คุุยกันเล่นๆ ในประเด็นเรื่องหัวใจ (สารหัวใจ)
"รู้เขารู้เรา รบร้อยครั้ง ชนะร้อยครั้ง"
สุภาษิตดั้งเดิมที่คงจะเคยได้ยินได้ฟังมาช้านาน เป็นคำแปลจากสุภาษิตจีน เข้าใจว่าเป็นตำราพิชัยรณรงค์สงคราม สมัย 2000 ปีกว่า ขยายความได้ว่า ถ้าจะสู้รบตบมือกับฝ่ายใด เราต้องรู้กำลังของข้าศึก และต้องรู้กำลังของเราด้วย เราจึงสามารถวางแผนการรบชนะได้ร้อยทั้งร้อย
ประเด็นเรื่องหัวใจของเรา
เริ่มด้วยการมองกว้างๆ ก่อน ไม่ต้องกว้างไกลนัก เอาแต่ประเทศไทยของเรา เริ่มต้นคนไทยเราเสียชีวิตด้วยโรคหัวใจและหลอดเลือด (ซึ่งรวมทั้งอัมพาตด้วย) 1 คน ทุกๆ 9 นาที และมักเป็นชายวัยกลางคน และหญิงวัยทอง
หลอดเลือดที่เป็นเหตุให้เสียชีวิตกะทันหัน เพราะเกิดการอุดตัน ทำให้อวัยวะต่างๆ ขาดเลือด ขาดออกซิเจน ขาดอาหาร จึงหยุดทำงานไปดื้อๆ ถ้ามาเกิดกับหัวใจที่เต้นตลอดเวลาทั้งเวลาหลับ และเวลาตื่น ประมาณวันละเท่า 100,000 ครั้ง เกิดหยุดเต้นก็จึงเป็นเรื่องทันที 1 ใน 5 ของคนที่มีอาการหัวใจพิบัติ (คือหัวใจต้องภัยอันตราย เสี่ยงต่อความตาย เพราะหัวใจอาจหยุดเต้น) มักจะไม่มีอาการเตือนมาก่อน ถ้าได้รับการเยียวยาอย่างถูกต้อง ร้อยละแปดสิบก็สามารถรอดชีวิตได้
กองทัพเดินด้วยท้อง มีช่องทางส่งคือหลอดเลือด
กองทัพเดินด้วยท้องนี่ก็อีกวลีอมตะ อีกบทหนึ่ง หลอดเลือดเป็นช่องทางส่งเสบียงเลี้ยงร่างกาย โดยมีหัวใจทำหน้าที่สูบฉีดเลือดให้ไปเลี้ยงเซลล์ทุกเซลล์ในร่างกายของเรา ถ้ามีการติดขัดที่ตำแหน่งใดจะเกิดปัญหาทันที
ระบบการไหลเวียนจะต้องเป็นการจราจรที่ดีเยี่ยม โดยมีท่อ อาจเทียบเป็นท่อประปาส่งเลือดแดงออกจากหัวใจทางด้านซ้าย และท่อรับน้ำเสียหรือเลือดดำที่มีคาร์บอนไดออกไซด์กลับมาทางขวา เพื่อจะได้ส่งไปที่ปอด ให้ปอดเป็นเลือดดีอีกที โดยถ่ายเทคาร์บอนไดออกไซด์ออกให้ปอดระบายมาทางลมหายใจออก และรับออกซิเจนเข้าเก็บไว้ในถุง ซึ่งก็คือ เม็ดเลือดแดงนั่นเอง เตรียมที่จะไหลไปถ่ายเทยังเซลล์ของเนื้อเยื่อต่างๆ ตามทางไหลเวียนของเลือดทั่วร่างกาย
มีผู้คำนวณไว้ว่า ถ้าเอาหลอดเลือดทั่วร่างกายของเรามาต่อกันเป็นเส้นตรง จะวัดความยาวได้ประมาณ 108,000 กิโลเมตร (หนึ่งแสนแปดพันกิโลเมตร)
เข้าสู่ประเด็นเรื่องหลอดเลือดหัวใจ
ดังนั้นจุดสำคัญ สาเหตุของหัวใจพิบัติก็คือ หลอดเลือดเลี้ยงหัวใจติดขัด จากการขวางกั้นทางเดิน ซึ่งเป็นรูในหลอดเลือดด้วยตระกรันไขมัน
ดูเรื่องราวที่แสดงเป็นภาพการ์ตูนแล้ว ทำให้เข้าใจง่ายขึ้น ทั้งขบวนการการเกิดหัวใจพิบัติ มีไขมันผู้ร้ายเป็นสีเหลือง ไขมันก็มิใช่ว่าจะร้ายเสมอไป ไขมันเป็นสารอาหารที่ให้พลังงาน มีความจำเป็นต่อร่างกาย แต่ไขมันตัวร้ายจะเป็นไขมันชนิดที่มีความหนาแน่นต่ำ (LDL=Low density lipoprotein)ที่ติดพลัง สีแดงเป็นเกร็ดและเม็ดเลือดที่เป็นปฏิกิริยาการต่อสู้ เพื่อป้องกันอันตรายที่จะเกิดขึ้น ถ้ามีเลือดออก เป็นขบวนการปกติของการห้ามเลือด
ขอขอบคุณข้อมูลและภาพประกอบจาก
สารหัวใจ โดย แพทย์หญิงคุณสวรรยา เดชอุดม ประธานฝ่ายวิชาการมูลนิธิหัวใจแห่งประเทศไทย ในพระบรมราชูปถัมภ์
