เป็นโควิดต้องกินยาอะไร ฟาวิพิราเวียร์ควรกินไหม

เป็นโควิดต้องกินยาอะไร ใครติดโควิดและมีอาการไม่หนัก ต้องพักรักษาตัวที่บ้าน มาดูยาที่สามารถรับประทานได้

อาการโควิด 19 สายพันธุ์โอมิครอนส่วนใหญ่ไม่ค่อยรุนแรง โดยผู้ติดเชื้อบางรายก็แทบไม่แสดงอาการเลย หรือบางส่วนก็มีแค่คันคอ เจ็บคอ ไอ จาม มีน้ำมูก เสมหะเยอะ เป็นไข้ ถ่ายเหลว เป็นต้น ซึ่งคนติดโควิดก็อาจสับสนได้ว่าควรกินยาอะไรรักษาตัวเองดี แล้วยาฟาวิพิราเวียร์ ซึ่งเป็นยาต้านไวรัสก่อโรคโควิด 19 จำเป็นต้องกินไหม เอาเป็นว่าวันนี้มาไขข้อสงสัยกัน

เป็นโควิดกินยาอะไร

อย่างที่บอกว่าหากติดโควิด 19 สายพันธุ์โอมิครอน ส่วนใหญ่อาการจะไม่หนัก ซึ่งก็สามารถกินยารักษาตามอาการที่เป็นได้ เช่น

ยาพาราเซตามอล ขนาด 500 มิลลิกรัม สำหรับลดไข้ ปวดศีรษะ แก้ปวดเมื่อยร่างกาย โดยกินเมื่อมีอาการ ครั้งละ 1 เม็ด ทุก 4-6 ชั่วโมง
ยาแก้ไอ ได้ทั้งแบบชนิดอมหรือยาน้ำแก้ไอ บรรเทาอาการไอ ขับเสมหะ ช่วยให้ชุ่มคอ
ยาอมแก้เจ็บคอ หรือสเปรย์พ่นคอ เช่น ยาอมมะแว้ง ยาอมมะขามป้อม ยาอมรสมะนาวน้ำผึ้ง หรือยาอมที่มีส่วนผสมของสมุนไพรที่ทำให้เย็นคอ อย่างเมนทอล หรือยูคาลิปตัส หรืออาจใช้สเปรย์สำหรับช่องปากและลำคอ พ่นแก้อาการเจ็บคอก็ได้เหมือนกัน
ยาละลายเสมหะ สามารถใช้ได้ทั้งแบบเม็ดฟู่และชนิดน้ำ
ยาลดน้ำมูก หรือยาแก้แพ้ ซึ่งควรใช้ยาภายใต้คำแนะนำของแพทย์ เภสัชกร และใช้ยาเท่าที่จำเป็นนะคะ
ยาแก้ท้องเสีย เช่น ยาธาตุน้ำขาว หรือผงคาร์บอน
เกลือแร่ ORS สำหรับทดแทนน้ำที่ร่างกายสูญเสียไปจากการถ่ายเหลวบ่อยครั้ง หรือในคนที่มีอาการท้องเสีย
ยาฟ้าทะลายโจร สำหรับช่วยลดการอักเสบ บรรเทาอาการเจ็บคอ อาการไอ และลดไข้ โดยควรกินวันละ 180 มิลลิกรัม แบ่งกิน 3 มื้อ ก่อนอาหาร ถ้าจำนวนแคปซูลมากสามารถแบ่งเป็น 4 มื้อได้ และกินติดต่อกันไม่เกิน 5 วัน (ตรวจสอบปริมาณฟ้าทะลายโจรที่สามารถรับประทานได้ของแต่ละยี่ห้อ ที่นี่) อย่างไรก็ตาม กรณีเป็นเด็กเล็ก หญิงตั้งครรภ์ หญิงให้นมบุตร ผู้ป่วยโรคตับ โรคไต ผู้ป่วยที่กินยากันเลือดเป็นลิ่ม ยาต้านการจับตัวของเกล็ดเลือด ยาลดความดันโลหิต ไม่ควรกินฟ้าทะลายโจร

เด็กติดโควิด กินยาอะไรดี

ในผู้ป่วยเด็กที่ติดโควิด 19 หากกลืนยาเม็ดไม่สะดวก สามารถบรรเทาอาการไม่สบายได้ด้วยยาดังต่อไปนี้

