หากเวียนหัวในขณะที่ขยับศีรษะบ่อย ๆ อาการเป็น ๆ หาย ๆ เช็กให้แน่ใจว่าเราไม่ได้เป็นโรคตะกอนหินปูนในหูชั้นในหลุด

อาการเวียนหัว บ้านหมุน เกิดขึ้นได้บ่อยในแทบจะทุกช่วงอายุ แต่เรามักจะไม่ทราบว่าอาการเวียนศีรษะที่เกิดขึ้นก็อาจจะเกิดจากตะกอนหินปูนในหูชั้นในหลุดได้ ซึ่งพอได้ยินอย่างนี้ก็ทำให้เกิดข้อข้องใจขึ้นมาว่า หินปูนในหูชั้นในหลุดได้ยังไง อาการเป็นยังไงบ้าง แล้ววิธีรักษาโรคหินปูนในหูชั้นในหลุด ทำได้อย่างไร ลองมาหาคำตอบไปพร้อมกันเลยค่ะ
หินปูนในหูชั้นในหลุด สาเหตุเกิดจากอะไร

ในหูชั้นในของเราจะมีอวัยวะควบคุมเกี่ยวกับการทรงตัวอยู่ และภายในอวัยวะนั้นจะมีตะกอนหินปูนที่เคลื่อนไป-มาได้โดยไม่หลุด เพื่อรับรู้การเคลื่อนไหวของศีรษะ แต่หากตะกอนหินปูนนี้หลุดออกแล้ว เมื่อศีรษะเราเคลื่อนไหวก็จะไปกระตุ้นให้เกิดอาการเวียนหัวขึ้น ส่งผลต่อการควบคุมการทรงตัวของเรา
สาเหตุของโรคหินปูนในหูชั้นในหลุด (Benign Paroxysmal Positional Vertigo: BPPV) หรือตะกอนหินปูนในหูชั้นในเคลื่อน หรือโรคนิ่วในหูชั้นใน พบว่า เกี่ยวข้องกับความเสื่อมตามวัย อุบัติเหตุบริเวณศีรษะ โรคของหูชั้นใน การผ่าตัดหูชั้นกลางหรือหูชั้นใน การติดเชื้อ อาการหลังผ่าตัดใหญ่ที่ต้องนอนนาน ๆ การเคลื่อนไหวศีรษะซ้ำ ๆ ในท่าเดิม ๆ เช่น การทำงานหน้าจอคอมพิวเตอร์ การก้ม ๆ เงย ๆ บ่อย ๆ ซึ่งล้วนแต่เป็นปัจจัยที่อาจทำให้หินปูนในหูชั้นในหลุดและเคลื่อนที่ไป-มาในหูชั้นใน ส่งผลให้ร่างกายส่งสัญญาณไปยังระบบประสาทส่วนกลาง ก่อให้เกิดอาการเวียนศีรษะ บ้านหมุนขึ้นมาได้
สาเหตุของโรคหินปูนในหูชั้นในหลุด (Benign Paroxysmal Positional Vertigo: BPPV) หรือตะกอนหินปูนในหูชั้นในเคลื่อน หรือโรคนิ่วในหูชั้นใน พบว่า เกี่ยวข้องกับความเสื่อมตามวัย อุบัติเหตุบริเวณศีรษะ โรคของหูชั้นใน การผ่าตัดหูชั้นกลางหรือหูชั้นใน การติดเชื้อ อาการหลังผ่าตัดใหญ่ที่ต้องนอนนาน ๆ การเคลื่อนไหวศีรษะซ้ำ ๆ ในท่าเดิม ๆ เช่น การทำงานหน้าจอคอมพิวเตอร์ การก้ม ๆ เงย ๆ บ่อย ๆ ซึ่งล้วนแต่เป็นปัจจัยที่อาจทำให้หินปูนในหูชั้นในหลุดและเคลื่อนที่ไป-มาในหูชั้นใน ส่งผลให้ร่างกายส่งสัญญาณไปยังระบบประสาทส่วนกลาง ก่อให้เกิดอาการเวียนศีรษะ บ้านหมุนขึ้นมาได้
หินปูนในหูหลุด อาการเป็นอย่างไร

