ไขมันพอกตับ (Fatty Liver Disease) หรือไขมันเกาะตับ คือ ภาวะที่มีไขมันไตรกลีเซอไรด์สะสมอยู่ในตับมากเกินปกติ โดยจะพบไขมันอยู่ราว ๆ 5-10% ของตับ ส่วนสาเหตุของไขมันพอกตับก็เกิดได้จากหลายปัจจัยด้วยกัน เช่น
- พฤติกรรมดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮอล์เป็นประจำ
- การรับประทานอาหารไขมันสูง น้ำตาลสูง อาหารประเภทแป้งเป็นประจำ
- ผลข้างเคียงจากยาบางชนิด เช่น ยาเคมีบำบัดรักษาโรคมะเร็ง, ยาปฏิชีวนะบางชนิด, ยาต้านไวรัสบางชนิด, ยากลุ่มสเตียรอยด์ หรือยากลุ่มต้านฮอร์โมน เป็นต้น
นอกจากนี้กลุ่มเสี่ยงที่อาจพบภาวะไขมันพอกตับ ได้แก่
- คนอ้วน (ผู้ชายรอบเอวเกิน 40 นิ้ว ผู้หญิงรอบเอวเกิน 35 นิ้ว) หรือผู้ที่มีดัชนีมวลกายมากกว่า 25
- ผู้ป่วยเบาหวาน หรือมีระดับน้ำตาลในเลือดมากกว่า 100 มิลลิกรัม/เดซิลิตร
- ผู้ที่มีไขมันไตรกลีเซอไรด์ในเลือดสูงกว่า 150 มิลลิกรัม/เดซิลิตร
- ผู้ที่มีไขมันดี HDL ต่ำกว่า 40 มิลลิกรัม/เดซิลิตรในผู้ชาย และต่ำกว่า 50 มิลลิกรัม/เดซิลิตร ในผู้หญิง
- ผู้ป่วยโรคความดันโลหิตสูง
- ผู้ที่เป็นโรคไวรัสตับอักเสบบี-ซี
- หลีกเลี่ยงการดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮอล์
- หลีกเลี่ยงอาหารที่ให้พลังงานสูง เช่น อาหารไขมันสูง อาหารที่มีน้ำตาลสูง ทั้งน้ำหวานต่าง ๆ และขนม เบเกอรี่
- ลดการกินจุบจิบ โดยเฉพาะขนมขบเคี้ยว
- ลดการกินเนื้อแดงจากเนื้อสัตว์ใหญ่ เช่น หมู วัว
- เลือกรับประทานอาหารที่มีโปรตีนสูง ไขมันต่ำ หรือเน้นรับประทานไขมันดีแทน เช่น ไขมันดีจากถั่วเปลือกแข็ง ปลาทะเล รวมทั้งกินผัก-ผลไม้ให้มากขึ้น
- พยายามอย่าปล่อยให้อ้วน ถ้าน้ำหนักเกินควรลดน้ำหนักให้อยู่ในเกณฑ์ปกติ
- ผู้ป่วยเบาหวาน หรือคนที่มีระดับน้ำตาลในเลือดสูง ควรควบคุมระดับน้ำตาลให้ดี และรับประทานยาตามที่แพทย์สั่งอย่างสม่ำเสมอ
- หลีกเลี่ยงการรับประทานยา หรืออาหารเสริมต่าง ๆ ที่นอกเหนือจากแพทย์สั่ง
- ออกกำลังกายเป็นประจำ
- ตรวจสุขภาพประจำปีอย่าให้ขาด
และนอกเหนือจากวิธีลดไขมันพอกตับ และป้องกันไม่ให้ไขมันพอกตับตามนี้แล้ว เรายังมีสมุนไพรที่ช่วยลดไขมันพอกตับเป็นอีกหนึ่งทางเลือกด้วยนะคะ แต่เหมาะสำหรับผู้ที่มีสุขภาพตับและไตแข็งแรง ส่วนใครมีปัญหาที่ตับหรือไตอยู่ก่อนแล้ว ควรปรึกษาแพทย์ก่อนจะดีกว่า และไม่ใช้สมุนไพรเพื่อหวังผลในการรักษาโรค