ยาแก้ไอ ละลายเสมหะ ชนิดน้ำ โดยอายุต่ำกว่า 5 ขวบ กิน 1 ช้อนชา 1-2 เวลา และอายุ 5 ขวบขึ้นไป กิน 1 ช้อนชา 3 เวลา
ยาแก้อาเจียน ชนิดน้ำ กินตามน้ำหนักตัว คือ น้ำหนัก 10 กิโลกรัมขึ้นไป กิน 2.5 มิลลิลิตร วันละ 3 ครั้ง
ยาลดอาการคัดจมูก Oxymetazoline เช่น iliadin 0.025 หยดในจมูกทั้ง 2 ข้าง ทุก ๆ 8 ชั่วโมง แต่ห้ามใช้ติดต่อกันเกิน 5 วัน
ยาลดน้ำมูก ชนิดน้ำ โดยกินตามอายุ 2-6 ขวบ กิน 1/2 ช้อนชา 3 เวลา อายุ 6-12 ปี กิน 1 ช้อนชา 3 เวลา
เกลือแร่ ORS ในกรณีที่เด็กถ่ายเหลว ท้องเสียบ่อยครั้ง และควรเปลี่ยนนมเป็นสูตรปราศจากแล็กโทสด้วยค่ะ
ยาลดไข้ ชนิดน้ำ กินตามน้ำหนักตัว หากหนัก 10 กิโลกรัมขึ้นไป ให้กินพาราเซตามอลชนิดน้ำขนาด 60 มิลลิกรัม ครั้งละ 1 มิลลิลิตร ทุก ๆ 4-6 ชั่วโมง ไม่เกิน 5 ครั้งต่อวัน

คนเป็นกลุ่มเสี่ยง หรือมีอาการรุนแรงต้องใช้ยาอะไร

สำหรับผู้ที่ติดโควิด 19 และเป็นกลุ่มเสี่ยง คือ มีโรคประจำตัวเรื้อรัง เป็นโรคอ้วน หรือผู้สูงอายุ หรือมีอาการปอดอักเสบ หรือมีปัจจัยเสี่ยงต่อการเป็นโรครุนแรงหรือมีโรคร่วมสำคัญ แพทย์อาจเลือกให้ยาต้านไวรัส ตามแนวทางการรักษาผู้ป่วยของกระทรวงสาธารณสุข วันที่ 18 เมษายน 2566 ดังนี้

ยาฟาวิพิราเวียร์ : ใช้ในการรักษาผู้ป่วยที่อายุไม่ถึง 18 ปี และมีปอดอักเสบเล็กน้อย หรือมีปัจจัยเสี่ยงปอดอักเสบ
ยาเรมเดซิเวียร์ : ใช้รักษาผู้ป่วยที่มีปอดอักเสบรุนแรง รวมทั้งผู้ป่วยที่มีอาการไม่รุนแรง แต่มีปัจจัยเสี่ยงตั้งแต่ 1 ข้อขึ้นไป
ยาเนอร์มาเทรลเวียร์/ริโทนาเวียร์ หรือ Paxlovid : เป็นยาเม็ดรักษาโควิด 19 จากบริษัทไฟเซอร์ อาจพิจารณานำมาใช้ในกลุ่มผู้ป่วยที่มีปัจจัยเสี่ยงต่อการเป็นโควิด 19 รุนแรง ที่มีอายุ 18 ปีขึ้นไป แต่ห้ามใช้กับหญิงตั้งครรภ์หรือหญิงให้นมบุตร
ยาโมลนูพิราเวียร์ : เป็นยาที่มีฤทธิ์ต่อต้านไวรัสโคโรนา อาจพิจารณานำมาใช้ในกลุ่มผู้ป่วยอายุ 18 ปีขึ้นไป ที่มีปัจจัยเสี่ยงต่อการเป็นโควิด 19 รุนแรง เช่น ผู้สูงอายุที่มีโรคเรื้อรัง หรือเป็นผู้สูงอายุที่ยังไม่ได้ฉีดวัคซีน หรือฉีดวัคซีนน้อยกว่า 3 เข็ม แต่ห้ามใช้กับเด็ก หญิงตั้งครรภ์ และหญิงให้นมบุตร
คอร์ติโคสเตียรอยด์ : เป็นยาลดอาการอักเสบในกลุ่มสเตียรอยด์ ใช้สำหรับผู้ป่วยที่มีอาการหนัก คือ ค่าออกซิเจนไม่เกิน 94% หรือมีปอดอักเสบรุนแรง
ภูมิคุ้มกันสำเร็จรูป (Long-acting Antibody : LAAB) : ใช้สำหรับผู้ป่วยอายุ 12 ปีขึ้นไป ที่มีปัจจัยเสี่ยงอาการรุนแรง หรือไม่มีปัจจัยเสี่ยงแต่มีปอดอักเสบเล็กน้อยถึงปานกลาง

