เฉาก๊วย ขนมหวานยอดฮิตที่ช่วยดับกระหายคลายร้อนได้ และถูกนำไปดัดแปลงทำอีกหลายเมนูทั้งคาวและหวาน และนี่แหละอาหารเพื่อสุขภาพที่ใกล้ตัวมาก ๆ เลย
เฉาก๊วย กับความเป็นมา
เฉาก๊วยเป็นพืชชนิดหนึ่งซึ่งอยู่ในวงศ์ Labiatae วงศ์เดียวกับสะระแหน่ โหระพา และแมงลัก มีชื่อวิทยาศาสตร์ว่า Mesona chinensis Bentham และเฉาก๊วย ภาษาอังกฤษจะเรียกว่า Grass Jelly
เฉาก๊วยมีถิ่นกำเนิดอยู่ที่ประเทศจีนตอนใต้ แถบมณฑลกวางตุ้ง กวางสี และยูนนาน มีลักษณะทางพฤกษศาสตร์เป็นไม้ล้มลุก ลำต้นและเถาเป็นแบบกิ่งเลื้อย มีขนาดเล็ก เป็นเหลี่ยม มองแล้วคล้ายต้นสะระแหน่ ลำต้นเปราะ หักง่าย ส่วนกิ่งแตกแขนงออกตามข้อของลำต้น ทอดยาวคลุมตามดินได้ 50-120 เซนติเมตร ในส่วนของใบเฉาก๊วยจะมีความคล้ายคลึงกับใบสะระแหน่ มีปลายใบแหลม โคนใบสอบ ขอบใบหยักเป็นฟันเลื่อย ใบมีสีสดไปจนถึงเขียวเข้ม และมีขนขนาดเล็กปกคลุม แต่หากขยี้ใบด้วยมือจะรู้สึกถึงความเป็นเมือกลื่น
นอกจากนี้ต้นเฉาก๊วยยังมีดอกลักษณะคล้ายกับดอกแมงลักหรือดอกต้นโหระพา และมีเมล็ดขนาดเล็กสีดำอมน้ำตาล ลักษณะเมล็ดเป็นทรงกลมรูปไข่
เฉาก๊วยทำมาจากอะไร
ขนมวุ้น ๆ สีดำ มีความนุ่มหนึบหนับที่เราเรียกกันว่าเฉาก๊วย ทำมาจากต้นเฉาก๊วยตากแห้ง แล้วนำไปต้มให้ได้น้ำสีดำ มีลักษณะเป็นเมือกเล็ก ๆ จากนั้นนำน้ำต้มเฉาก๊วยไปกรองแล้วไปผสมกับแป้งเท้ายายม่อมหรือแป้งมันสำปะหลัง คนให้เข้ากันแล้วตั้งทิ้งไว้จนเย็น เท่านี้ก็จะได้วุ้นสีดำ มีกลิ่นหอมของไม้นิด ๆ และมีลักษณะเป็นเจลลี่เหนียวนุ่มเด้งดึ๋งให้เราได้กิน
คุณค่าทางโภชนาการของเฉาก๊วย
คำนวณจากใบเฉาก๊วยแห้ง ขนาด 100 กรัม เฉาก๊วยจะมีคุณค่าทางโภชนาการ ดังนี้
- คาร์โบไฮเดรต 44.95%
- โปรตีน 8.33%
- ไขมัน 0.39%
- เถ้า 37.34%
- ใยอาหาร 24.06%
ทว่าหากเป็นเฉาก๊วยในน้ำเชื่อม แคลอรีในของหวานปริมาณ 100 กรัมถ้วยนี้ก็คือ
- พลังงาน 18 กิโลแคลอรี
- โซเดียม 58 มิลลิกรัม
- คาร์โบไฮเดรตทั้งหมด 8.8 กรัม
- น้ำตาล 7 กรัม
ใครจะกินเฉาก๊วยในน้ำเชื่อม หรือเฉาก๊วยโบราณใส่น้ำตาลทรายแดง ก็ควรจำกัดปริมาณการรับประทานอย่างเหมาะสม เพราะอย่าลืมนะคะว่าตัวเฉาก๊วยเองก็ผสมแป้ง แล้วไหนจะน้ำหวาน ๆ ที่นำมากินเพิ่มความอร่อยให้เฉาก๊วยอีก ยิ่งใครใส่ทั้งน้ำเชื่อมและนมสดจืด แคลอรีก็เพิ่มขึ้นตามไปด้วยนะ
เฉาก๊วย สรรพคุณล้นถ้วย
ในส่วนสรรพคุณทางยาของเฉาก๊วยนั้น บอกเลยว่าเด็ดมากค่ะ ไม่เชื่อมาดูกันเลย
- แก้ร้อนใน
- ช่วยดับกระหาย
- บรรเทาอาการหวัด ลดไข้ตัวร้อน
- ช่วยขับเสมหะ
- แก้คลื่นไส้
- บรรเทาอาการเบื่ออาหาร
- แก้ปวดท้อง มวนท้อง
- ลดอาการกล้ามเนื้ออักเสบ
