ติดโควิดต้องกักตัวกี่วัน ถึงปลอดภัย ไม่แพร่เชื้อให้คนอื่น

          ในช่วงแรก ๆ ที่โควิด 19 แพร่ระบาด มาตรการทางสาธารณสุขให้ผู้ติดเชื้อโควิด 19 ต้องกักตัวอย่างน้อย 14 วัน เพื่อป้องกันการแพร่เชื้อ ก่อนจะปรับลดมาตรการลงมาเหลือ 10 วัน และปรับเป็น 7+3 คือ กักตัว 7 วัน ส่วนอีก 3 วัน สามารถออกจากบ้านได้ แต่ต้องเฝ้าสังเกตอาการ

          ล่าสุดในเดือนสิงหาคม 2565 กระทรวงสาธารณสุขได้ปรับลดมาตรการอีกครั้ง โดยแนะนำให้ผู้ป่วยที่ไม่แสดงอาการ หรือมีอาการเล็กน้อย ลดระยะเวลาแยกกักรักษาเหลือ 5+5 วัน คือ แยกกักตัวที่บ้าน 5 วัน ส่วนอีก 5 วัน สามารถออกจากบ้านได้ แต่ต้องเฝ้าสังเกตอาการ เพื่อให้กลับมาใช้ชีวิตได้ตามปกติมากขึ้น และเหมาะสมกับสถานการณ์การแพร่ระบาดในปัจจุบันที่เชื้อมีความรุนแรงลดลง คนได้รับวัคซีนโควิดเพิ่มมากขึ้น จึงมีภูมิคุ้มกันเป็นจำนวนมาก  

          นพ.รุ่งเรือง กิจผาติ หัวหน้าที่ปรึกษาระดับกระทรวง (นายแพทย์ทรงคุณวุฒิ 11) และโฆษกกระทรวงสาธารณสุข ให้ข้อมูลว่า การพิจารณาปรับระยะเวลาแยกกักที่บ้านลงเหลือ 5+5 วัน เป็นการตัดสินใจบนข้อมูลข้อเท็จจริงทางวิชาการ ที่พบว่าการแยกกักที่บ้าน 5 วัน หรือ 7 วัน หรือนานกว่านั้น สามารถลดโอกาสเสี่ยงในการแพร่เชื้อต่อชุมชนไม่แตกต่างกัน ที่สำคัญคือคนส่วนใหญ่ฉีดวัคซีนแล้วจึงมีภูมิคุ้มกันช่วยป้องกันอาการรุนแรง อีกทั้งเมื่อทราบว่าตัวเองติดเชื้อก็มีความรู้ความเข้าใจและป้องกันตัวเองอย่างเต็มที่ พร้อมเฝ้าระวังไม่ให้แพร่เชื้อต่อ

          อย่างไรก็ตาม ทาง รศ. นพ.ธีระ วรธนารัตน์ คณะแพทยศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ได้แสดงความเห็นถึงนโยบายดังกล่าวว่า การกักตัว 5 วันนั้นไม่เพียงพอ ไม่ถูกต้องตามหลักวิชาการ แม้จะเข้าใจได้ว่าเอื้อต่อการขับเคลื่อนเศรษฐกิจ แต่ผลกระทบที่จะเกิดขึ้นต่อสังคมวงกว้างนั้นมีสูง และอาจเสี่ยงต่อการแพร่ระบาดในวงกว้าง รวมทั้งปัญหาระยะยาวอย่าง Long Covid โดยยกตัวอย่างงานวิจัยจากประเทศสหรัฐอเมริกาและสหราชอาณาจักรที่พบว่า 

          - การกักตัว 5 วัน มีความเสี่ยงที่ผู้ติดเชื้อจะยังคงมีเชื้ออยู่และสามารถแพร่ให้คนรอบข้างได้สูงถึง 50-75%
          - การกักตัว 7 วัน ความเสี่ยงยังคงสูงถึง 25-35%
          - การกักตัว 10 วัน จะมีความเสี่ยงราว 10%

          ถ้าอิงตามข้อมูลงานวิจัย ระยะปลอดภัยจากการแพร่เชื้อให้ผู้อื่นคือ ควรกักตัวราว 2 สัปดาห์ แต่ในทางปฏิบัติจะทำได้ยากด้วยความจำเป็นด้านเศรษฐกิจ แรงงาน และการใช้ชีวิตในสังคม ดังนั้นทางที่ยืดหยุ่นคือ หากพบว่าติดเชื้อหรือมีอาการควรแยกกักตัวอย่างน้อย 7-10 วัน และเมื่อครบ 7-10 วัน ก่อนจะออกมาใช้ชีวิต ทำงาน หรือศึกษาเล่าเรียน จะต้องแน่ใจว่าตัวเองไม่มีอาการแล้ว และตรวจ ATK ได้ผลเป็นลบ 

