ภาวะเม็ดเลือดขาวสูง ไม่ได้อันตรายอย่างที่คิด รู้ไว้ จะได้ไม่เข้าใจผิด !

          ภาวะเม็ดเลือดขาวสูงไม่ได้หมายความว่าคุณต้องเป็นมะเร็งเม็ดเลือดขาวเสมอไป ทว่าภาวะเม็ดเลือดขาวสูงกว่าปกติส่อถึงความไม่ปกติในร่างกายได้เช่นกัน

 
ภาวะเม็ดเลือดขาวสูง คืออะไร ?

          โดยปกติแล้วร่างกายคนเราควรมีเซลล์เม็ดเลือดขาวอยู่ประมาณ 4,500-10,000 เซลล์ต่อโลหิตหนึ่งลูกบาศก์มิลลิเมตร แต่ไม่เกิน 11,000 เซลล์ต่อโลหิตหนึ่งลูกบาศก์มิลลิเมตร ดังนั้นหากมีจำนวนเม็ดเลือดขาวเกินจำนวนดังกล่าว ก็ถือว่าอยู่ในภาวะเม็ดเลือดขาวสูง ซึ่งโดยส่วนมากการที่มีจำนวนเม็ดเลือดขาวสูงเกินปกติก็มักจะเกิดจากการติดเชื้อ เช่น เชื้อโรค เชื้อแบคทีเรีย เชื้อไวรัส ไม่สบาย เป็นไข้ มีพยาธิในร่างกาย อาจเกิดจากอาการหอบหืด ภูมิแพ้ หรือมีการอักเสบบริเวณอวัยวะต่าง ๆ เช่น คออักเสบ ทางเดินปัสสาวะอักเสบ ปอดอักเสบ ลําไส้อักเสบ ไส้ติ่งอักเสบ เป็นต้น ส่งผลให้ระบบภูมิคุ้มกันผลิตเซลล์เม็ดเลือดขาวเพิ่มมากขึ้น เพื่อให้เซลล์เม็ดเลือดขาวเหล่านั้นมีกำลังต่อสู้กับเชื้อที่บุกรุกได้นั่นเอง

          อย่างไรก็ตาม ภาวะเม็ดเลือดขาวที่เพิ่มสูงขึ้นดังกรณีข้างต้น ก็ถือเป็นกลไกการป้องกันตัวเองอย่างหนึ่งของร่างกาย ซึ่งหากมีอาการป่วยไม่มาก เม็ดเลือดขาวสามารถจัดการเชื้อโรคและทำให้ร่างกายเข้าสู่ภาวะปกติได้ เคสนี้ก็ถือว่าการมีเม็ดเลือดขาวสูงไม่ก่อให้เกิดอันตรายใด ๆ ค่ะ ทว่าหากมีอาการป่วยค่อนข้างหนัก เป็นเรื้อรังมานาน อย่างวัณโรค อาการปอดอักเสบ อาการไส้ติ่ง เคสเหล่านี้ควรได้รับการรักษาอย่างทันท่วงที เพื่อความปลอดภัยของตัวเราเอง และเมื่อรักษาโรคที่เป็นจนหายขาด ระดับเม็ดเลือดขาวก็จะกลับสู่ภาวะปกติเช่นกันค่ะ

 
เม็ดเลือดขาวสูงแบบไหน ไม่ใช่แค่ติดเชื้อ ?

          ภาวะเม็ดเลือดขาวสูงสามารถเกิดขึ้นได้จากการติดเชื้อ การอักเสบ การแพ้ หรือภาวะที่มีพยาธิบุกรุกร่างกายก็จริง แต่กระนั้นก็มีปัจจัยอื่น ๆ ที่ทำให้ร่างกายมีเม็ดเลือดขาวสูงเกินปกติได้เช่นกัน โดยปัจจัยที่ว่าก็มีดังต่อไปนี้

1. การตอบสนองจากการใช้ยา

          โดยเฉพาะการใช้ยาสเตียรอยด์ ซึ่งอาจส่งผลให้ร่างกายผลิตเม็ดเลือดขาวมากขึ้นได้

2. การสูบบุหรี่

          การสูบบุหรี่มีผลทำให้อวัยวะต่าง ๆ ถูกทำลายโดยสารนิโคตินที่มากับบุหรี่ ซึ่งพฤติกรรมการสูบบุหรี่ยังมีส่วนกระตุ้นความเสี่ยงโรคมะเร็งเม็ดเลือดขาว มะเร็งปอด และโรคถุงลมโป่งพอง รวมไปถึงการอักเสบติดเชื้อในอวัยวะต่าง ๆ ได้ง่าย ส่งผลให้ไขกระดูกผลิตเม็ดเลือดขาวออกมามากขึ้นเพื่อจัดการความผิดปกติต่าง ๆ ในร่างกาย

