วัคซีนเข็ม 3 ฉีดได้เมื่อไหร่ ควรเลือกฉีดสูตรไหน ยี่ห้ออะไร เป็นบูสเตอร์โดส

            วัคซีนเข็ม 3 จำเป็นต้องฉีดไหม ถ้าเคยฉีดวัคซีนซิโนฟาร์ม ซิโนแวค แอสตร้าเซนเนก้า เป็นเข็มที่ 2 ควรเลือกฉีดกระตุ้นเข็ม 3 ยี่ห้ออะไรดี เพื่อเพิ่มภูมิต้านทานสู้โควิด 19
           หลังจากประเทศไทยเร่งปูพรมฉีดวัคซีนโควิด 19 ไปทั่วประเทศ จนส่วนใหญ่ได้รับวัคซีนเข็มที่ 2 เป็นที่เรียบร้อยแล้ว คำถามต่อมาก็คือ เราจำเป็นต้องฉีดวัคซีนเข็มที่ 3 หรือบูสเตอร์โดส (Booster Dose) อีกหรือไม่ แล้วถ้าต้องการฉีดเข็มที่ 3 ควรเลือกวัคซีนชนิดไหน ยี่ห้ออะไร เพื่อเป็นบูสเตอร์โดส ตามมาศึกษาข้อมูลกัน
วัคซีนเข็ม 3 จำเป็นอย่างไร ทำไมถึงควรฉีด
วัคซีนโควิด 19

          ในทางการแพทย์มีคำแนะนำให้ผู้ที่ฉีดวัคซีนครบ 2 เข็มไปแล้ว ควรฉีดวัคซีนเข็ม 3 เพื่อกระตุ้นให้ภูมิคุ้มกันสูงขึ้น ด้วยเหตุผลหลักก็คือ ไวรัสโคโรนาที่ก่อโรค COVID-19 มีการเปลี่ยนแปลงสายพันธุ์อยู่ตลอดเวลา ดังเช่นที่ระบาดหนักในช่วงที่ผ่านมาก็คือ สายพันธุ์เดลตา ทำให้วัคซีนโควิด 19 รุ่นแรก ๆ ที่วิจัยมาจากสายพันธุ์อื่น มีประสิทธิภาพลดลงในการรับมือเดลตา รวมทั้งสายพันธุ์ใหม่ ๆ ที่อาจเกิดขึ้นในอนาคต อย่างล่าสุดคือสายพันธุ์โอมิครอน ที่แพร่ระบาดได้ง่ายกว่าสายพันธุ์เดลตาเสียอีก และวัคซีน 2 เข็มไม่มีประสิทธิภาพมากพอที่จะป้องกันสายพันธุ์นี้ได้  

          นอกจากนี้ยังมีงานวิจัยที่พบว่า หลังจากฉีดวัคซีนโควิดครบ 2 เข็ม ไปได้ประมาณ 3-6 เดือน ภูมิคุ้มกันจะค่อย ๆ ตกลง ดังนั้น การฉีดวัคซีนเข็ม 3 จึงช่วยกระตุ้นภูมิเพื่อสู้กับเชื้อโรคได้มากขึ้น โดยเฉพาะในกลุ่มคนที่มีความเสี่ยงสูง เช่น บุคลากรทางการแพทย์ ผู้ที่มีภูมิคุ้มกันต่ำ มีโรคประจำตัว ผู้สูงอายุ หญิงตั้งครรภ์ เป็นต้น 

          สอดคล้องกับข้อมูลของกระทรวงสาธารณสุขที่พบว่า การรฉีดวัคซีน 2 เข็ม ไม่สามารถป้องกันการติดเชื้อสายพันธุ์โอมิครอนได้ ในขณะที่การฉีด 3 เข็ม ป้องกันติดเชื้อ 45-68% และหากฉีด 4 เข็ม ป้องกันติดเชื้อได้ 82% ส่วนการป้องกันการเสียชีวิต หากฉีด 2 เข็ม ป้องกันได้ 85-93% ฉีด 3 เข็ม ป้องกันได้ 98% ส่วนการฉีด 4 เข็ม ยังไม่มีรายงานผู้เสียชีวิต

