สสส. ถ่ายทอดอันตรายในบุหรี่ไฟฟ้า ตีแผ่ภัยร้าย ปลุกความเข้าใจของคนในสังคม "บุหรี่ไฟฟ้าอันตรายกว่าที่คิด"

          จากสถิติอ้างอิงผลสำรวจการบริโภคผลิตภัณฑ์ยาสูบในเยาวชนไทย พ.ศ. 2565 พบว่าเด็กเยาวชนไทย อายุระหว่าง 13-15 ปี สูบบุหรี่ไฟฟ้าเพิ่มขึ้น 5.3 เท่า ภายใน 7 ปี (2558-2565) โดยที่ 38% ของผู้ที่สูบบุหรี่ไฟฟ้ามีอายุเพียง 15-24 ปี และ 92% ของเด็กเยาวชนที่สูบบุหรี่ครั้งแรกเนื่องจากเพื่อนชวน

          สถาบันยุวทัศน์แห่งประเทศไทยมีการสำรวจความคิดเห็นเด็กและเยาวชนอายุ 15-25 ปี จำนวน 1,674 คนจากทั่วประเทศ พบว่าร้อยละ 39.8 เข้าใจว่าบุหรี่ไฟฟ้าช่วยให้เลิกสูบบุหรี่แบบธรรมดาได้ และร้อยละ 76.9 ได้รับข้อมูลที่บิดเบือนจากสื่อสังคมออนไลน์

          จากสถานการณ์ดังกล่าว สำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาวะ (สสส.) กรมควบคุมโรค กระทรวงสาธารณสุข มูลนิธิเครือข่ายเพื่อรณรงค์การไม่สูบบุหรี่ สายด่วนเลิกบุหรี่ Quitline 1600 ร่วมกับภาคีเครือข่ายเพื่อลดการสูบบุหรี่ในสังคม พบข้อเท็จจริงหลายประการที่คนในสังคมควรรู้ ถือเป็นเป้าหมายหลัก หน้าที่หลักที่จะสื่อสารข้อเท็จจริงสู่สังคม เพื่อให้สังคมมีข้อมูลอันตรายของบุหรี่ไฟฟ้าที่มากพอที่จะไม่สูบ ไม่แนะนำ ไม่สนับสนุนการมีบุหรี่ไฟฟ้าในสังคมไทย

          ในปี พ.ศ. 2567 แคมเปญรณรงค์เรื่องโทษภัยของบุหรี่ไฟฟ้าจึงเป็นโจทย์ใหญ่ที่ สสส. ตั้งใจในการสื่อสารเพื่อให้สังคมเข้าใจถึงพิษภัยของบุหรี่ไฟฟ้าให้ชัดเจนมากขึ้น ผ่านการเล่าเรื่องในเชิงการเปรียบเทียบ เพื่อให้การเล่าเรื่องพิษภัยของบุหรี่ไฟฟ้านั้นดูไม่น่าเบื่อ และสามารถเข้าถึงทั้งกลุ่มเยาวชนและคนในสังคม ผ่านหนังโฆษณา 2 เรื่อง ภายใต้ Key message หลักที่ว่า “บุหรี่ไฟฟ้าอันตรายกว่าที่คิด”

          สปอตรณรงค์ชุดนี้มีวัตถุประสงค์เพื่ออยากเตือนใจทุกคนให้ตระหนักรู้ว่า “บุหรี่ไฟฟ้าอันตรายกว่าที่คิด” ซึ่งนำเสนอประสบการณ์จริงที่ว่า บุหรี่ไฟฟ้าทำแอร์ตัน แอร์ยังล้างทำความสะอาดได้ แต่ปอดเราไม่สามารถเปิดล้างได้เหมือนแอร์  

          “แอร์ยังพังขนาดนี้ แล้วปอดคุณล่ะจะขนาดไหน”

เรื่องราวที่ 2 : กลัวความเล็กของฝุ่น PM2.5 ที่เข้าสู่ร่างกาย แต่ไอระเหยในบุหรี่ไฟฟ้าเล็กกว่านั้น

          สิ่งที่ทางทีมวิชาการและภาคีพบคือ ควันหอม ๆ จากบุหรี่ไฟฟ้าที่เราเห็นจริง ๆ แล้วไม่ใช่ควัน แต่มันคือ “ละอองฝอยของน้ำมันระเหย” ซึ่งมีขนาดอนุภาคที่เล็กเทียบเท่าหรือเล็กกว่า PM2.5 จึงสามารถนำพาสารเคมีอันตรายต่าง ๆ เข้าสู่ร่างกายได้ง่าย เร็ว ลึก ทำร้ายปอด และยังเดินทางต่อไปยังอวัยวะสำคัญอื่นได้ในระยะเวลา 20 วินาที

          - ปากและลำคอ : ทันที (0-1 วินาที) 

          - ปอด : 1-5 วินาที 

          - หัวใจและระบบหลอดเลือด : 10-30 วินาที 

          - สมอง : 10-20 วินาที

          สสส. จึงถ่ายทอดข้อมูลทางวิทยาศาสตร์ที่บอกเล่าความเล็กและอันตรายของไอน้ำมันระเหยในบุหรี่ไฟฟ้า โดยการเปรียบเทียบเชิงสัญลักษณ์กับฉลาม เริ่มเรื่องด้วยภาพชายหนุ่มวัยรุ่นถือบุหรี่ไฟฟ้ายืนอยู่ในกรงกันฉลาม ยื่นมือไปหยอกล้อกับฉลามที่ดูไม่มีพิษภัย และคิดว่าตัวเองจะปลอดภัยเพราะอยู่ในกรงที่แข็งแรง แต่เมื่อฝูงฉลามเข้ามาใกล้ตัวชายหนุ่ม ชายหนุ่มเริ่มเห็นว่าฉลามหรือไอน้ำมันระเหยของบุหรี่ไฟฟ้าที่ประกอบไปด้วย “นิโคติน” “แคดเมียม” “ตะกั่ว” “ฟอร์มาลดีไฮด์” และสารพิษอื่น ๆ สามารถทะลุผ่านเข้ามาในกรงและเข้าไปทำร้ายปอดและอวัยวะอื่นของชายหนุ่มได้ สปอตรณรงค์ชุดนี้มีวัตถุประสงค์เพื่ออยากเตือนใจทุกคนให้ตระหนักว่า “บุหรี่ไฟฟ้าอันตรายกว่าที่คิด” ไอน้ำมันระเหยจากบุหรี่ไฟฟ้าเล็ก เข้าลึก ทำลายปอด และอวัยวะสำคัญอื่น ๆ ได้

          สสส. หวังเป็นอย่างยิ่งว่าสปอตรณรงค์ทั้ง 2 ชุดนี้ จะทำให้คนตระหนักรู้ถึงอันตรายของบุหรี่ไฟฟ้า ว่าแท้จริงแล้วควันที่มีกลิ่นหอมและดูเหมือนไม่มีอันตรายนั้น แท้จริงแล้ว “บุหรี่ไฟฟ้าอันตรายกว่าที่คิด”

          บุหรี่ไฟฟ้านั้นเล็กกว่าขนาดของ PM2.5 ได้อย่างไร อย่าเพิ่งเชื่อหรือปฏิเสธ เราอยากให้คุณดาวน์โหลด ข้อเท็จจริง คู่มือบุหรี่ไฟฟ้าภัยร้ายซ่อนลึกนี้ไปอ่านก่อนที่ https://creativehealthcampaign.thaihealth.or.th