3. ความเครียด

          ความเครียดไม่เคยให้ประโยชน์กับร่างกายไม่ว่าจะในกรณีใด ๆ เลยค่ะ อย่างในกรณีนี้ความเครียดก็ส่งผลให้ร่างกายผลิตเซลล์เม็ดเลือดขาวเพิ่มขึ้นได้ด้วย โดยมีการศึกษาพบว่า ความเครียด ความวิตกกังวล รวมทั้งอารมณ์ด้านลบที่เกิดขึ้นในร่างกาย จะกระตุ้นให้ฮอร์โมนคอร์ติซอล ซึ่งเป็นฮอร์โมนแห่งความเครียดหลั่งออกมา และเมื่อปริมาณฮอร์โมนคอร์ติซอลมีมากขึ้นในกระแสเลือด ไขกระดูกจะผลิตเซลล์เม็ดเลือดขาวออกมามากขึ้นเพื่อควบคุมฮอร์โมนแห่งความเครียดให้อยู่ในระดับปกติ แต่อย่างไรก็ตาม อาการนี้ไม่ถือว่าอันตรายค่ะ เพราะเมื่อร่างกายผ่อนคลายขึ้น ความเครียดหายไป ฮอร์โมนคอร์ติซอลลดลง ระดับเม็ดเลือดขาวก็จะกลับไปสู่ภาวะปกติเช่นเดิม

4. โรคที่เกิดจากความผิดปกติของไขกระดูก

          ความผิดปกติที่เกิดจากไขกระดูก เช่น โรคพังผืดในไขกระดูก ซึ่งเกิดจากการที่ไขกระดูกผลิตเซลล์เม็ดเลือดชนิดใดชนิดหนึ่งมากเกินไป ส่งผลให้เกิดพังผืดในไขกระดูกขึ้นได้ และอาจกลายเป็นมะเร็งเม็ดเลือดขาวในภายหลัง

5. โรคเลือดข้น (Polycythemia vera)

          เป็นโรคเลือดชนิดหนึ่งที่เกิดจากการที่ไขกระดูกสร้างเม็ดเลือดแดงจำนวนมากผิดปกติ ทำให้เลือดมีความเหนียวข้น ทว่านอกจากการสร้างเม็ดเลือดแดงเพิ่มขึ้นแล้ว ก็ยังอาจพบว่า ไขกระดูกของผู้ป่วยโรคนี้ผลิตเซลล์เม็ดเลือดขาว หรือเกล็ดเลือดเพิ่มขึ้นได้อีกด้วย

6. ร่างกายสูญเสียการควบคุมการแบ่งตัวของเม็ดเลือดขาว

          ในกรณีที่ร่างกายสูญเสียการควบคุมการแบ่งตัวของเซลล์ต้นกำเนิดเม็ดเลือดขาว จะทำให้เม็ดเลือดขาวถูกสร้างขึ้นมามากผิดปกติ และเม็ดเลือดขาวที่ไขกระดูกสร้างเพิ่มขึ้นมาเหล่านี้ก็จะขาดประสิทธิภาพในการทำงาน ซึ่งในกรณีนี้อาจเข้าข่ายโรคมะเร็งเม็ดเลือดขาว หรือลูคีเมียนั่นเองค่ะ

ภาวะเม็ดเลือดขาวสูง อาการเป็นแบบไหน ?

          จริง ๆ แล้วภาวะเม็ดเลือดขาวสูงไม่มีอาการเฉพาะของโรค แต่จะมีอาการที่เกิดขึ้นจากสาเหตุที่ทำให้มีเซลล์เม็ดเลือดขาวสูงอยู่บ้าง โดยส่วนใหญ่จะเป็นอาการปวดตามร่างกาย มีรอยฟกช้ำ ปวดหัว เป็นไข้ หนาวง่าย น้ำหนักลด เป็นลมหรือหมดสติ เป็นต้น ซึ่งถ้ามีอาการเหล่านี้เป็นเวลานานและรุนแรงขึ้น ควรไปพบแพทย์


ภาวะเม็ดเลือดขาวสูง รักษาได้อย่างไร ?


ภาวะเม็ดเลือดขาวสูง ป้องกันได้ไหม ?

          ภาวะเม็ดเลือดขาวสูง เป็นภาวะที่ไม่สามารถป้องกันได้ แต่เราสามารถลดความเสี่ยงที่จะทำให้เกิดสาเหตุที่ทำให้เม็ดเลือดขาวสูง เช่น การป้องกันไม่ให้ร่างกายติดเชื้อ หมั่นออกกำลังกาย รับประทานอาหารที่มีประโยชน์ หรือหลีกเลี่ยงสิ่งแวดล้อมที่ทำให้เกิดภูมิแพ้ ก็ถือว่าช่วยลดความเสี่ยงที่จะเป็นภาวะเม็ดเลือดขาวสูงลงได้

          จะเห็นได้ว่า จริง ๆ แล้วภาวะเม็ดเลือดขาวสูงไม่ได้น่ากลัวเสมอไป ฉะนั้นหากมีภาวะเม็ดเลือดขาวสูงก็อย่าเพิ่งกังวลกลัวจะเป็นมะเร็งเม็ดเลือดขาวนะคะ แต่หากป่วยไม่หายสักทีก็แนะนำให้ไปพบแพทย์ เพื่อหาสาเหตุที่แท้จริงและเข้ารับการรักษาที่ถูกต้อง

ขอบคุณข้อมูลจาก
มูลนิธิโรคโลหิตจาง ธาลัสซีเมียแห่งประเทศไทย 
Dr.Sant
thalassemia
จุฬาเซ็นเตอร์
คณะแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์
คณะแพทยศาสตร์ ศิริราชพยาบาล