ไข้หวัดนก H5N8 เชื้อร้ายสายพันธุ์ใหม่ ที่วันนี้ต้องรู้จักแล้วล่ะ
โรคไข้หวัดนก H5N8 เชื้อร้ายสายพันธุ์ใหม่ที่ระบาดหนักในระบบฟาร์มเลี้ยงสัตว์ปีกในหลาย ๆ ประเทศ แม้ว่าจะยังไม่มีรายงานเข้ามาในประเทศไทย แต่เราก็ไม่ควรนิ่งนอนใจว่าจะไม่เกิดขึ้นกับเรา
โรคไข้หวัดนก H5N8 เคยเป็นข่าวโด่งดังเมื่อประมาณปลายปี 2557 ว่าเป็นเชื้อรายที่ระบาดหนักในกลุ่มสัตว์ปีก เป็นผลให้สัตว์ปีกในฟาร์มหลายแห่งตายนับหมื่นตัว แต่ถึงแม้ว่าจะเป็นโรคในสัตว์ปีก มนุษย์เราก็สามารถติดเชื้อโรคนี้ได้เหมือนกันหากไม่ระวัง กระปุกดอทคอมจึงนำข้อมูลเกี่ยวกับโรคร้ายสายพันธุ์ใหม่นี้มาฝาก เพื่อให้ทุกคนรู้เท่าทันอย่างไม่ตื่นตระหนก จะได้เตรียมรับมือกับโรคนี้ด้วยความเข้าใจ
โรคไข้หวัดนก H5N8 คืออะไร โรคไข้หวัดนกเอช-ไฟฟ์-เอ็น-เอ็ท (H5N8) ก็คือ โรคไข้หวัดนกสายพันธุ์ H5N8 นั่นเอง เกิดจากการผสมสายพันธุ์ของเชื้อไวรัสอินฟลูเอนซ่าชนิดเอ (Influenza A) ระหว่างเชื้อตั้งต้น H และ N ที่ส่งผลให้ระดับความรุนแรงของเชื้อไวรัสเพิ่มขึ้น สามารถทำให้สิ่งมีชีวิตที่ติดเชื้อเสียชีวิตได้ สิ่งที่น่ากลัวก็คือ การผสมสายพันธุ์ของเชื้อตั้งต้น H และ N สามารถติดต่อสู่คนได้ สามารถพัฒนาเกิดเป็นเชื้อโรคใหม่ ๆ ขึ้นมาได้อีกมากมาย จึงถูกเรียกว่า ไข้หวัดสายพันธุ์ใหม่ โดยที่สามารถผสมสายพันธุ์ได้ตั้งแต่เชื้อ H1 ถึง H16 และเชื้อ N1 ถึงN9 เช่น โรคไข้หวัดนกชนิด H5N1 โรคไข้หวัดนกชนิด H5N2 โรคไข้หวัดนกชนิด H7N9 เป็น ซึ่งเชื้อไวรัสกลายพันธุ์ล่าสุดก็คือ โรคไข้หวัดนกชนิด H5N8 ที่กำลังระบาดหนักในฟาร์มห่านประเทศไต้หวัน
ลักษณะการแพร่เชื้อโรคไข้หวัดนก H5N8 
แม้ว่าทางกระทรวงสาธารณสุขจะออกมาเปิดเผยว่า คนไทยมีความเสี่ยงต่ำในการติดต่อเชื้อไข้หวัดนก H5N8 แต่อย่างไรก็ตามก็ยังต้องเฝ้าระวัง เพราะสภาพอากาศที่เริ่มหนาวเย็นในหลายพื้นที่ทำให้เริ่มมีกลุ่มนกจากต่างประเทศอพยพหนีเข้ามาอยู่ที่ประเทศไทย โดยที่เราไม่มีทางรู้เลยว่า กลุ่มนกอพยกนั้นมีเชื้อโรคอะไรอยู่ก่อนแล้วบ้าง ซึ่งโรคไข้หวัดนก H5N8 สายพันธุ์ใหม่ที่กำลังระบาดหนักในหลายประเทศ เช่น ยุโรป เกาหลีใต้ ญี่ปุ่น แคนาดา สหรัฐอเมริกา และไต้หวัน ก็เกิดจากการผสมสายพันธุ์กันระหว่างเชื้อตั้งต้น H กับ N ในยีนของสัตว์ปีก เช่น ไก่ ห่าน เป็ด และนก มีลักษณะการแพร่กระจายของโรคเหมือนกับการแพร่กระจายของเชื้อไวรัสทั่วไป คือ ผ่านทางระบบหายใจ สัมผัสทางผิวหนัง และทางน้ำลาย ด้วยเหตุนี้จึงทำให้ฟาร์มเลี้ยงสัตว์ปีกหลายแห่งต้องใช้วิธีหยุดการแพร่กระจายของโรคด้วยการทำลายสัตว์ปีกที่ติดเชื้อโรคไข้หวัดนก H5N8
