จะเป็นอย่างไร ? ถ้าเราทุกคนเป็น...ฮีโร่อากาศสะอาดได้

          เพราะอากาศสะอาดคือสิทธิพื้นฐานของทุกคน ในทุก ๆ ลมหายใจที่เราสูดเข้าไป มีบางสิ่งที่มองไม่เห็นแฝงอยู่ ฝุ่น PM2.5 อนุภาคเล็กจิ๋วที่สามารถแทรกซึมเข้าสู่ปอด กระแสเลือด และส่งผลกระทบต่อสุขภาพของเราทุกคน ไม่ว่าจะเป็นปัญหาระบบทางเดินหายใจ โรคหัวใจ หรือแม้แต่โรคมะเร็ง แต่ฝุ่นจิ๋วนี้ไม่ได้เกิดขึ้นเองโดยธรรมชาติ แต่เป็นผลพวงจากพฤติกรรมของมนุษย์และปัญหาเชิงโครงสร้าง เพราะทุกครั้งที่มีการเผาไม่ว่าจะแค่ธูปดอกเดียวในศาลเจ้า หรือไฟป่าครั้งใหญ่ในฤดูแล้ง ล้วนเป็นการเติมเชื้อไฟให้กับปัญหามลพิษทางอากาศ และนั่นคือเหตุผลที่แคมเปญ “หยุดเผา = หยุด PM2.5” ถือกำเนิดขึ้น โดย สำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ (สสส.) 

          หยุดเผา = หยุด PM2.5 เป็นแคมเปญที่เชื่อว่าทุกคนคือส่วนหนึ่งของการเปลี่ยนแปลง ไม่ได้มีหมุดหมายเพื่อตำหนิพฤติกรรมของมนุษย์ แต่ต้องการเชิญชวนให้ทุกคนลุกขึ้นมาเป็นพลังแห่งการเปลี่ยนแปลงช่วยกันทำให้อากาศสะอาดเกิดขึ้นในวันใดวันหนึ่ง เพราะหากมองในภาพใหญ่ของการจัดการ แท้จริงแล้ว ปัญหาฝุ่นไม่ได้เกิดจากใครคนใดคนหนึ่งเท่านั้น ส่วนจะแก้ไขหรือหยุดปัญหาได้ก็ต่อเมื่อเราทุกคนลงมือทำไปตั้งแต่คนธรรมดา คนขับรถยนต์ เกษตรกร เจ้าของโรงงานอุตสาหกรรม รวมถึงผู้ที่กำหนดนโยบายของประเทศ ในทุกภาคส่วน โดยสิ่งที่ สสส. มุ่งหวังในแคมเปญนี้ คือการสร้างความเข้าใจกับสังคม ผ่านการอธิบายให้ชัดเจนว่าทำไมการเผาจึงเป็นตัวการสำคัญของฝุ่น PM2.5 และส่งผลกระทบต่อสุขภาพและสิ่งแวดล้อมอย่างไร ต่อมาคือต้องการจุดประกายและกระตุ้นให้ทุกคนเห็นว่าตัวเองสามารถเป็นส่วนหนึ่งของการลดฝุ่น PM2.5 ได้ตั้งแต่เรื่องเล็ก ๆ ในชีวิตประจำวัน

          สสส. พบข้อมูลน่าสนใจว่าแหล่งกำเนิดของฝุ่น PM2.5 ในประเทศไทยส่วนหนึ่งมาจากการเผาและการก่อควันไม่ว่าจะเป็นการเผาในภาคเกษตรกรรมหรือแม้กระทั่งไฟป่า รวมถึงควันที่เกิดในชีวิตประจำวัน แม้แต่การเผาขยะในสวนหลังบ้านเพียงเล็กน้อย ก็สามารถเพิ่มมลพิษในอากาศได้ จึงเป็นที่มาของการณรงค์ผ่านสปอตโฆษณา โดยใช้กลยุทธ์สื่อสารให้ทุกคนที่ช่วยกัน เป็นตัวแทนของ “ฮีโร่อากาศสะอาด” ในชีวิตประจำวัน ช่วยกันลดฝุ่น PM2.5 ผ่าน 4 ประเด็น ได้แก่ 1.ตามหาเห็ดเผาะที่ไม่เผา 2.ผ่ายุทธภูมิสลายตอซังข้าว 3. หมักขยะเพื่อลูกหลาน และ 4.หยุดจุด หยุด PM2.5 โดยเนื้อหาสาระของแคมเปญนี้คือต้องการทำให้เห็นว่าฝุ่น PM2.5 เป็นเรื่องใกล้ตัวและเราทุกคนช่วยกันป้องกันได้ 