วัคซีนเข็ม 3 ฉีดได้เมื่อไหร่
ห่างจากเข็ม 2 นานแค่ไหน

          สำหรับแผนการฉีดวัคซีนเข็มกระตุ้นตามแนวทางใหม่ของกระทรวงสาธารณสุข แนะนำให้รับวัคซีนเข็มที่ 3 เพื่อกระตุ้นภูมิคุ้มกันหลังจากฉีดวัคซีนเข็ม 2 ไปแล้ว ประมาณ 3-4 เดือน เพื่อรับมือกับสายพันธุ์โอมิครอน เพราะเป็นช่วงที่ภูมิต้านทานจากเข็มที่ 2 เริ่มลดลง หากฉีดช้าไปก็มีโอกาสที่ภูมิตกจนติดเชื้อได้ง่าย แต่ถ้าฉีดเข็มที่ 3 เร็วเกินไป ภูมิคุ้มกันจะขึ้นได้ไม่ดีนัก จึงอาจไม่เกิดประโยชน์ ทว่าในกรณีที่ฉีดวัคซีนเชื้อตายเป็น 2 เข็มแรก แล้วต้องการฉีดวัคซีนชนิด mRNA เป็นบูสเตอร์โดส ก็สามารถฉีดกระตุ้นได้หลังจาก 4 สัปดาห์ที่ได้รับเข็ม 2

วัคซีนเข็ม 3 ฉีดอะไรดี
ต้องใช้สูตรไหน
วัคซีนโควิด 19

ภาพจาก Marco Lazzarini / Shutterstock.com

         หากเคยฉีดวัคซีนโควิด 19 ครบ 2 เข็มไปแล้ว และต้องการบูสต์เข็มที่ 3 เราจะสามารถเลือกฉีดวัคซีนชนิดไหนได้บ้าง ลองมาดูกัน โดยอ้างอิงจากคำแนะนำจากคณะอนุกรรมการสร้างเสริมภูมิคุ้มกันโรค ครั้งที่ 2/2565 วันที่ 17 มีนาคม 2565 ดังนี้

คนที่ฉีดซิโนแวค 2 เข็ม หรือคนที่ฉีดซิโนฟาร์ม 2 เข็ม

           เลือกฉีดเข็ม 3 แบบไหน : เนื่องจากวัคซีนซิโนแวคเป็นชนิดเชื้อตาย ซึ่งเหมาะกับการฉีดปูพื้นมากกว่าฉีดกระตุ้น ดังนั้นเข็มที่ 3 ควรเลือกวัคซีนชนิดอื่นที่ไม่ใช่เชื้อตาย อย่างวัคซีนชนิดไวรัลเวกเตอร์ (แอสตร้าเซนเนก้า) หรือชนิด mRNA (ไฟเซอร์ และโมเดอร์นา)

           ควรฉีดเข็ม 3 เมื่อไรห่างจากฉีดวัคซีนเข็มที่ 2 ไปแล้วอย่างน้อย 4 สัปดาห์

คนที่ฉีดแอสตร้าเซนเนก้า 2 เข็ม

          เลือกฉีดเข็ม 3 แบบไหน : ถ้าฉีดวัคซีนแอสตร้าเซนเนก้า ซึ่งเป็นชนิดไวรัลเวกเตอร์ไปแล้ว 2 เข็ม ควรกระตุ้นด้วยวัคซีน mRNA เช่น ไฟเซอร์ หรือโมเดอร์นา เป็นเข็มที่ 3 หรือกระตุ้นด้วยแอสตร้าเซนเนก้าแบบเดิม หลังฉีดวัคซีนเข็ม 2 ไปแล้ว 3-6 เดือน แต่ไม่ควรใช้วัคซีนเชื้อตาย เพราะเชื้อตายไม่เหมาะกับการเป็นเข็มกระตุ้น  

          ควรฉีดเข็ม 3 เมื่อไร : สามารถฉีดกระตุ้นเข็มที่ 3 หลังจากได้รับวัคซีนเข็มที่ 2 แล้วอย่างน้อย 3 เดือนขึ้นไป 

คนที่ฉีดไฟเซอร์ 2 เข็ม หรือโมเดอร์นา 2 เข็ม

          เลือกฉีดเข็ม 3 แบบไหน : หากต้องการกระตุ้นเข็ม 3 ควรเลือกฉีดวัคซีน mRNA แบบเดิม อย่างไฟเซอร์ หรือโมเดอร์นา  

