กรดไหลย้อน อาการน่ารำคาญกาย ใช้สมุนไพรตัวไหนช่วยได้บ้าง

          กรดไหลย้อน ใครป่วยโรคนี้ก็แสนทรมายกาย งั้นมาดูว่าเราใช้สมุนไพรแก้กรดไหลย้อนชนิดไหนได้บ้าง เผื่อช่วยบรรเทาให้สบายตัวขึ้น
          กรดไหลย้อน เป็นโรคที่เกิดในระบบทางเดินอาหาร แต่ทรมานมาถึงอกและคอหอยได้ แถมบางครั้งก็เล่นเอาเอนตัวนอนกันลำบากไปเลย ดังนั้นการรักษาโรคกรดไหลย้อนจึงเป็นสิ่งที่ผู้ป่วยโรคนี้หลายคนแสวงหาทุก ๆ วิธี ซึ่งวันนี้เราจะนำเสนอสมุนไพรแก้กรดไหลย้อน ลองมาดูเลยว่าตัวไหนน่าสนใจบ้าง

กรดไหลย้อน เกิดจากอะไร อาการเป็นอย่างไร

กรดไหลย้อน

          กรดไหลย้อน (Gastroesophageal Reflux Disease: GERD) เกิดจากกล้ามเนื้อหูรูดตรงส่วนล่างของหลอดอาหารหย่อนสมรรถภาพ หรือมีการคลายตัวอย่างผิดปกติ จนทำให้น้ำย่อยในกระเพาะอาหารไหลย้อนขึ้นไปที่หลอดอาหาร ทำให้มีอาการจุกแน่นบริเวณหน้าอก ระคายคอ แสบลิ้นปี่ เรอเปรี้ยว รู้สึกเหมือนมีกรดซึ่งเป็นน้ำรสเปรี้ยว หรือรสขมไหลย้อนขึ้นมาในปาก ซึ่งหากปล่อยให้เป็นไปนาน ๆ อาจเสี่ยงภาวะหลอดอาหารอักเสบตามมาได้

วิธีแก้อาการกรดไหลย้อน รักษาอย่างไรได้บ้าง

กรดไหลย้อน

          วิธีรักษากรดไหลย้อน หรือการดูแลตัวเองเมื่อเป็นกรดไหลย้อน สามารถทำเองได้ง่าย ๆ ดังนี้

  • ไม่กินแล้วนอนทันที แต่ถ้าจะนอนควรรออย่างน้อย 2 ชั่วโมง หลังรับประทานอาหาร
  • หลังรับประทานอาหารเสร็จ ควรเดินเล่น เดินย่อยอย่างน้อย 20 นาที 
  • หลีกเลี่ยงอาหารและเครื่องดื่มที่มีกรดแก๊สมาก เช่น น้ำอัดลม กาแฟ เครื่องดื่มชูกำลัง เครื่องดื่มแอลกอฮอล์ หรือผักประเภทหัวหอม กระเทียม สะระแหน่ ผลไม้รสเปรี้ยว ซอสมะเขือเทศ น้ำมะเขือเทศ เป็นต้น
  • หลีกเลี่ยงอาหารทอด ๆ อาหารมัน ๆ เช่น ของทอดต่าง ๆ วิปครีม เบเกอรี่ ช็อกโกแลต อาหารฟาสต์ฟู้ด เป็นต้น
  • งดสูบบุหรี่ เพราะบุหรี่จะทำให้เกิดกรดมากได้เช่นกัน
  • หลีกเลี่ยงการใส่เสื้อผ้ารัดแน่น โดยเฉพาะบริเวณช่วงท้อง เพราะการใส่เสื้อผ้ารัดติ้ว จะกระตุ้นให้กระเพาะหลั่งกรดออกมามากขึ้นได้
  • ลดความอ้วน เพราะการมีน้ำหนักเกินจะไปทำให้มีความดันในช่องท้องสูง เพิ่มความเสี่ยงกรดไหลย้อนได้มาก
  • หมั่นออกกำลังกาย เพราะการออกกำลังกายจะช่วยให้อวัยวะและระบบต่าง ๆ ทำงานได้ตามปกติ อีกทั้งยังช่วยขับทั้งไขมันและกรดแก๊สส่วนเกินได้ด้วย
  • หลีกเลี่ยงความเครียด
  • หลีกเลี่ยงการนอนตะแคงขวา เพราะท่านี้จะทำให้กระเพาะอยู่เหนือหลอดอาหาร ซึ่งอาจทำให้อาการกำเริบได้ แต่ควรนอนยกหัวให้สูงประมาณ 6-10 นิ้ว โดยอาจนอนบนหมอน 2 ใบ เพื่อไม่ให้กรดไหลเอ่อขึ้นมาที่คอ  
  • ใช้สมุนไพรที่มีฤทธิ์ขับลม บรรเทาอาการท้องอืด ท้องเฟ้อ ก็พอจะช่วยรักษากรดไหลย้อนได้ ซึ่งมีให้เลือกอยู่หลายชนิดด้วยกัน