กระเทียม
ขมิ้นชัน
ขมิ้นชันเป็นสมุนไพรที่มีฤทธิ์ต้านการอักเสบ บำรุงตับ และป้องกันตับถูกทำลายจากสารเคมีและสารพิษ อีกทั้งยังมีการศึกษาขมิ้นชันในแง่ของสรรพคุณลดไขมันพอกตับที่ไม่ได้เกิดจากการดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ แต่เป็นไขมันพอกตับจากภาวะดื้ออินซูลินที่มีผลต่อการเผาผลาญไขมัน
โดยการวิจัยพบว่า เมื่อให้ผู้ป่วยที่มีภาวะไขมันพอกตับกินสารสกัดเคอร์คูมินจากขมิ้นชันในปริมาณ 70 มิลลิกรัมต่อวัน ติดต่อกันนาน 8 สัปดาห์ ผลปรากฏว่า ไขมันที่สะสมในตับลดลงไปประมาณ 78.9% (ตรวจด้วยวิธีอัลตราซาวนด์) นอกจากนี้ยังพบว่าน้ำหนักตัวลดลง ระดับคอเลสเตอรอลรวมทั้ง LDL และไตรกลีเซอไรด์ ระดับน้ำตาลในเลือด และค่าเอนไซม์ตับก็ลดลงด้วย
ลูกใต้ใบ
รางจืด
สมุนไพรลดไขมันพอกตับทั้งหมดนี้ก็ไม่ใช่สมุนไพรไกลตัวซะทีเดียว ยิ่งเดี๋ยวนี้มีในรูปแบบสกัดที่หลากหลาย แต่ไม่ว่าจะเลือกกินสมุนไพรในรูปแบบใด ควรศึกษาข้อมูลสมุนไพร ข้อควรระวัง โดยเฉพาะคนที่มีโรคประจำตัว ตั้งครรภ์ ควรปรึกษาแพทย์หรือเภสัชกรทุกครั้ง
อีกทั้งยังอยากย้ำด้วยว่า การใช้สมุนไพรบำรุงตับเป็นเพียงตัวช่วยที่ปลายเหตุเท่านั้น จึงไม่ควรหวังผลในการรักษาโรคใด ๆ ส่วนคนที่รับประทานสมุนไพรในรูปแบบอาหาร ก็ควรรับประทานในปริมาณที่เหมาะสม ไม่ใช้ติดต่อกันนานเกินไป และไม่กินเฉพาะพืชสมุนไพรชนิดใดชนิดหนึ่ง แต่เน้นกินอาหารที่ครบหลักโภชนาการจะดีที่สุด
บทความที่เกี่ยวข้องกับสมุนไพรเพื่อสุขภาพ
- 12 สมุนไพรบำรุงปอด เสริมความแข็งแกร่งให้ปอดแข็งแรง สู้ไวรัสและฝุ่นพิษ
- 13 สมุนไพรเสริมภูมิคุ้มกัน ควรมีติดบ้านในช่วงโควิด 19
- 6 สมุนไพรแก้พิษแมลงสัตว์กัดต่อย หาง่าย ใช้ได้บ่อย เพราะใกล้ตัว
- 10 สมุนไพรคลายเครียด ช่วยผ่อนคลาย แก้เครียดง่าย ๆ ด้วยของใกล้ตัว
- 10 สมุนไพรใกล้ตัว บรรเทาโรคกระเพาะได้ชัวร์ไม่ต้องทนกินยา
- 10 สมุนไพรรักษากลากเกลื้อน หาง่าย ใช้ดี ไม่ต้องง้อยา !
- 12 สมุนไพรใกล้ตัวรักษาโรคน้ำกัดเท้า ช่วยบรรเทาอาการได้ชะงัด !
- 9 สมุนไพรช่วยลดกลิ่นตัวหาไม่ยาก แต่ใช้ได้ผลมากจนอยากบอกต่อ !