          ควรฉีดเข็ม 3 เมื่อไร : หลังจากได้รับวัคซีนเข็มที่ 2 แล้วอย่างน้อย 3 เดือนขึ้นไป

คนที่ฉีดสูตรไขว้ เข็มที่ 1 ซิโนแวค หรือซิโนฟาร์ม และเข็มที่ 2 แอสตร้าเซนเนก้า

          เลือกฉีดเข็ม 3 แบบไหน : สามารถฉีดได้ทั้งวัคซีนไวรัลเวกเตอร์ เช่น แอสตร้าเซนเนก้า และชนิด mRNA คือ ไฟเซอร์ หรือโมเดอร์นา อย่างไรก็ตาม ทางกรมควบคุมโรคแนะนำว่า ผู้ที่ฉีดสูตรไขว้ซิโนแวค+แอสตร้าเซนเนก้า ควรฉีดเข็ม 3 เป็นแอสตร้าเซนเนก้า และหากต้องฉีดเข็ม 4 จึงค่อยเป็นวัคซีน mRNA เช่น ไฟเซอร์ เนื่องจากการฉีดบูสต์ไม่ได้ฉีดเข็มเดียว จึงไม่ต้องการให้ได้รับวัคซีนโควิดชนิดใดชนิดหนึ่งมากเกินไป 

          ควรฉีดเข็ม 3 เมื่อไร : หลังจากได้รับวัคซีนเข็มที่ 2 แล้วอย่างน้อย 3 เดือนขึ้นไป

คนที่ฉีดสูตรไขว้ เข็มที่ 1 ซิโนแวค หรือซิโนฟาร์ม และเข็มที่ 2 ไฟเซอร์

          เลือกฉีดเข็ม 3 แบบไหน : ควรฉีดวัคซีนชนิด mRNA คือ ไฟเซอร์ หรือโมเดอร์นา 

          ควรฉีดเข็ม 3 เมื่อไร : หลังจากได้รับวัคซีนเข็มที่ 2 แล้วอย่างน้อย 3 เดือนขึ้นไป

คนที่ฉีดสูตรไขว้ เข็มที่ 1 แอสตร้าเซนเนก้า และเข็มที่ 2 ไฟเซอร์

          เลือกฉีดเข็ม 3 แบบไหน : ควรกระตุ้นด้วยวัคซีน mRNA เช่น ไฟเซอร์ หรือโมเดอร์นา  

          ควรฉีดเข็ม 3 เมื่อไร : หลังจากได้รับวัคซีนเข็มที่ 2 แล้วอย่างน้อย 3 เดือนขึ้นไป
            ทั้งนี้ ระยะเวลาการฉีดวัคซีนกระตุ้นเข็ม 3 อาจอยู่ภายใต้ดุลยพินิจของแพทย์ ซึ่งอาจจะได้ฉีดก่อนหรือหลังจากระยะเวลาที่ระบุไว้ก็เป็นได้
ฉีดวัคซีนเข็ม 3

ภาพจาก : เฟซบุ๊ก กระทรวงสาธารณสุข

วัคซีนเข็ม 3 ฉีดได้ที่ไหน
วัคซีนโควิด 19

          ถ้าต้องการฉีดวัคซีนเข็ม 3 ฟรี ตามที่รัฐจัดสรรให้ แนะนำให้ติดตามข่าวสารจากทางการของจังหวัดนั้น ๆ ซึ่งจะมีประกาศเปิดบริการฉีดวัคซีนเข็มที่ 3 ตามจุดต่าง ๆ เช่น ศูนย์ฉีดวัคซีนกลางบางซื่อ กรุงเทพมหานคร, ศูนย์เยาวชนกรุงเทพมหานคร (ไทย-ญี่ปุ่น) เขตดินแดง หรือตามโรงพยาบาลรัฐ โดยอาจจะต้องลงทะเบียนล่วงหน้าตามวัน-เวลาที่กำหนด หรือสามารถวอล์กอินได้เลย

          นอกจากนี้ยังมีจุดฉีดวัคซีนเข็ม 3 ที่ต้องเสียค่าใช้จ่ายเองตามโรงพยาบาลเอกชนที่เปิดให้บริการจองวัคซีน 

           แม้การฉีดวัคซีนเข็มที่ 3 จะช่วยกระตุ้นภูมิต้านทานต่อ COVID-19 ได้มากขึ้น แต่ก็อย่านิ่งนอนใจ เพราะต้องย้ำว่าวัคซีนไม่สามารถป้องกันโรคได้ 100% ดังนั้น การป้องกันตัวเองด้วยการใส่หน้ากากอนามัย ล้างมือ เว้นระยะห่าง พยายามไม่ไปในสถานที่ชุมชนหรือแออัด ยังคงเป็นสิ่งที่ควรทำในชีวิตยุค New Normal

บทความเกี่ยวกับวัคซีนโควิด 19

เรื่องที่คุณอาจสนใจ
วัคซีนเข็ม 3 ฉีดได้เมื่อไหร่ ควรเลือกฉีดสูตรไหน ยี่ห้ออะไร เป็นบูสเตอร์โดส อัปเดตล่าสุด 27 กรกฎาคม 2565 เวลา 11:33:32 121,642 อ่าน
TOP
x close