สมุนไพรบรรเทากรดไหลย้อน มีอะไรบ้าง

1. ลูกยอ

ลูกยอ

          ลูกยอเป็นสมุนไพรรักษากรดไหลย้อนตามตำรับยาโบราณเลยทีเดียวค่ะ โดยสรรพคุณของเขาคือช่วยเพิ่มการบีบตัวของหลอดอาหาร ทำให้หูรูดหลอดอาหารแข็งแรงขึ้นขึ้น ส่งผลให้อาหารเคลื่อนจากกระเพาะไปสู่ลำไส้เล็กได้ดีขึ้น อีกทั้งลูกยอยังช่วยป้องกันหลอดอาหารอักเสบจากกรดไหลย้อน ช่วยขับลม ทำให้อาหารไม่ตกค้าง ลดการเกิดลมในกระเพาะอาหาร และลดการเกิดแรงดันที่ทำให้กรดไหลย้อนมาที่หลอดอาหาร นอกจากนี้สารในลูกยอยังช่วยเร่งการสมานแผลของกระเพาะอาหาร ทั้งยังช่วยลดการอักเสบเฉียบพลันของกระเพาะอาหารเนื่องจากฤทธิ์ของแอลกอฮอล์อีกด้วย

          โดยเบื้องต้น ทางสมุนไพรอภัยภูเบศร แนะนำให้รับประทานสมุนไพรลูกยอ 2 แคปซูล ก่อนอาหาร 3 มื้อ ร่วมกับขมิ้นชัน 2 แคปซูล หลังอาหาร 3 มื้อ เพื่อช่วยเสริมฤทธิ์ซึ่งกันและกัน

          ข้อควรระวัง : ผู้ป่วยโรคหัวใจและโรคไต หรือผู้ที่ต้องควบคุมปริมาณโพแทสเซียม รวมทั้งหญิงตั้งครรภ์ ไม่ควรใช้สมุนไพรลูกยอ

2. ขิง

ขิง

          ขิงมีฤทธิ์ร้อน สรรพคุณของขิงจะช่วยขับลม ขับกรด-แก๊สในกระเพราะอาหาร กระตุ้นการทำงานของลำไส้ ช่วยลดอาการท้องอืด และช่วยย่อยได้ ซึ่งพอจะช่วยบรรเทาอาการกรดไหลย้อนได้ไปในตัว ทั้งนี้สูตรขิงช่วยแก้ท้องอืด ท้องเฟ้อ ให้นำขิงประมาณ 30 กรัม มาชงในน้ำเดือด 500 มิลลิลิตร แช่ทิ้งไว้ประมาณ 1 ชั่วโมง แล้วกรองน้ำมาดื่ม ครั้งละ 2 ช้อนโต๊ะ หรือจะดื่มในรูปแบบชาขิง-น้ำขิงสำเร็จรูปก็ได้ค่ะ

ข้อควรระวัง : 