- บรรเทาอาการตับอักเสบ
- บรรเทาอาการไขข้ออักเสบ
- ช่วยลดระดับน้ำตาลในเลือด
ที่มากไปกว่านี้ แพทย์แผนจีนยังแนะนำว่า เฉาก๊วยมีสรรพคุณทางยาที่ดีต่อคนเป็นเบาหวาน และความดันโลหิตสูง หากนำเฉาก๊วยมาต้มและดื่มเป็นประจำ อาการของโรคจะบรรเทาลงได้ แต่ทั้งนี้ทั้งนั้นก็ต้องระวังปริมาณน้ำตาลที่เติมลงไปในน้ำเฉาก๊วยด้วยนะคะ หากใส่เป็นหญ้าหวานแทนได้ก็จะดีมาก หรือดื่มน้ำเฉาก๊วยที่ไม่เติมน้ำตาลลงไปมากนักก็ได้
ประโยชน์ของต้นเฉาก๊วย
นอกจากจะนำต้นเฉาก๊วยมาทำเป็นขนมหวานหรือน้ำสมุนไพรดื่มแก้กระหายแล้ว ต้นเฉาก๊วยยังใช้ปลูกเป็นพืชคลุมดินเพื่อช่วยป้องกันการกัดเซาะหน้าดินได้อีกด้วยนะคะ
วิธีทำเฉาก๊วย
หากใครสามารถหาต้นเฉาก๊วยตากแห้งได้ ลองมาทำเฉาก๊วยกินกันเลย
1. ล้างต้นเฉาก๊วยตากแห้งให้สะอาด
2. นำต้นเฉาก๊วยไปต้มกับน้ำในอัตราส่วน 1:25 หรือ 1:50
3. เคี่ยวน้ำเฉาก๊วยนาน 3-5 ชั่วโมง จนน้ำเฉาก๊วยมีลักษณะข้นเป็นเมือก และมีสีดำใส
4. ใช้ทัพพีตักต้นเฉาก๊วยแห้งขึ้นมาจากหม้อ อย่าลืมคั้นน้ำจากต้นเฉาก๊วยลงหม้อไปด้วย
5. กรองน้ำต้มเฉาก๊วยกับผ้าขาวบางประมาณ 1-2 ครั้ง จนได้แต่น้ำเฉาก๊วยเพียว ๆ
6. เทน้ำเฉาก๊วยลงในแป้งมันสำปะหลังหรือแป้งเท้ายายม่อม จากนั้นคนให้แป้งละลายเป็นเนื้อเดียวกันกับน้ำเฉาก๊วย
7. นำน้ำเฉาก๊วยที่ผสมแป้งเรียบร้อยแล้วเทใส่พิมพ์หรือจะทิ้งไว้ในชามที่ผสมแป้งก็ได้ ตั้งทิ้งไว้ให้เย็นก็จะได้เฉาก๊วยก้อนนุ่มนิ่ม พร้อมเสิร์ฟคู่กับส่วนผสมที่พอใจ
คนกลัวอ้วนอย่าเพิ่งถอดใจจากเฉาก๊วยกันล่ะ เพราะจริง ๆ แล้วเฉาก๊วยก็สามารถกินแบบเติมน้ำตาลและน้ำเชื่อมน้อย ๆ ได้ หรือหากเรากินเฉาก๊วยในปริมาณที่พอเหมาะ และหมั่นออกกำลังกายไปด้วยก็ยิ่งไม่ต้องกลัวจะอ้วนเพราะเฉาก๊วยเลย แต่มาโฟกัสถึงสรรพคุณที่เราจะได้จากเฉาก๊วยแทนดีกว่าเนอะ
บทความที่เกี่ยวข้องกับเรื่องเฉาก๊วย
- เฉาก๊วยทําจากอะไร เรื่องใกล้ตัวที่คนรักของดำห้ามพลาด
- เฉาก๊วยชาไทย สูตรขนมนุ่มหนึบกับเครื่องดื่มอร่อยเข้มหวานมัน
- เฉาก๊วยชาเขียวนมสด หวานเย็นเคี้ยวเพลินอร่อยชื่นใจ
- 6 เมนูเฉาก๊วย ขนมคลายร้อนเคี้ยวหนึบหนับโดนใจสายดาร์ก
- เฉาก๊วยนมสดเกล็ดหิมะคาราเมล ท็อปปิ้งแน่น ๆ เย็นฉ่ำหวานมัน
- เฉาก๊วยชาไทย สูตรขนมนุ่มหนึบกับเครื่องดื่มอร่อยเข้มหวานมัน
- เฉาก๊วยชาเขียวนมสด หวานเย็นเคี้ยวเพลินอร่อยชื่นใจ
- 6 เมนูเฉาก๊วย ขนมคลายร้อนเคี้ยวหนึบหนับโดนใจสายดาร์ก
- เฉาก๊วยนมสดเกล็ดหิมะคาราเมล ท็อปปิ้งแน่น ๆ เย็นฉ่ำหวานมัน
ขอบคุณข้อมูลจาก : เฟซบุ๊ก มูลนิธิหมอชาวบ้าน, สำนักงานราชบัณฑิตยสภา, พืชเกษตร, เฟซบุ๊ก Men’s Health Thailand, calforlife, livestrong