คนกลุ่มเสี่ยงติดเชื้อโรคไข้หวัดนก H5N8 การติดเชื้อโรคไข้หวัดนก H5N8 มีความเสี่ยงในกลุ่มเกษตรกรผู้ทำฟาร์มสัตว์ปีกมากกว่าคนกลุ่มอื่น แต่สำหรับคนทั่วไปนั้นสามารถหลีกเลี่ยงความเสี่ยงได้โดยการไม่อยู่ท่ามกลางกลุ่มของสัตว์ปีก และเลือกบริโภคอาหารที่มีการปรุงสุกอย่างดีแล้ว
อาการเมื่อติดเชื้อโรคไข้หวัดนก H5N8 
เชื้อโรคไข้หวัดนก H5N8 เป็นโรคที่มีโอกาสติดเชื้อในคนต่ำมาก หรือถ้าหากติดเชื้อก็จะแสดงอาการไม่รุนแรงมากนัก เช่น มีไข้ ปวดศีรษะ ปวดเมื่อยกล้ามเนื้อ อ่อนเพลีย ไอ เจ็บคอ มีอาการเบื่ออาหาร คลื่นไส้ อาเจียน หรือท้องเสีย อย่างไรก็ตามจากสถานการณ์การระบาดที่ผ่านมา ยังไม่พบผู้ติดเชื้อจนถึงขั้นเสียชีวิต แต่สำหรับในสัตว์ปีกนั้น เมื่อติดเชื้อแล้ว จะมีอาการป่วยและมีโรคแทรกซ้อนรุนแรงจนถึงขั้นล้มตาย
แนวทางการรักษาโรคโดยทั่วไป สำหรับวิธีการรักษาโรคไข้หวัดนก H5N8 จะคล้ายคลึงกับการรักษาโรคไข้หวัดนกชนิดอื่น เช่น H5N1 หรือ H5N2 โดยผู้ป่วยติดเชื้อจะต้องเข้ารับการตรวจปริมาณเม็ดเลือดขาว เกล็ดเลือด และตรวจเอ็นไซม์ตับ เพื่อหาระดับการติดเชื้อในร่างกาย จากนั้นแพทย์จะทำการฉายรังสีเพื่อตรวจดูการติดเชื้อที่ปอด เมื่อรู้ถึงระดับการติดเชื้อภายในร่างกายแล้วแพทย์จะทำการจ่ายยาปฏิชีวนะที่เหมาะสมกับร่างกายผู้ป่วยต่อไป
วิธีป้องกัน สำหรับวิธีการรับมือกับโรคไข้หวัดนก H5N8 เราก็ควรเตรียมพร้อมป้องกันตัวเองล่วงหน้าไว้เลย ไม่ต้องให้มีรายงานพบการติดเชื้อในบ้านเรา ด้วยวิธีการง่าย ๆ ดังนี้
เลือกซื้อเนื้อสัตว์ไก่ หรือเนื้อเป็ดจากร้านค้าที่สะอาดได้มาตรฐานเท่านั้น หมั่นสังเกตคุณภาพของเนื้อสัตว์ไก่หรือเนื้อเป็ด ก่อนที่จะนำมาปรุงอาหารก่อนทุกครั้งว่ามีลักษณะผิดปกติหรือไม่ เช่น มีสีคล้ำ มีกลิ่นเหม็น เมื่อใช้นิ้วมือกดดูพบว่ามีรอยบุ๋มลง ต้องปรุงให้สุกด้วยความร้อนไม่ต่ำกว่า 70 องศาเซลเซียส หากซื้อเนื้อสัตว์ที่แพ็กสำเร็จรูปมาแล้ว ควรสังเกตวันหมดอายุทุกครั้ง หากต้องเดินทางไปยังประเทศที่มีการระบาดของโรค ควรเตรียมพร้อมด้วยการฉีดวัคซีนกระตุ้นภูมิคุ้มกันโรค พกเจลล้างมือด้วย นำผ้าปิดจมูกไปด้วยทุกครั้ง ล้างมือก่อนกินอาหารทุกครั้ง และหลีกเลี่ยงการอยู่ในบริเวณที่มีสัตว์ปีกรวมตัวเป็นกลุ่ม หากพบสัตว์ปีกที่ติดเชื้อล้มตาย ควรนำไปฝังหรือเผา