  • หากเพิ่งเริ่มดื่มน้ำขิง แนะนำให้คั้นในปริมาณน้อย ๆ ก่อน อย่าเพิ่งใช้ปริมาณที่เข้มข้นเกินไป เพราะอาจทำให้เกิดอาการร้อนในหรืออักเสบ อีกทั้งอาจทำให้มีฤทธิ์รุนแรงเกินไปจนกระทบกับสุขภาพได้
  • ขิงมีฤทธิ์ร้อน จึงไม่เหมาะกับคนที่มีความร้อนภายในร่างกายอยู่แล้ว เช่น มีอาการตาแดง ร้อนใน ตัวร้อน เหงื่อออกมาก เจ็บคอ มีเสมหะออกเหลือง เหนียวข้น หากรับประทานขิงอาจมีอาการทรุดลง       
  • ผู้ที่มีอาการเลือดออกผิดปกติ หรือกำลังใช้ยาละลายลิ่มเลือด รวมทั้งยาต้านการเกาะตัวของเกล็ดเลือด เช่น แอสไพริน ควรหลีกเลี่ยงการรับประทานขิง เพราะขิงมีสรรพคุณต้านการแข็งตัวของเลือด       
  • หญิงตั้งครรภ์ควรปรึกษาแพทย์ก่อนรับประทานขิงเพื่อบรรเทาอาการต่าง ๆ      
  • ผู้ป่วยนิ่วในถุงน้ำดีไม่ควรรับประทานขิง เพราะขิงมีฤทธิ์ขับน้ำดี
  • ขิงอาจทำให้เกิดแผลในกระเพาะอาหารได้ ดังนั้นผู้ที่เป็นโรคกระเพาะอาหารควรระมัดระวังการรับประทานทานขิง

3. กล้วยน้ำว้าดิบ

กล้วยน้ำว้าดิบ

          กล้วยดิบ มีสารสำคัญซึ่งมีผลช่วยบรรเทาอาการกรดไหลย้อนที่ทำให้ปวดท้อง แสบอกจุกเสียดลิ้นปี่ โดยสารนั้น ได้แก่ สารแทนนินที่มีฤทธิ์ฝาดสมาน บรรเทาอาการกรดไหลย้อน แก้ท้องเสีย, สารซิโตอินโดไซส์ (Sitoindoside) และสารลิวโคไซยานิดินส์ (Leucocyanidins) ที่มีฤทธิ์ป้องกันการเกิดแผลในกระเพาะอาหาร

          โดยวิธีกินตามข้อมูลในงานสาธารณสุขมูลฐานเพื่อบรรเทาอาการท้องเสีย อาการปวดท้องจุกเสียด คือ ให้นำกล้วยน้ำว้าดิบหั่นบาง ๆ ตากแดดให้แห้ง และบดให้ละเอียดเป็นแป้ง ตักปริมาณ 1-2 ช้อนโต๊ะ ผสมน้ำผึ้ง 1 ช้อนโต๊ะ แล้วรับประทาน

          ข้อควรระวัง : สารซิโตอินโดไซส์ (Sitoindoside) เป็นสารออกฤทธิ์ในกลุ่มสเตียรอยด์ การใช้กล้วยดิบในระยะยาวจึงต้องระมัดระวังเรื่องผลข้างเคียง เพราะยังไม่มีการศึกษาพิษ

4. ว่านหางจระเข้

ว่านหางจระเข้

          ว่านหางจระเข้จัดเป็นสมุนไพรที่มีเมือก โดยเมือกดังกล่าวจะไปช่วยปกป้องชั้นเคลือบในกระเพาะอาหารได้ดี อีกทั้งยังช่วยบรรเทาอาการอักเสบในทางเดินอาหารได้ จึงจัดเป็นสมุนไพรบรรเทาอาการกรดไหลย้อนได้ดีอีกชนิดหนึ่ง โดยวิธีรับประทาน ให้ปอกเปลือกว่านหางจระเข้ แล้วนำวุ้นที่ได้ไปล้างให้สะอาด แล้วนำมารับประทานครั้งละ 2 ช้อนโต๊ะ วันละ 2 ครั้ง หรือจะดื่มน้ำว่านหางจระเข้ก็ได้

ข้อควรระวัง : 