          ขณะที่ก่อนหน้านี้ ศ. นพ.ยง ภู่วรวรรณ หัวหน้าศูนย์เชี่ยวชาญเฉพาะด้านไวรัสวิทยา คลินิกภาควิชากุมารเวชศาสตร์ คณะแพทยศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ได้เผยงานวิจัยทางการแพทย์ที่ตีพิมพ์ในวารสารชั้นนำของโลกว่า ถ้าไวรัสยังมีชีวิตอยู่และสามารถเพาะเชื้อขึ้นมาได้ แสดงว่ายังสามารถแพร่กระจายเชื้อได้ ซึ่งจากการศึกษาพบว่า เชื้อจะลดลงหลัง 7 วันไปแล้ว และจะพบเชื้อได้น้อยมากหลัง 10 วันไปแล้ว โดยนับตั้งแต่วันที่เริ่มมีอาการป่วย นั่นหมายความว่า ผู้ติดเชื้อควรกักตัวและป้องกันตัวเองอย่างน้อย 10 วัน จึงนับว่าปลอดภัย

          อย่างไรก็ตาม สำหรับบางคนที่อาการดีขึ้นแล้ว อาจพอจะอนุโลมให้กักตัวที่บ้าน 7 วัน และอีก 3 วัน ถ้าจะออกไปไหนต้องป้องกันตัวเองให้เต็มที่ เพราะยังสามารถแพร่เชื้อไปสู่ผู้อื่นได้

          แม้ส่วนใหญ่จะแนะนำให้ผู้ป่วยกักตัว 10 วัน แต่สำหรับเด็กที่ติดโควิด ในบางเคสแม้จะพ้น 10 วันไปแล้วก็อาจแพร่เชื้อได้อยู่ 

          โดยประเด็นนี้ นพ.จิรรุจน์ ชมเชย กุมารแพทย์เชี่ยวชาญโรคระบบหายใจ กลุ่มงานกุมารเวชกรรม โรงพยาบาลมหาราชนครราชสีมา ได้โพสต์เฟซบุ๊กส่วนตัวแสดงถึงผลการศึกษาชิ้นหนึ่งที่พบว่า ในกลุ่มผู้ป่วยเด็กที่ติดโควิดสายพันธุ์โอมิครอน ยังตรวจพบเชื้อจากการตรวจ ATK ได้นานถึง 14 วัน และเชื้อที่ทำให้ ATK ขึ้น 2 ขีดก็ไม่ใช่ซากเชื้อ แต่มีเชื้อเป็นที่แฝงอยู่และแพร่กระจายไปติดผู้อื่นได้ 

          อีกทั้งจากการออกตรวจผู้ติดเชื้อเด็กก็พบว่า ผล ATK ในวันที่ 10 ของบางคนยังขึ้น 2 ขีดเข้ม ๆ แถมยังมีอาการไอพร้อมแพร่เชื้ออีกด้วย ดังนั้นจึงแนะนำให้ตรวจ ATK หลังกักตัวครบ 10 วัน และหาก ATK ขึ้น 2 ขีดก็ควรให้กักตัวต่อจนกว่า ATK จะขึ้นขีดเดียว แล้วค่อยกลับมาเรียนตามปกติ เพราะอย่างน้อยก็ช่วยลดการแพร่ระบาดไปยังเด็กคนอื่น ๆ ได้

• อาการโอมิครอน BA.4 และ BA.5 เป็นอย่างไร ติดเชื้อแล้วเชื้อจะลงปอดจริงไหม ?
• สังเกตให้ไว ! อาการโอมิครอน ติดเชื้อแล้วกี่วันถึงแสดงอาการป่วยโควิด
• อาการโอมิครอน VS ภูมิแพ้อากาศ ต่างกันยังไง รีบเช็กป่วยอะไรกันแน่
• อาการโควิดลงปอดเป็นยังไง พร้อมวิธีเช็กเบื้องต้น สัญญาณไหนต้องรีบรักษา
• เชื้อโควิดอยู่ในร่างกายได้กี่วัน ถ้าหายป่วยแล้วจะยังแพร่เชื้อได้อีกไหม
• ติดโควิดกี่วันหาย ยังตรวจเจอเชื้อไหม จะรู้ได้อย่างไรว่าหายป่วยแล้ว ?
• วัคซีนเข็ม 5 จําเป็นต้องฉีดไหม ฉีดกระตุ้นแค่เข็ม 3 หรือ 4 พอหรือเปล่า
• หายจากโควิด 19 กี่วันถึงฉีดวัคซีนได้ หลังติดยังจำเป็นต้องฉีดไหม