แม้อาการโรคหินปูนในหูชั้นในหลุดจะคล้ายอาการของโรคน้ำในหูไม่เท่ากัน แต่ก็มีลักษณะเด่นที่สังเกตได้ ดังนี้
- เวียนศีรษะในขณะเปลี่ยนท่าของศีรษะ เช่น เวียนหัวตอนล้มตัวลงนอน เวียนหัวตอนลุกนั่ง หรือในจังหวะพลิกตัว ก้มหน้าลงต่ำ หรือเงยหน้ามองที่สูง
- อาการเวียนศีรษะ โคลงเคลง เสียการทรงตัวจะเกิดในช่วงเวลาสั้น ๆ หลังมีการเคลื่อนไหวของศีรษะ
- มองไม่ชัด ในลักษณะภาพเบลอในขณะที่มีอาการเวียนศีรษะ
- เมื่อขยับศีรษะในท่าเดิม ๆ จะเกิดอาการซ้ำ แต่ความรุนแรงอาจไม่เท่าครั้งแรก
- มีอาการเวียนศีรษะได้หลายครั้งใน 1 วัน โดยอาการมักจะเป็น ๆ หาย ๆ และอาจเป็นต่อเนื่องกว่าสัปดาห์ หรือเป็นเดือน
- ในรายที่มีอาการเวียนศีรษะมากอาจมีอาการคลื่นไส้ อาเจียนร่วมด้วย
อย่างไรก็ดี อาการของโรคหินปูนในหูชั้นในหลุดจะไม่รุนแรงถึงขั้นสูญเสียการได้ยิน มีเสียงดังในหู แขน-ขา ชา อ่อนแรง พูดไม่ชัด หมดสติ หรือเป็นลม ยกเว้นจะมีอาการของโรคอื่น ๆ แฝงอยู่ ดังนั้นหากมีอาการเวียนหัว บ้านหมุนเมื่อขยับศีรษะ และเป็น ๆ หาย ๆ อยู่หลายวัน ควรไปพบแพทย์เพื่อให้แพทย์วินิจฉัยอาการ โดยแพทย์จะมีวิธีตรวจภาวะหินปูนในหูชั้นในหลุดโดยเฉพาะเลยล่ะค่ะ
- เวียนศีรษะในขณะเปลี่ยนท่าของศีรษะ เช่น เวียนหัวตอนล้มตัวลงนอน เวียนหัวตอนลุกนั่ง หรือในจังหวะพลิกตัว ก้มหน้าลงต่ำ หรือเงยหน้ามองที่สูง
- อาการเวียนศีรษะ โคลงเคลง เสียการทรงตัวจะเกิดในช่วงเวลาสั้น ๆ หลังมีการเคลื่อนไหวของศีรษะ
- มองไม่ชัด ในลักษณะภาพเบลอในขณะที่มีอาการเวียนศีรษะ
- เมื่อขยับศีรษะในท่าเดิม ๆ จะเกิดอาการซ้ำ แต่ความรุนแรงอาจไม่เท่าครั้งแรก
- มีอาการเวียนศีรษะได้หลายครั้งใน 1 วัน โดยอาการมักจะเป็น ๆ หาย ๆ และอาจเป็นต่อเนื่องกว่าสัปดาห์ หรือเป็นเดือน
- ในรายที่มีอาการเวียนศีรษะมากอาจมีอาการคลื่นไส้ อาเจียนร่วมด้วย
อย่างไรก็ดี อาการของโรคหินปูนในหูชั้นในหลุดจะไม่รุนแรงถึงขั้นสูญเสียการได้ยิน มีเสียงดังในหู แขน-ขา ชา อ่อนแรง พูดไม่ชัด หมดสติ หรือเป็นลม ยกเว้นจะมีอาการของโรคอื่น ๆ แฝงอยู่ ดังนั้นหากมีอาการเวียนหัว บ้านหมุนเมื่อขยับศีรษะ และเป็น ๆ หาย ๆ อยู่หลายวัน ควรไปพบแพทย์เพื่อให้แพทย์วินิจฉัยอาการ โดยแพทย์จะมีวิธีตรวจภาวะหินปูนในหูชั้นในหลุดโดยเฉพาะเลยล่ะค่ะ
ทั้งนี้ การทำงานหนัก มีความเครียด พักผ่อนไม่เพียงพอ ดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ การโดยสารยานพาหนะ ก็เป็นปัจจัยที่กระตุ้นให้เกิดอาการเวียนหัวมากขึ้นได้ ซึ่งหากมีอาการเวียนหัวขึ้นมา ควรรีบนั่งลง หรือนอนบนพื้นราบให้ศีรษะยกสูงเล็กน้อย ไม่ควรเดินต่อเพราะอาจประสบอุบัติเหตุ หรือหากขับรถอยู่ควรรีบจอดรถข้างทาง เพื่อให้อาการบรรเทาลงก่อน ลดความเสี่ยงอันตรายที่อาจจะเกิดขึ้นได้