ปัจจัยเสี่ยงต่ออาการรุนแรง ได้แก่
1. อายุมากกว่า 60 ปี
2. โรคปอดอุดกั้นเรื้อรัง (COPD) รวมโรคปอดเรื้อรังอื่น ๆ
3. โรคไตเรื้อรัง (stage 3 ขึ้นไป)
4. โรคหัวใจและหลอดเลือด
5. โรคหลอดเลือดสมอง
6. เบาหวาน
7. ภาวะอ้วน (น้ำหนักมากกว่า 90 กก. หรือ BMI ≥30 กก./ตร.ม.)
8. ตับแข็ง (Child-Pugh class B ขึ้นไป)
9. ภาวะภูมิคุ้มกันต่ำ (เป็นโรคที่อยู่ในระหว่างได้รับยาเคมีบําบัด หรือยากดภูมิ หรือ Corticosteroid Equivalent to Prednisolone 15 มก./วัน 15 วันขึ้นไป
10. ผู้ติดเชื้อเอชไอวีที่มี CD4 cell count น้อยกว่า 200 เซลล์/ลบ.มม.
11. โรคมะเร็ง (ไม่รวมมะเร็งที่รักษาหายแล้ว)

ติดโควิด ทำไมไม่ได้ยาฟาวิพิราเวียร์ทุกคน

คนที่รักษาตัวที่บ้านอาจสงสัยว่า ทำไมไม่ได้รับยาฟาวิพิราเวียร์ หรือยาต้านไวรัสชนิดอื่น ๆ นั่นก็เพราะคนที่ Home Isolation ส่วนใหญ่มีอาการไม่หนักและสามารถรักษาให้หายได้เอง ดังนั้น หากไม่มีความเสี่ยงจะมีอาการรุนแรง ไม่ได้อยู่ในกลุ่มผู้ป่วยสีเหลืองหรือแดงที่มีแววอาการหนัก ก็จะไม่ได้รับยาต้านไวรัสนะคะ เพราะอาจเกิดผลข้างเคียงกับผู้ป่วย เช่น มีอาการตับอักเสบ หรือเกิดเชื้อดื้อยาได้ในภายหลัง

ข้อควรระวังเรื่องยาฟาวิพิราเวียร์

เนื่องจากฟาวิพิราเวียร์เป็นยาที่มีผลข้างเคียงที่อาจส่งผลเสียต่อสุขภาพ จึงมีข้อควรระวังในการรับประทาน ดังนี้

ไม่ซื้อยาฟาวิพิราเวียร์กินเอง เพราะอาจเป็นของปลอม เนื่องจากยาชนิดนี้ต้องสั่งจ่ายโดยแพทย์เท่านั้น ไม่มีวางจำหน่ายทั่วไป
ไม่ควรกินยาฟาวิพิราเวียร์โดยไม่มีคำสั่งจากแพทย์ เพราะอาจดื้อยา และหากตั้งครรภ์อาจมีผลต่อทารกในครรภ์ได้
ห้ามกินยาฟาวิพิราเวียร์ร่วมกับฟ้าทะลายโจร เพราะยังไม่มีข้อมูลการใช้ยาฟ้าทะลายโจรร่วมกับยาต้านไวรัสชนิดอื่น และอาจเพิ่มโอกาสในการเป็นพิษต่อตับ

ได้รู้กันไปแล้วว่ายารักษาโควิด 19 มีอะไรบ้าง ดังนั้นหากติดโควิด 19 แล้วมีอาการป่วยเล็ก ๆ น้อย ๆ ก็ใช้ยาเหล่านี้รักษาอาการตัวเองได้ หรือหากใครยังรอดปลอดเชื้อ แต่ก็ไม่รู้จะรอดไปถึงเมื่อไร ลองเตรียมยาเหล่านี้ติดบ้านเผื่อไว้ก็ดี

บทความที่เกี่ยวข้องกับยารักษาโควิด 19

* หมายเหตุ : อัปเดตข้อมูลล่าสุดวันที่ 19 เมษายน 2566

ขอบคุณข้อมูลจาก : กระทรวงสาธารณสุข, โรงพยาบาลเปาโล, เฟซบุ๊ก ศูนย์ข้อมูล COVID-19 (1), (2), เฟซบุ๊ก Anti-Fake News Center Thailand, กระทรวงสาธารณสุข, กรมการแพทย์