให้ลูกได้อิ่ม เช่น ไม่ต้องกินผัก-ผลไม้ก็ได้ หรือให้กินขนมแทนอาหารมื้อหลักไปเลย
  
  
• เด็กบางคนมีหุ่นอ้วนจ้ำม่ำ เพราะพ่อแม่ปล่อยให้ “กินอะไรก็ได้” โดยไม่เอะใจว่าเป็นปัญหา โดยเฉพาะการกินขนมกรุบกรอบ ของทอด ของมัน หรือน้ำหวาน น้ำอัดลม เป็นประจำ
  
  
• บางครอบครัวที่พ่อแม่งานยุ่งจนไม่มีเวลาเตรียมอาหารการกินที่เหมาะสม ก็เลยปล่อยให้ลูก “กินอะไรก็ได้” เพื่อแก้ปัญหาไปก่อน และมักลงเอยที่อาหารประเภทฟาสต์ฟู้ด หรืออาหารสำเร็จรูป

          พฤติกรรมการกินแบบ “อะไรก็ได้” เหล่านี้ล้วนทำให้เด็ก ๆ ได้รับสารอาหารที่ไม่สมดุล คือขาดสารอาหารที่จำเป็นต่อร่างกาย แต่ได้รับอาหารที่เป็นโทษมากไป ซึ่งเป็นสาเหตุสำคัญที่ทำให้เด็กไทยประสบปัญหาด้านสุขภาพเพิ่มมากขึ้น และยังส่งผลเสียต่อการเติบโตในระยะยาวด้วย ตัวอย่างเช่น

• การกินอาหารรสหวานมากเกินไป พลังงานที่ได้จากน้ำตาลจะถูกเปลี่ยนเป็นไขมันสะสมไว้ตามส่วนต่าง ๆ ของร่างกาย โดยเฉพาะไขมันในช่องท้อง ซึ่งเป็นสาเหตุของโรคไม่ติดต่อเรื้อรังต่าง ๆ ได้แก่ โรคอ้วน โรคเบาหวาน โรคหัวใจและหลอดเลือด และอาจรุนแรงจนถึงขั้นไตวาย ปัจจุบันพบผู้ป่วยเป็นเบาหวานตั้งแต่วัยเด็กเพิ่มมากขึ้นเรื่อย ๆ และคนที่ติดหวานตั้งแต่เด็กก็มีแนวโน้มจะโตเป็นผู้ใหญ่ที่ติดหวานไปด้วย 

• การกินรสหวานยังทำให้เสี่ยงต่อฟันผุ โดยเฉพาะฟันน้ำนมที่ผุก่อนวัยอันควร ซึ่งเชื้ออาจลามยาวไปถึงฟันแท้ เด็กที่ฟันผุจะมีอาการเหงือกอักเสบและปวดฟัน ซึ่งส่งผลกระทบต่อการกินอาหาร ทำให้เคี้ยวอาหารได้ยาก ต้องเลือกกินอาหารนิ่ม ๆ หรือไม่ยอมกินผัก-ผลไม้ ยิ่งส่งผลเสียต่อสุขภาพ เพราะทำให้ได้รับสารอาหารไม่ครบถ้วน และการมีฟันผุยังส่งผลเสียต่อความมั่นใจและบุคลิกภาพ

• โรคอ้วนในเด็กเสี่ยงต่อโรคต่าง ๆ มากมาย เช่น โรคเบาหวาน โรคหัวใจ ภาวะความดันโลหิตสูง ภาวะไขมันพอกตับ ประจำเดือนผิดปกติ และอาจเพิ่มความเสี่ยงต่อการเป็นมะเร็ง คนที่เป็นโรคอ้วนตอนเด็กยังเสี่ยงต่อการเป็นโรคอ้วนในวัยผู้ใหญ่ด้วย และการสะสมถุงเก็บไขมันในร่างกายไว้ตั้งแต่เด็กนั้นจะมีผลให้กลับมาอ้วนง่ายในตอนโต จากสถิติพบว่าเด็กที่มีน้ำหนักเกินราว 55% จะโตไปเป็นวัยรุ่นและผู้ใหญ่ที่น้ำหนักเกิน 

• โรคอ้วนทำให้พัฒนาการของเด็กลดลง ตัวอย่างเช่น เด็กอาจมีภาวะปวดหัวเรื้อรังที่มาจากการมีความดันโลหิตสูงในกะโหลกศีรษะ ทำให้กระทบกับการเรียนหนังสือ เด็กมีอาการนอนกรนจากความอ้วน จนทางเดินหายใจถูกอุดกั้นในขณะหลับ ทำให้มีภาวะหยุดหายใจ ส่งผลให้นอนหลับไม่เต็มอิ่ม เกิดอาการง่วงนอนอ่อนเพลียตอนกลางวัน กระทบต่อการเรียนรู้ในโรงเรียน หรือเด็กบางคนอาจถูกล้อเลียนเรื่องรูปร่างจนเสียความภูมิใจในตนเอง นำไปสู่ปัญหาด้านจิตใจและอารมณ์ รวมถึงภาวะซึมเศร้า

          การกิน เป็นปัจจัยที่สำคัญมากต่อการเจริญเติบโตของเด็กทุกคน เป็นหนึ่งความสมดุลที่จะขาดไปไม่ได้ถ้าอยากให้เด็ก ๆ มีพัฒนาการเหมาะสมกับวัยและเติบโตอย่างแข็งแรงได้ในระยะยาว การกินดีนั้นไม่ใช่แค่การกินอะไรก็ได้เพื่อให้ท้องอิ่ม และไม่ได้หมายถึงการเสียเงินซื้อวัตถุดิบราคาแพงเสมอไป แต่คือการกินอาหารที่ปรุงสดใหม่ สะอาด ได้สารอาหารครบ 5 หมู่ ในปริมาณและสัดส่วนที่เหมาะสม โดยกะว่ามีผัก-ผลไม้ให้ได้ครึ่งหนึ่งของทุกมื้อ ส่วนข้าว แป้ง และเนื้อสัตว์ แบ่งกันอีกครึ่ง รวมถึงการได้ดื่มน้ำเปล่าอย่างเพียงพอ ลดการกินอาหาร ขนม และเครื่องดื่มที่หวาน มัน เค็ม เกินไป

          สำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ (สสส.) และภาคีเครือข่าย จึงขอเชิญชวนพ่อแม่ผู้ปกครองทุกท่านมาช่วยกันปลูกฝังพฤติกรรม ‘กินดี’ รวมถึง ‘วิ่งเล่น’ และ ‘นอนพอ’ ให้กับลูกหลาน เพื่อการมีสุขภาวะที่ดีและการเติบโตอย่างแข็งแรงเหมาะสมกับวัย เริ่มต้นจากมาร่วมกันสร้างความรู้ความเข้าใจที่ถูกต้องผ่าน “คู่มือเลี้ยงลูก 6-12 ปี ให้พัฒนาการดีรอบด้านด้วย สามเหลี่ยมสมดุล” ซึ่งภายในคู่มือนี้มีข้อมูลที่รวบรวมมาเพื่อช่วยคลายข้อสงสัยในการเลี้ยงลูกให้สมดุล ทั้งเรื่องการกินอาหาร การออกกำลังกาย และการนอนหลับ อย่างครบถ้วน 

          สามารถดาวน์โหลดได้ที่ activekidsthailand.com