วัคซีนเข็ม 3 ฉีดได้เมื่อไหร่ ควรเลือกฉีดสูตรไหน ยี่ห้ออะไร เป็นบูสเตอร์โดส

          ในทางการแพทย์มีคำแนะนำให้ผู้ที่ฉีดวัคซีนครบ 2 เข็มไปแล้ว ควรฉีดวัคซีนเข็ม 3 เพื่อกระตุ้นให้ภูมิคุ้มกันสูงขึ้น ด้วยเหตุผลหลักก็คือ ไวรัสโคโรนาที่ก่อโรค COVID-19 มีการเปลี่ยนแปลงสายพันธุ์อยู่ตลอดเวลา ดังเช่นที่ระบาดหนักในช่วงที่ผ่านมาก็คือ สายพันธุ์เดลตา ทำให้วัคซีนโควิด 19 รุ่นแรก ๆ ที่วิจัยมาจากสายพันธุ์อื่น มีประสิทธิภาพลดลงในการรับมือเดลตา รวมทั้งสายพันธุ์ใหม่ ๆ ที่อาจเกิดขึ้นในอนาคต อย่างล่าสุดคือสายพันธุ์โอมิครอน ที่แพร่ระบาดได้ง่ายกว่าสายพันธุ์เดลตาเสียอีก และวัคซีน 2 เข็มไม่มีประสิทธิภาพมากพอที่จะป้องกันสายพันธุ์นี้ได้  

          นอกจากนี้ยังมีงานวิจัยที่พบว่า หลังจากฉีดวัคซีนโควิดครบ 2 เข็ม ไปได้ประมาณ 3-6 เดือน ภูมิคุ้มกันจะค่อย ๆ ตกลง ดังนั้น การฉีดวัคซีนเข็ม 3 จึงช่วยกระตุ้นภูมิเพื่อสู้กับเชื้อโรคได้มากขึ้น โดยเฉพาะในกลุ่มคนที่มีความเสี่ยงสูง เช่น บุคลากรทางการแพทย์ ผู้ที่มีภูมิคุ้มกันต่ำ มีโรคประจำตัว ผู้สูงอายุ หญิงตั้งครรภ์ เป็นต้น 

          สอดคล้องกับข้อมูลของกระทรวงสาธารณสุขที่พบว่า การรฉีดวัคซีน 2 เข็ม ไม่สามารถป้องกันการติดเชื้อสายพันธุ์โอมิครอนได้ ในขณะที่การฉีด 3 เข็ม ป้องกันติดเชื้อ 45-68% และหากฉีด 4 เข็ม ป้องกันติดเชื้อได้ 82% ส่วนการป้องกันการเสียชีวิต หากฉีด 2 เข็ม ป้องกันได้ 85-93% ฉีด 3 เข็ม ป้องกันได้ 98% ส่วนการฉีด 4 เข็ม ยังไม่มีรายงานผู้เสียชีวิต

          สำหรับแผนการฉีดวัคซีนเข็มกระตุ้นตามแนวทางใหม่ของกระทรวงสาธารณสุข แนะนำให้รับวัคซีนเข็มที่ 3 เพื่อกระตุ้นภูมิคุ้มกันหลังจากฉีดวัคซีนเข็ม 2 ไปแล้ว ประมาณ 3-4 เดือน เพื่อรับมือกับสายพันธุ์โอมิครอน เพราะเป็นช่วงที่ภูมิต้านทานจากเข็มที่ 2 เริ่มลดลง หากฉีดช้าไปก็มีโอกาสที่ภูมิตกจนติดเชื้อได้ง่าย แต่ถ้าฉีดเข็มที่ 3 เร็วเกินไป ภูมิคุ้มกันจะขึ้นได้ไม่ดีนัก จึงอาจไม่เกิดประโยชน์ ทว่าในกรณีที่ฉีดวัคซีนเชื้อตายเป็น 2 เข็มแรก แล้วต้องการฉีดวัคซีนชนิด mRNA เป็นบูสเตอร์โดส ก็สามารถฉีดกระตุ้นได้หลังจาก 4 สัปดาห์ที่ได้รับเข็ม 2

           เลือกฉีดเข็ม 3 แบบไหน : เนื่องจากวัคซีนซิโนแวคเป็นชนิดเชื้อตาย ซึ่งเหมาะกับการฉีดปูพื้นมากกว่าฉีดกระตุ้น ดังนั้นเข็มที่ 3 ควรเลือกวัคซีนชนิดอื่นที่ไม่ใช่เชื้อตาย อย่างวัคซีนชนิดไวรัลเวกเตอร์ (แอสตร้าเซนเนก้า) หรือชนิด mRNA (ไฟเซอร์ และโมเดอร์นา)

           ควรฉีดเข็ม 3 เมื่อไร : ห่างจากฉีดวัคซีนเข็มที่ 2 ไปแล้วอย่างน้อย 4 สัปดาห์

          เลือกฉีดเข็ม 3 แบบไหน : ถ้าฉีดวัคซีนแอสตร้าเซนเนก้า ซึ่งเป็นชนิดไวรัลเวกเตอร์ไปแล้ว 2 เข็ม ควรกระตุ้นด้วยวัคซีน mRNA เช่น ไฟเซอร์ หรือโมเดอร์นา เป็นเข็มที่ 3 หรือกระตุ้นด้วยแอสตร้าเซนเนก้าแบบเดิม หลังฉีดวัคซีนเข็ม 2 ไปแล้ว 3-6 เดือน แต่ไม่ควรใช้วัคซีนเชื้อตาย เพราะเชื้อตายไม่เหมาะกับการเป็นเข็มกระตุ้น  

