โครงการในพระราชดำริของพระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร ในส่วนของการโคนมไทย ทราบกันไหมคะว่านมวัวแท้อันเนื่องมาจากพระราชดำริไม่ได้มีเพียงนมอัดเม็ดจิตรลดา หรือนมยูเอชทีจิตรลดาเท่านั้น
หากจะย้อนไปเมื่อ 50 กว่าปีก่อน ประเทศไทยยังเป็นประเทศที่ไม่มีนมวัวให้ดื่มอย่างแพร่หลายเช่นในปัจจุบัน ชาวบ้านในหลายพื้นที่ยังเลี้ยงลูกด้วยนมข้นหวานบ้าง น้ำข้าวผสมน้ำตาลบ้างตามมีตามเกิด ซึ่งพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 9 ทรงตระหนักว่า "นม" มีคุณค่าทางอาหารสูงและเป็นประโยชน์ต่อร่างกายมนุษย์
ดังนั้นเมื่อเสด็จฯ ประพาสประเทศเดนมาร์ก ใน พ.ศ. 2503 จึงเสด็จฯ ทอดพระเนตรกิจการฟาร์มโคนมและการแปรรูปผลิตภัณฑ์นมหลายแห่ง เพื่อศึกษาความเป็นไปได้ในการดำเนินกิจการโคนมและแปรรูปนมในประเทศไทย ซึ่งในครั้งนั้นสมเด็จพระเจ้าเฟรเดอริกที่ 9 แห่งเดนมาร์ก พร้อมด้วยรัฐบาลเดนมาร์ก และองค์การเกษตรกรรมของประเทศเดนมาร์ก ได้น้อมเกล้าฯ ถวายโครงการส่งเสริมการเลี้ยงโคนมในประเทศไทย โดยจัดตั้งเป็น "ฟาร์มโคนมไทย-เดนมาร์ค" ขึ้นที่อำเภอมวกเหล็ก จังหวัดสระบุรี นับจากนั้นประเทศไทยก็มีกิจการฟาร์มโคนมแห่งแรก จวบจนพัฒนาต่อยอดกันเรื่อยมาจนถึงปัจจุบัน และนี่ก็เป็นที่มาของพระราชสมัญญา "พระบิดาแห่งการโคนมไทย" ที่พสกนิกรพร้อมใจกันน้อมถวายแด่พระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร
และถ้าหากจะพูดถึงนมวัวในประเทศไทยที่เป็นนมโคแท้ ๆ 100% หลายคนคงคิดว่ามีวางจำหน่ายอยู่ไม่กี่ยี่ห้อ ทั้งที่จริง ๆ แล้วนมโคแท้จากโครงการพระราชดำริมีให้เราได้เลือกดื่มเพื่อสุขภาพอยู่หลากหลาย ดังนั้นวันนี้เราจะพาทุกคนมารู้จักนมวัวแท้ ๆ อันเนื่องมาจากโครงการพระราชดำริทั้ง 5 ยี่ห้อ ซึ่งมีดังต่อไปนี้กันค่ะ
นมโคแท้ ๆ 100% ที่นับได้ว่าเป็นนมกล่องยี่ห้อแรกของประเทศไทย ซึ่งถือกำเนิดจากความร่วมมือกันของประเทศเดนมาร์กและประเทศไทย เมื่อครั้งพระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร ได้เสด็จฯ ประพาสประเทศเดนมาร์ก เมื่อปี พ.ศ. 2503 ซึ่งนับจากวันนั้น นมไทย-เดนมาร์ค ก็ผลิตนมสดยูเอชทีออกมาเรื่อย ๆ และพัฒนารสชาติและรูปแบบมาจนปัจจุบันนี้
2. นมยูเอชที สวนจิตรลดา
นมยูเอชที สวนจิตรลดา ผลิตจากน้ำนมโคแท้ 100% ไม่มีส่วนผสมของน้ำตาล โดยผลิตออกมาในรูปนมรสจืดจิตรลดาชนิดบรรจุกล่องและชนิดบรรจุถุง นมโรงเรียน และนมยูเอชทีผสมฟลูออไรด์ชนิดบรรจุกล่อง (สำหรับนักเรียนที่เข้าร่วมโครงการนมฟลูออไรด์ป้องกันฟันผุในประเทศไทย)
โดยนมสวนจิตรลดาถือกำเนิดขึ้นเมื่อปี พ.ศ. 2505 ซึ่งบริษัท เอส.อาร์. จำกัด ได้น้อมเกล้าฯ ถวายลูกโคพันธุ์เรดเดน จำนวน 4 ตัว เป็นเพศผู้ 1 ตัว เพศเมีย 1 ตัว และโคสาวตั้งท้องอีก 2 ตัว ต่อมากรมปศุสัตว์ได้น้อมเกล้าฯ ถวายโคสาวตั้งท้องอีก 2 ตัว พันธ์ุบราวน์สวิส และลูกผสมเรดชินดิ ดังนั้น พระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร จึงทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ พระราชทานพระราชทรัพย์ส่วนพระองค์ จำนวน 32,886.73 บาท เพื่อใช้ในการดำเนินการจัดสร้างโรงโคนม ในบริเวณพระตำหนักสวนจิตรลดารโหฐาน และเสด็จฯ เปิดโรงโคนมสวนจิตรลดา เมื่อวันที่ 12 มกราคม พ.ศ. 2505 ทั้งนี้ พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 9 ได้พระราชทานพระราโชบายสำหรับโรงโคนมสวนจิตรลดาไว้ 4 ประการ คือ
1. ส่งเสริมและเผยแพร่การเลี้ยงโคนมโดยสาธิตการดำเนินงานให้เป็นตัวอย่างแก่เกษตรกร เพื่อสามารถที่จะนำเอาวิธีการดังกล่าวไปดำเนินการเองได้ภายในครอบครัว