หินปูนในหูหลุด ควรทำอย่างไร รักษาได้ไหม
วิธีรักษาโรคหินปูนในหูชั้นในหลุดสามารถรักษาได้ด้วย 3 วิธี ดังนี้
1. รักษาด้วยยา
ยาที่ใช้จะเป็นยาบรรเทาอาการเวียนศีรษะ ซึ่งโรคนี้รักษาได้ไม่หายขาด อาจกลับมาเป็นได้อีก ทั้งนี้ผู้ป่วยควรได้รับการทำกายภาพบำบัดร่วมด้วย
2. กายภาพบำบัด
ผู้ป่วยควรได้รับการทำกายภาพบำบัดด้วยการขยับศีรษะและคอ ตามแรงโน้มถ่วงของโลกเพื่อเคลื่อนตะกอนหินปูนออกจากอวัยวะควบคุมการทรงตัว ให้กลับไปอยู่ในที่เดิม โดยจะเป็นท่าเคลื่อนไหวศีรษะแบบง่าย ๆ และช้า ๆ ซึ่งการทำกายภาพบำบัดจะช่วยให้อาการเวียนศีรษะหายเร็วกว่าการรับประทานยาเพียงอย่างเดียว และนอกจากนี้แพทย์อาจแนะนำให้ผู้ป่วยบริหารและฝึกระบบประสาททรงตัว เพื่อให้อาการเวียนศีรษะดีขึ้นด้วย
3. ผ่าตัด
หากผู้ป่วยอาการไม่ดีขึ้นหลังจากการรับประทานยาและทำกายภาพบำบัด โดยมีอาการเวียนศีรษะอยู่ตลอดและมีอาการรุนแรง หรือกลับเป็นซ้ำบ่อย แพทย์ก็อาจทำการผ่าตัดโดยใช้ชิ้นส่วนของกระดูกอุดอวัยวะควบคุมการทรงตัว ทำให้ไม่สามารถตอบสนองต่อการเคลื่อนตัวของหินปูนได้
หากผู้ป่วยอาการไม่ดีขึ้นหลังจากการรับประทานยาและทำกายภาพบำบัด โดยมีอาการเวียนศีรษะอยู่ตลอดและมีอาการรุนแรง หรือกลับเป็นซ้ำบ่อย แพทย์ก็อาจทำการผ่าตัดโดยใช้ชิ้นส่วนของกระดูกอุดอวัยวะควบคุมการทรงตัว ทำให้ไม่สามารถตอบสนองต่อการเคลื่อนตัวของหินปูนได้

หินปูนในหูชั้นในหลุด ป้องกันได้ไหม
ไม่สามารถป้องกันได้ 100% แต่เราอาจสามารถป้องกันโรคหินปูนในหูชั้นในหลุดได้ด้วยการปฏิบัติตัว ดังนี้
- ควรนอนหนุนหมอนสูง หรือนอนให้ระดับศีรษะอยู่สูงกว่าลำตัว
- หลีกเลี่ยงการนอนราบ
- หลีกเลี่ยงการนอนเอาหูด้านที่กระตุ้นให้เกิดอาการเวียนศีรษะลง
- ควรลุกจากเตียงอย่างช้า ๆ และนั่งพักตรงขอบเตียงสัก 1 นาที
- พยายามไม่ก้มหรือเงยโดยเร็ว ควรเคลื่อนไหวศีรษะให้ช้าลง
- หลีกเลี่ยงการออกกำลังกายที่มีการเคลื่อนไหวของศีรษะหรือลำตัวมาก
- หากมีอาการบ้านหมุน เวียนศีรษะ ควรงดกิจกรรมทุกอย่าง และอยู่นิ่ง ๆ
- ควรจะทำอะไรช้า ๆ ไม่เร่งรีบจนเกินไป
- เลี่ยงกิจกรรมที่เสี่ยงต่อการเกิดอุบัติเหตุ
- พยายามป้องกันไม่ให้เกิดการติดเชื้อในหู
หากสังเกตอาการตัวเองแล้วพบว่ามีอาการเวียนศีรษะบ่อยมาก โดยเฉพาะเมื่อขยับศีรษะหรือก้ม ๆ เงย ๆ ก็ควรรีบไปปรึกษาแพทย์เพื่อหาทางรักษาดีกว่านะคะ
หากสังเกตอาการตัวเองแล้วพบว่ามีอาการเวียนศีรษะบ่อยมาก โดยเฉพาะเมื่อขยับศีรษะหรือก้ม ๆ เงย ๆ ก็ควรรีบไปปรึกษาแพทย์เพื่อหาทางรักษาดีกว่านะคะ
บทความที่เกี่ยวข้องกับเรื่องหู
- โรคน้ำในหูไม่เท่ากัน... เวียนศีรษะ บ้านหมุน 1 ใน 3 อาการที่สังเกตได้
- ขี้หูอุดตันทำไงดี มีวิธีกำจัดขี้หูด้วยตัวเองไหม
- ไขข้อสงสัย คีลอยด์ จากการเจาะหู คืออะไร เกิดขึ้นเพราะอะไร แพทย์มีคำตอบ !
- 7 วิธีแก้หูอื้อเบื้องต้น ปราบอาการหูดับด้วยตนเอง
- แมลงเข้าหู ควรทำอย่างไร วิธีปฐมพยาบาลง่าย ๆ ยามฉุกเฉิน
- แก้อาการคันคอง้ายง่าย แค่เกาหูก็หายคันคอแล้วนะ รู้ยัง ?
- ขี้หูอุดตันทำไงดี มีวิธีกำจัดขี้หูด้วยตัวเองไหม
- ไขข้อสงสัย คีลอยด์ จากการเจาะหู คืออะไร เกิดขึ้นเพราะอะไร แพทย์มีคำตอบ !
- 7 วิธีแก้หูอื้อเบื้องต้น ปราบอาการหูดับด้วยตนเอง
- แมลงเข้าหู ควรทำอย่างไร วิธีปฐมพยาบาลง่าย ๆ ยามฉุกเฉิน
- แก้อาการคันคอง้ายง่าย แค่เกาหูก็หายคันคอแล้วนะ รู้ยัง ?
โรงพยาบาลบำรุงราษฎร์