          โดยเริ่มตั้งแต่เกษตรกร จากเดิมที่เผาตอซังข้าว สสส. ชวนให้หันมาใช้วิธี ไถกลบและหมักตอซังข้าวด้วยจุลินทรีย์ ซึ่งจะช่วยให้เตรียมแปลงปลูกในรอบถัดไปได้เร็วขึ้น ไม่ทำร้ายดิน ช่วยเพิ่มคุณภาพของผลผลิต เช่นเดียวกับการทำเกษตรโดยการเผาใบอ้อยก่อนการเก็บเกี่ยว หรือเผาซังข้าวโพด สสส. ชวนให้หันมา ตัดอ้อยสด, แปรรูปซัง ใบ และต้นข้าวโพด เป็นเชื้อเพลิง ซึ่งจะช่วยลดมลพิษในอากาศ และไม่ทำร้ายสุขภาพ

          ขณะที่ชุมชนต่าง ๆ สามารถส่งเสริมให้เกิดการหยุดเผาขยะและใบไม้แห้งแล้วเปลี่ยนมาทำปุ๋ยหมักได้ นอกจากนี้ยังมีการพูดถึงการชักชวนให้ร่วมกันไม่ซื้อเห็ดเผาะหรือผักหวานที่มาจากการเผาป่า แล้วหันมาสนับสนุนสินค้าเกษตรที่ปลอดการเผา และโยงไปถึงประชาชนทั่วไปที่บอกว่าเรื่องเล็ก ๆ เช่น การไปวัดแล้วจุดธูปก็สามารถสร้างฝุ่น PM2.5 ได้ โดยแนะนำให้อธิษฐานด้วยใจแทนการจุดธูป หรือใช้ธูปไร้ควัน ทุกการกระทำเหล่านี้ แม้จะดูเป็นเรื่องเล็ก ๆ แต่เมื่อนำมารวมกัน สสส. เชื่อว่าจะสามารถเปลี่ยนเป็นพลังที่ยิ่งใหญ่ เพื่อช่วยให้คนไทยทั้งชาติได้หายใจเต็มปอด 

          
          นอกจากสปอตโฆษณา แคมเปญ หยุดเผา = หยุด PM2.5 ของ สสส. ยังมีชุดกิจกรรมอื่น ๆ ที่ออกแบบมาเพื่อสร้างแรงบันดาลใจและกระตุ้นให้เกิดการเปลี่ยนแปลงที่จับต้องได้ เช่นการร่วมกับกรมวิชาการเกษตรพัฒนานวัตกรรม หัวเชื้อจุลินทรีย์หยุด PM2.5 ซึ่งเป็นอีกหนึ่งทางเลือกสําหรับเกษตรกรในการกําจัดตอซังข้าวโดยไม่ต้องเผา หัวเชื้อนี้สามารถย่อยสลายตอซังข้าวได้ในเวลาอันสั้น ช่วยให้ดินดี ผลผลิตดีขึ้น ลดต้นทุนค่าปุ๋ย และที่สําคัญที่สุด คือ ช่วยลดปริมาณฝุ่น PM2.5 ในอากาศ 

          ขณะนี้ประเทศไทยอยู่ในจุดเปลี่ยนของการแก้ไขปัญหาฝุ่น PM2.5 อย่างยั่งยืนด้วย พระราชบัญญัติบริหารจัดการเพื่ออากาศสะอาด เพื่อบริหารจัดการและควบคุมกิจกรรมที่ทำให้เกิดมลพิษทางอากาศในทุกมิติ ปัจจุบันอยู่ระหว่างการพิจารณาของรัฐสภา ช่วงระหว่างนี้ เราทุกคนสามารถเริ่มต้นลงมือทำได้ทันที เพียงหยุดเผา คุณก็หยุดสร้าง PM2.5 ได้ โดยมาร่วมเป็นพลังในการสร้างอากาศสะอาด ไปกับสำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ (สสส.)

กดติดตามข้อมูลข่าวสาร แคมเปญที่น่าสนใจ และกิจกรรมดี ๆ จาก สสส. เพิ่มเติมได้ที่ :

Facebook : Social Marketing Thaihealth by สสส.

Line : @thaihealththailand

TikTok: @thaihealth

YouTube: SocialMarketingTH

Website : Social Marketing Thaihealth