          ควรฉีดเข็ม 3 เมื่อไร : สามารถฉีดกระตุ้นเข็มที่ 3 หลังจากได้รับวัคซีนเข็มที่ 2 แล้วอย่างน้อย 3 เดือนขึ้นไป 

          เลือกฉีดเข็ม 3 แบบไหน : หากต้องการกระตุ้นเข็ม 3 ควรเลือกฉีดวัคซีน mRNA แบบเดิม อย่างไฟเซอร์ หรือโมเดอร์นา  

          เลือกฉีดเข็ม 3 แบบไหน : สามารถฉีดได้ทั้งวัคซีนไวรัลเวกเตอร์ เช่น แอสตร้าเซนเนก้า และชนิด mRNA คือ ไฟเซอร์ หรือโมเดอร์นา อย่างไรก็ตาม ทางกรมควบคุมโรคแนะนำว่า ผู้ที่ฉีดสูตรไขว้ซิโนแวค+แอสตร้าเซนเนก้า ควรฉีดเข็ม 3 เป็นแอสตร้าเซนเนก้า และหากต้องฉีดเข็ม 4 จึงค่อยเป็นวัคซีน mRNA เช่น ไฟเซอร์ เนื่องจากการฉีดบูสต์ไม่ได้ฉีดเข็มเดียว จึงไม่ต้องการให้ได้รับวัคซีนโควิดชนิดใดชนิดหนึ่งมากเกินไป 

          เลือกฉีดเข็ม 3 แบบไหน : ควรฉีดวัคซีนชนิด mRNA คือ ไฟเซอร์ หรือโมเดอร์นา 

          เลือกฉีดเข็ม 3 แบบไหน : ควรกระตุ้นด้วยวัคซีน mRNA เช่น ไฟเซอร์ หรือโมเดอร์นา  

          ถ้าต้องการฉีดวัคซีนเข็ม 3 ฟรี ตามที่รัฐจัดสรรให้ แนะนำให้ติดตามข่าวสารจากทางการของจังหวัดนั้น ๆ ซึ่งจะมีประกาศเปิดบริการฉีดวัคซีนเข็มที่ 3 ตามจุดต่าง ๆ เช่น ศูนย์ฉีดวัคซีนกลางบางซื่อ กรุงเทพมหานคร, ศูนย์เยาวชนกรุงเทพมหานคร (ไทย-ญี่ปุ่น) เขตดินแดง หรือตามโรงพยาบาลรัฐ โดยอาจจะต้องลงทะเบียนล่วงหน้าตามวัน-เวลาที่กำหนด หรือสามารถวอล์กอินได้เลย

          นอกจากนี้ยังมีจุดฉีดวัคซีนเข็ม 3 ที่ต้องเสียค่าใช้จ่ายเองตามโรงพยาบาลเอกชนที่เปิดให้บริการจองวัคซีน 

• เช็กอาการหลังฉีดวัคซีนโมเดอร์นา (Moderna) ผลข้างเคียงมีอะไรบ้างที่ควรระวัง
• อาการหลังฉีดวัคซีนไฟเซอร์ (Pfizer) แบบไหนไม่รุนแรง-แบบไหนต้องระวังใน 30 วัน
• อาการหลังฉีดวัคซีน AstraZeneca แบบไหนต้องเฝ้าระวังใน 4-30 วัน
• เปรียบเทียบ ซิโนฟาร์ม VS ไฟเซอร์ นักเรียนเลือกฉีดวัคซีนโควิดตัวไหนดี ?
• หลังฉีดวัคซีนโควิดห้ามกินอะไร กาแฟ น้ำอัดลม วิตามิน กินได้ไหมนะ ?
• เปิดจองแล้ว ! วัคซีนโมเดอร์นา เข็ม 3 ราชวิทยาลัยจุฬาภรณ์ ราคา 555 บาท เช็กเงื่อนไขที่นี่
• ศูนย์บางซื่อ เปลี่ยนวัคซีนหลัก โมเดอร์นา - ไฟเซอร์ ฉีดฟรี ลงทะเบียนคลิกเลย !
• หมอยง รับอาสาสมัครฉีดวัคซีนเข็ม 3 ด้วย ไฟเซอร์ - โมเดอร์นา สมัครยังไงคลิกเลย !
• ลงทะเบียนฉีดวัคซีนเข็ม 3 ฟรีได้ที่ไหน รวมจุดฉีดทั้งใน กทม. และต่างจังหวัด

* หมายเหตุ : อัปเดตข้อมูลล่าสุดวันที่ 22 มีนาคม 2565

ขอบคุณข้อมูลจาก :
เฟซบุ๊ก ศูนย์ข้อมูล COVID-19 (1), (2), (3), (4)  
โรงพยาบาลจุฬาภรณ์
เฟซบุ๊ก โรงพยาบาลจุฬาภรณ์ ราชวิทยาลัยจุฬาภรณ์
เฟซบุ๊ก ศ.นพ.ยง ภู่วรวรรณ
โรงพยาบาลเกษมราษฎร์
ไอเอ็นเอ็น
กรุงเทพธุรกิจ
hfocus.org
เฟซบุ๊ก Chalermchai Boonyaleepun
กรมควบคุมโรค กระทรวงสาธารณสุข
เฟซบุ๊ก กระทรวงสาธารณสุข
กระทรวงสาธารณสุข