ไม่อยากตาดับสนิทต้องเลี่ยงพยาธิปอดหนูให้ไกล ว่าแต่เมนูไหนเสี่ยงพยาธิไชตาบ้าง แล้วถ้าเป็นมีวิธีรักษาให้หายไหม
เมนูอร่อย ๆ บางทีก็แฝงมาพร้อมอันตรายที่ใครก็ไม่อยากเจอ อย่างที่โรงพยาบาลมหาวิทยาลัยนเรศวร ได้แถลงข่าวพบคนไข้เป็นพยาธิปอดหนูขึ้นตาจนตาบอด เนื่องจากชอบกินอาหารสุก ๆ ดิบ ๆ (อ่านข่าว : พิษกุ้งแช่น้ำปลา กินสุก ๆ ดิบ ๆ จนหนอนไชขึ้นตา หมอเผยตาบอด 1 ข้าง) ซึ่งถือเป็นคนไข้รายที่ 19 ของประเทศไทยในรอบ 50 ปี และจากข่าวนี้ก็ทำให้คนสนใจใคร่รู้จักพยาธิปอดหนูกันมากขึ้น งั้นก็อย่ารอช้า มาดูกันเลยดีกว่าว่าพยาธิปอดหนูคืออะไร มาจากไหน เข้าสู่ร่างกายมนุษย์ได้อย่างไร และมีอันตรายยังไงบ้าง
โดยพยาธิตัวเมียจะออกไข่ในหลอดเลือดแดงและฟักตัวเป็นตัวอ่อนระยะที่ 1 เวลาหนูถ่ายก็จะปะปนออกมากับมูลหนู แล้วไชเข้าหอยทาก หรือ หอยน้ำจืด เช่น หอยโข่ง หอยขม หอยเชอรี่ กุ้งน้ำจืด หรือปลาน้ำจืดเพื่อหาที่อยู่ใหม่ และจะเจริญไปเป็นตัวอ่อนระยะที่ 2 และ 3 ซึ่งก่อโรคในมนุษย์ได้
พยาธิชนิดนี้พบมากในแถบเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ เช่น ประเทศไทย ที่มักพบผู้ป่วยในภาคตะวันออกเฉียงเหนือ ภาคกลาง
หลายคนสงสัยว่าเรารับพยาธิปอดหนูเข้าสู่ร่างกายจากทางไหน ก็ต้องบอกว่า จากการกินอาหารที่มีพยาธิปอดหนูปะปนอยู่นี่แหละค่ะ โดยเฉพาะคนที่ชอบรับประทานอาหารสุก ๆ ดิบ ๆ ซึ่งนอกจากพยาธิปอดหนูก็ยังเสี่ยงรับพยาธิอื่น ๆ เข้าสู่ร่างกายด้วย เช่น พยาธิตัวตืด พยาธิใบไม้ พยาธิตัวจี๊ด โดยเมนูเสี่ยงพยาธิ ได้แก่
- กุ้งแช่น้ำปลา
- ก้อย ลาบ ลู่ ดิบ
- พล่า ยำ น้ำตก อ่อม หมก
- กุ้งดอง ทะเลดอง หอยลวก
- หมึกชอต
- ปลาดิบ เช่น แซลมอนดิบ มีพยาธิอะนิซาคิส (Anisakis simplex)
- เมนูสัตว์น้ำจืดที่ไม่ปรุงจนสุกอื่น ๆ
- เนื้อสัตว์ที่ปรุงไม่สุก เช่น เนื้อหมู เนื้อวัวที่อาจมีพยาธิปะปนอยู่
- ผัก-ผลไม้สดที่ไม่ล้างให้สะอาด
และเมื่อพยาธิเข้าสู่กระแสเลือด ก็จะชอนไชไปตามระบบประสาทต่าง ๆ เช่น ขึ้นตา ไขสันหลัง หรือขึ้นสมองได้
ภาพจาก : เฟซบุ๊ก PR Medicine NU คณะแพทยศาสตร์ ม.นเรศวร
การรักษาโรคพยาธิปอดหนูจะใช้ยาฆ่าพยาธิ และรักษาตามอาการ เช่น ในคนที่มีอาการปวดศีรษะอย่างรุนแรง แพทย์จะให้ยาแก้ปวด หรือเจาะน้ำไขสันหลังเป็นระยะ ๆ เพื่อลดความดันของน้ำไขสันหลังร่วมด้วย แต่หากพยาธิปอดหนูขึ้นตา แพทย์จะรีบทำการผ่าตัดนำพยาธิออกจากดวงตาโดยเร็วที่สุด
ทั้งนี้ส่วนใหญ่หลังการผ่าตัดผู้ป่วยก็มักจะสูญเสียการมองเห็นอย่างถาวร ดังนั้นจึงควรป้องกันตัวเองจากพยาธิปอดหนูให้ดี ๆ
การป้องกันพยาธิปอดหนูทำได้ง่าย ๆ ดังนี้
-
ไม่รับประทานอาหารสุก ๆ ดิบ ๆ โดยเฉพาะจำพวกปลาน้ำจืด และหอยน้ำจืดต่าง ๆ
-
รับประทานอาหารที่ปรุงสุก ปรุงร้อน สดใหม่ เท่านั้น
-
ล้างผัก ผลไม้ให้สะอาดก่อนรับประทานทุกครั้ง
-
หากต้องดื่มน้ำจากแหล่งธรรมชาติ ควรต้มน้ำให้สุกจนเดือดจัดก่อนนำมาดื่ม
-
ดูแลสุขอนามัยของตนเองให้ดี
-
ควบคุมและกำจัดหนูและหอยน้ำจืดที่เป็นพาหะ
บทความที่เกี่ยวข้องกับพยาธิ
- รู้เรื่องพยาธิ อาการแบบไหนต้องสงสัยว่ามีพยาธิ ใช้ยาถ่ายพยาธิดีไหม ?
- คันก้น บริเวณรูทวาร เกิดจากอะไรได้บ้าง ใช่พยาธิไหม
- ชอบกินปลาดิบต้องรู้ 6 อาการเสี่ยงที่ร่างกายเราอาจต้องเจอ !
ขอบคุณภาพจาก : เฟซบุ๊ก PR Medicine NU คณะแพทยศาสตร์ ม.นเรศวร
ขอบคุณข้อมูลจาก : คณะแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยนเรศวร, คณะแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่, โรงพยาบาลเวชศาสตร์เขตร้อน