แทนการโยนทิ้งในแม่น้ำลำคลอง ทั้งนี้เพื่อป้องกันการแพร่กระจายของเชื้อโรค แต่สำหรับกรณีที่มีสัตว์ปีกป่วย และล้มตายผิดปกติ ควรแจ้งกับหน่วยงานที่เกี่ยวข้องได้แก่ อาสาปศุสัตว์ ปศุสัตว์อำเภอ หรือปศุสัตว์จังหวัดในพื้นที่ เพื่อลดการแพร่กระจายของเชื้อร้ายได้อย่างทันท่วงที มาตรการเฝ้าระวังในประเทศไทย สำหรับมาตรการเฝ้าระวังเชื้อโรคไข้หวัดนก H5N8 ในประเทศไทยนั้น ทางกรมปศุสัตว์ได้เร่งประสานงานกับหน่วยงานที่เกี่ยวข้องต่าง ๆ ดังนี้
ร่วมมือกับกรมอุทยานแห่งชาติ สัตว์ป่าและพันธุ์พืชในการตรวจสอบและเก็บตัวอย่างอุจจาระและซากของเป็ด นกอพยพ และนกธรรมชาติในแหล่งที่นกอาศัยอยู่ทั่วประเทศมาตรวจสอบเชื้อโรคไข้หวัดนก เพิ่มความเข้มงวดในจังหวัดที่มีอาณาเขตติดต่อกับประเทศเพื่อนบ้าน ไม่ให้มีการลักลอบเคลื่อนย้ายสัตว์ปีกและซากสัตว์ปีกตามแนวชายแดน เพิ่มการตรวจสอบยวดยานพาหนะขนย้ายสัตว์ปีกรวมถึงวัสดุ อุปกรณ์ที่ผ่านเข้าออกด่านกักสัตว์ตามแนวชายแดน โดยจัดให้มีการการพ่นยาฆ่าเชื้ออย่างมีประสิทธิภาพ ร่วมมือกับกลุ่มเกษตรกรผู้ทำฟาร์มสัตว์ปีกให้เพิ่มการดูแลสุขภาพสัตว์ปีกของตน โดยแนะนำให้มีการจัดโรงเรือนสำหรับสัตว์ปีกนอนในตอนกลางคืน ที่จะช่วยป้องกันพาหะนำโรคระบาดสัตว์ได้ อีกทั้งยังง่ายต่อการดูแลสุขภาพอีกด้วย รวมถึงการให้วิตามินและแร่ธาตุเสริม การถ่ายพยาธิแก่สัตว์เลี้ยงอย่างสม่ำเสมอ เพื่อให้สัตว์ปีกมีสุขภาพแข็งแรง เพิ่มการเฝ้าระวังโรคทั้งเชิงรุกและเชิงรับ โดยใช้เครือข่ายการเฝ้าระวังโรคในพื้นที่ และรายงานสถานการณ์สัตว์ปีกป่วยตายทุกวัน ระงับการนำเข้าไก่ เป็ด ห่าน และนก รวมถึงไข่ที่ใช้สำหรับเพาะพันธุ์ หรือซากสัตว์ปีกดังกล่าวจากประเทศที่มีการรายงานโรคไข้หวัดนกเข้าราชอาณาจักรจนกว่าสถานการณ์โรคจะสงบสถานการณ์ล่าสุดของโรคไข้หวัดนก H5N8
สถานการณ์ล่าสุดของการแพร่ระบาดเชื้อไข้หวัดนกชนิดรุนแรงสายพันธุ์ H5N8 จนถึงวันนี้ (13 มกราคม 2558) ถูกตรวจพบแล้วใน 4 ประเทศในกลุ่มสหภาพยุโรป ได้แก่ เยอรมนี เนเธอร์แลนด์ สหราชอาณาจักร และอิตาลี รวมถึงกลุ่มประเทศเอเชียทั้งหมด 3 ประเทศ ได้แก่ ญี่ปุ่น เกาหลีใต้ และไต้หวัน ซึ่งเป็นประเทศล่าสุดที่มีการระบาดหนักในฟาร์มเลี้ยงห่าน
อย่างไรก็ตาม แม้จะมีข่าวคราวการแพร่ระบาดของโรคไข้หวัดนก H5N8 เกิดขึ้นในหลายประเทศ แต่เราก็ไม่ต้องตื่นตระหนกกันไป เพราะถ้าหากเรารู้ทัน และเพิ่มความระมัดระวังตั้งแต่เนิ่น ๆ แล้ว เชื้อร้ายเหล่านี้ก็ไม่น่ากลัวแล้วค่ะ