  • ไม่ควรดื่มน้ำว่านหางจระเข้มากเกินไป (ไม่เกิน 12 ช้อนโต๊ะ) เพราะอาจจะทำให้ท้องเสียได้ เนื่องจากการได้รับสารอะโลอิน (aloin) ที่มากเกินกว่าร่างกายจะรับไหวนั่นเอง ซึ่งสารชนิดนี้เป็นหนึ่งในสารที่อยู่ในยาถ่าย และหากใช้ติดต่อกันในระยะยาวก็อาจจะทำให้ร่างกายสูญเสียแร่ธาตุ­­­บางชนิด โดยเฉพาะโพแทสเซียมได้ค่ะ 
  • ผู้ที่มีอาการแพ้หัวหอม กระเทียม หรือเกสรทิวลิป อาจมีอาการแพ้ว่านหางจระเข้ด้วยเช่นกัน ดังนั้นควรหลีกเลี่ยงไว้ก่อนดีกว่า
  • ไม่ควรดื่มน้ำว่านหางจระเข้ขณะที่เป็นประจำเดือน หรือขณะที่ตั้งครรภ์
  • ควรหลีกเลี่ยงการดื่มน้ำว่านหางจระเข้หากมีปัญหาด้านสุขภาพ เช่น ริดสีดวงทวาร หรือมีการเสื่อมสภาพของตับและน้ำดี 

5. คาโมมายล์

คาโมมายล์

          การศึกษาในปี 2006 พบว่า สารสกัดจากคาโมมายล์สามารถลดกรดในกระเพาะอาหารได้พอ ๆ กับยาลดกรดที่วางจำหน่ายทั่วไป และยังช่วยป้องกันการเกิดภาวะกรดเกินในกระเพาะอาหารได้ดีกว่ายาลดกรดอีกต่างหาก

          ทว่าการใช้คาโมมายล์ช่วยบรรเทาอาการกรดไหลย้อนยังจำเป็นต้องมีการศึกษาเพิ่มเติมต่อไป แต่สิ่งที่คาโมมายล์ทำได้แน่ ๆ ก็คือช่วยให้ร่างกายผ่อนคลาย ซึ่งการอยู่ในจุดที่สบาย ๆ ไม่เครียดก็จะช่วยลดปัจจัยกระตุ้นการเกิดกรดเกินในกระเพาะอาหารได้ด้วย ดังนั้นหากจะลองดื่มชาคาโมมายล์เพื่อบรรเทาอาการกรดไหลย้อนดูบ้างก็ตามสบายเลย

ข้อควรระวัง : 

  • ผู้ที่รับประทานยาต้านการแข็งตัวของเลือด เช่น ยาวาร์ฟาริน (warfarin) ไม่ควรดื่มชาดอกคาโมมายล์ เพราะอาจไปเสริมฤทธิ์ของยาได้
  • ระมัดระวังการแพ้คาร์โมมายล์ โดยเฉพาะคนที่มีประวัติแพ้ดอกเกสร แพ้พืชต่าง ๆ อยู่แล้ว
  • การใช้คาร์โมมายล์ในระยะยาว ๆ อาจต้องระวังผลข้างเคียง เพราะยังไม่มีการศึกษาความเป็นพิษที่แน่ชัด
          อย่างไรก็ดี สมุนไพรบรรเทากรดไหลย้อนก็เป็นเพียงทางเลือกหนึ่งในการบรรเทาอาการเบื้องต้นเท่านั้น แต่คนที่เป็นกรดไหลย้อนก็ควรดูแลเรื่องอาหารการกิน พร้อมกับปรับเปลี่ยนพฤติกรรมที่อาจทำให้อาการกำเริบไปพร้อมกันด้วยนะคะ

บทความที่เกี่ยวข้องกับกรดไหลย้อน

เรื่องที่คุณอาจสนใจ
กรดไหลย้อน อาการน่ารำคาญกาย ใช้สมุนไพรตัวไหนช่วยได้บ้าง อัปเดตล่าสุด 15 พฤศจิกายน 2566 เวลา 10:59:30 81,816 อ่าน
TOP
x close