ภาพจาก ไทยพีบีเอส
เผายา คืออะไร
การเผายา คือ เวชปฏิบัติแผนไทยอย่างหนึ่ง ที่ใช้หลักการเพิ่มธาตุไฟเฉพาะส่วนใดส่วนหนึ่งของร่างกาย โดยให้ความร้อนผ่านเครื่องยาสมุนไพรในบริเวณที่ต้องการรักษาโรค เพื่อรักษาผู้ป่วยที่มีภาวะธาตุไฟหย่อน
ทั้งนี้การเผายาจะทำในบริเวณที่มีกล้ามเนื้อมัดใหญ่ เช่น แผ่นหลัง ขา หรือเผายาเพื่อรักษาอาการเฉพาะจุด เช่น หัวเข่า หน้าท้อง (รอบสะดือ) อันเป็นจุดกำเนิดของเส้นประธานสิบตามหลักแพทย์แผนไทย
สมุนไพรที่ใช้เผายามีอะไรบ้าง
ภาพจาก ไทยพีบีเอส
- น้ำมันไพล
- ขมิ้นชัน
- ไพลสด
- ข่า
- ตะไคร้
- ผิวมะกรูด
- ขิง
- การบูร
- เกลือ
- แอลกอฮอล์สำหรับจุดไฟ
เผายา ขั้นตอนมีอะไรบ้าง
การเผายามีขั้นตอน ดังนี้
เตรียมอุปกรณ์
- สมุนไพร
- น้ำมันไพล
- ผ้าขนหนูชุบน้ำหมาด ๆ 2-3 ผืน
- แอลกฮอล์จุดไฟ (เมทิลแอลกอฮอล์)
- ไฟแช็ก
1. เตรียมสมุนไพรที่จะใช้ เช่น ขมิ้นชัน ไพล ขิง ตะไคร้ ผิวมะกรูด สับให้ละเอียดพอประมาณ
2. นำสมุนไพรที่เตรียมไว้มาคลุกกับการบูรให้เข้ากันดี
3. นวดน้ำมันไพลบริเวณที่จะทำการเผาไฟเพื่อเตรียมผิวให้พร้อม และเป็นการไล่ลมเบื้องต้น ประมาณ 5-10 นาที
ภาพจาก ไทยพีบีเอส
4. ใช้ผ้าชุบน้ำหมาด ๆ มาม้วนแล้ววางเป็นกรอบรอบสะดือ หรือบริเวณที่จะทำการเผาไฟรักษาโรค
5. ใส่สมุนไพรที่จะเผาลงไปให้เต็มช่องที่ผ้าขนหนูล้อมไว้ เกลี่ยสมุนไพรให้เสมอกัน
ภาพจาก ช่อง 3
7. ฉีดพรม หรือจุดแอลกอฮอล์บนผ้าขนหนู ในตำแหน่งที่วางเครื่องยาไว้
ภาพจาก ช่อง 3
เผายา รักษาโรคอะไรได้บ้าง
เผายา ข้อควรระวังก็มีนะ
เนื่องจากการเผายาจะกระตุ้นการไหลเวียนโลหิต ดังนั้นจึงไม่ควรทำกับคนที่มีไข้ ปวดศีรษะ มีประจำเดือน ตัวร้อน อ่อนเพลียจากการตากแดด มีอาการหอบเหนื่อย ร้อนใน มีแผลผ่าตัด หรือมีโรคประจำตัว เช่น โรคหัวใจ ความดันโลหิตสูง มีกำเดากำเริบ เพราะการเผาไฟอาจไปทำให้อาการที่เป็นอยู่กำเริบได้ รวมทั้งผู้ที่มีอาการผิวหนังอักเสบรุนแรง เป็นแผลพุพองง่าย เป็นโรคเบาหวาน อัมพฤกษ์ อัมพาต กล้ามเนื้ออ่อนแรง เพราะใช้ความร้อนใกล้ผิวหนัง อาจทำให้เกิดแผลได้
นอกจากนี้ หากเผายาแล้ว ไม่ควรอาบน้ำทันที และควรงดการรับประทานอาหารฤทธิ์เย็น เช่น แตงโม น้ำเย็น เพราะความเย็นจะเข้ามากระทบ ทำให้เลือดลมไหลเวียนไม่สะดวก การเผายาที่ทำไปจะไม่ได้ผล
การเผาไฟสามารถทำได้สัปดาห์ละ 3-5 ครั้ง (ขึ้นอยู่กับดุลยพินิจของแพทย์) แต่ไม่ควรเผาไฟทุกวันนะคะ ใครที่มีอาการลมเกิน อยากขับลมในกระเพาะอาหาร ปรับสมดุลในร่างกายก็ลองไปเผาไฟกับแพทย์แผนไทยที่มีความเชี่ยวชาญดูก็ได้
ขอขอบคุณข้อมูลจาก
ช่อง 3, ไทยพีบีเอส, สำนักข่าวไทย, ไทยโพสต์, สมาพันธ์การแพทย์แผนไทยล้านนา, คลินิกแพทย์แผนไทย โรงพยาบาลเขาวง, Youtube กริชชากร บุตรพิชัย