2. เพื่อค้นคว้า ทดลอง หาวิชาการแผนใหม่เกี่ยวกับโคนม และทำการเผยแพร่ความรู้ไปยังเกษตรกรผู้เลี้ยงโคนม เพื่อปรับปรุงวิธีการให้ถูกต้องและเหมาะสม
3. เพื่อทำการคัดเลือกและปรับปรุงพันธ์ุโคนมที่เหมาะสมกับสภาพภูมิอากาศและภูมิประเทศของประเทศไทย
4. เพื่อส่งเสริมให้มีการบริโภคนมสดให้กว้างขวางยิ่งขึ้น
อย่างไรก็ตาม โรงนมยูเอชที สวนจิตรลดา ก่อตั้งขึ้นอย่างจริงจังเมื่อปี พ.ศ. 2546 เพื่อช่วยเหลือเกษตรกรผู้เลี้ยงโคนม เนื่องจากปัญหาน้ำนมโคล้นตลาด และเป็นการสาธิตการผลิตนมยูเอชทีจากนมโคสดแท้แทนการใช้นมผงมาละลายน้ำ
3. นมหนองโพ
นมหนองโพ นมโคแท้ ๆ 100% สโลแกนก็บอกอยู่โต้ง ๆ แล้วว่าผลิตจากน้ำนมโคแท้ แต่ที่ลึกไปกว่านั้นคือนมหนองโพก็เป็นหนึ่งในโครงการพระราชดำริด้วยเช่นกัน โดยพระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้ก่อตั้งโรงงานผลิตนมผงขึ้นที่ตำบลหนองโพ จังหวัดราชบุรี เพื่อแก้ปัญหาน้ำนมวัวล้นตลาดของชาวบ้านในแถบจังหวัดราชบุรี และจังหวัดนครปฐม อีกทั้งพระองค์ยังได้พระราชทานทรัพย์ส่วนพระองค์เพื่อการก่อสร้างโรงงานนมผงหนองโพจนแล้วเสร็จ
ครั้นเมื่อโรงงานผลิตนมผงสร้างแล้วเสร็จในปี พ.ศ. 2515 พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 9 และสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง ได้เสด็จพระราชดำเนินไปทรงเป็นองค์ประธานในพิธีเปิดเมื่อวันที่ 9 มีนาคม พ.ศ. 2515 โดยได้พระราชทานชื่อ “โรงนมผงหนองโพ” พร้อมทั้งให้บริหารงานในรูปบริษัทจำกัดที่ใช้ชื่อว่า "บริษัท ผลิตภัณฑ์นมหนองโพ จำกัด"
ทั้งนี้ พระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร ทรงถือหุ้นใหญ่ของบริษัท และได้พระราชทานเงื่อนไขว่า บรรดาเงินกำไรสุทธิที่คณะกรรมการบริษัทหาได้จากการจำหน่ายผลิตภัณฑ์นั้น ไม่มีการแบ่งกำไรให้แก่ผู้ถือหุ้น แต่ให้บริษัทนำกำไรสุทธิส่วนหนึ่งเข้ากองทุนสะสมเพื่อประโยชน์แก่การศึกษาของบุตร-ธิดาสมาชิกของกลุ่มผู้เลี้ยงโคนม และสมาชิกสหกรณ์ ซึ่งเป็นผู้ส่งน้ำนมดิบให้แก่โรงงานเป็นประจำ
4. นมสดชั่งหัวมัน ตามพระราชดำริ
น้ำนมโคเต็มมันเนยสเตอริไลส์ บรรจุในขวดทรงเก๋ไก๋ พร้อมสีสันสดใส เป็นน้ำนมโคแท้ 100% จากฟาร์มโคนมในโครงการชั่งหัวมัน จังหวัดเพชรบุรี หนึ่งในโครงการพระราชดำริของพระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศ มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร
5. นมอัดเม็ดสวนจิตรลดา
นมอัดเม็ดสวนจิตรลดา จริง ๆ แล้วผลิตจากโรงนมสวนดุสิต โดยมีวัตถุประสงค์ในการผลิตนมอัดเม็ดอยู่ด้วยกัน 3 ข้อ ตามพระราชประสงค์ของพระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร ดังนี้
1. เพื่อเป็นโรงงานตัวอย่างให้ผู้ที่สนใจได้มาศึกษาวิธีการผลิตนมเม็ด โดยมีค่าใช้จ่ายในการผลิตไม่สูงจนเกินไป สามารถที่จะนำไปใช้เป็นแบบอย่างในกิจการที่สามารถดำเนินเองได้
2. เพื่อสนับสนุนการผลิตนมผงภายในประเทศ โดยการนำนมผงมาแปรรูปเป็นผลิตภัณฑ์นมอัดเม็ด
3. เพื่อส่งเสริมด้านโภชนาการให้ประชาชนบริโภคผลิตภัณฑ์ที่มีคุณภาพดีและราคาไม่แพง
ด้วยพระมหากรุณาธิคุณของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 9 ทำให้พสกนิกรชาวไทยทุกหมู่เหล่าได้มีน้ำนมคุณภาพดีดื่มกินกันถ้วนหน้า สมแล้วที่พระองค์ท่านทรงเป็นพระบิดาแห่งการโคนมไทย
ภาพจาก องค์การส่งเสริมกิจการโคนมแห่งประเทศไทย, Golden Place, ชมรมคนรักในหลวง
ขอบคุณข้อมูลจาก
องค์การส่งเสริมกิจการโคนมแห่งประเทศไทย
โครงการส่วนพระองค์ สวนจิตรลดา
หนองโพ
เรารักพระเจ้าอยู่หัว
ชมรมคนรักในหลวง
