วิธีรักษาโควิดด้วยตัวเองเบื้องต้น เมื่อต้อง Home Isolation กักตัวที่บ้าน

          ผู้ป่วยในกลุ่มสีเขียว คือ ไม่มีอาการ หรือมีอาการเล็กน้อย เช่น เจ็บคอ จมูกไม่ได้กลิ่น ลิ้นไม่รับรส ไอ มีน้ำมูก มีผื่น ถ่ายเหลว ตาแดง มีไข้ 37.5 องศาเซลเซียสขึ้นไป สามารถเข้าสู่กระบวนการรักษาด้วยการไปรับยาที่โรงพยาบาลตามสิทธิและแยกกักตัวที่บ้าน (เจอ แจก จบ) 

         แต่หากใครอยู่ในกลุ่มเสี่ยง คือเป็นผู้ป่วยสีเหลืองและสีแดง อาจได้เข้ารักษาตัวในโรงพยาบาล หรือ Hospitel ตามการพิจารณาของแพทย์ ซึ่งคนกลุ่มเสี่ยง ได้แก่

• มีอาการแน่นหน้าอก หายใจลำบาก หายใจเร็ว หายใจเหนื่อย

• ปอดอักเสบ ไอแล้วเหนื่อย

• อ่อนเพลีย ถ่ายเหลวมากกว่า 3 ครั้งต่อวัน

• มีอาการแทรกซ้อนจากโรคประจำตัว

• ในเด็กเล็ก มีอาการซึม หายใจลำบาก กินนม/อาหารน้อยลง

• กลุ่ม 608 (ผู้สูงอายุที่มีอายุตั้งแต่ 60 ปีขึ้นไป, ผู้ป่วยที่มีโรคประจำตัว 7 โรค คือ โรคทางเดินหายใจเรื้อรัง, หัวใจและหลอดเลือด, ไตวายเรื้อรัง, โรคหลอดเลือดสมอง, โรคอ้วน น้ำหนักมากกว่า 90 กก., มะเร็ง, เบาหวาน และกลุ่มหญิงตั้งครรภ์ อายุครรภ์ 12 สัปดาห์ขึ้นไป)

• รักษากับสถานพยาบาลที่ตัวเองขึ้นทะเบียนบัตรทองไว้ ซึ่งจะถูกจัดอยู่ในกลุ่มผู้ป่วยนอกที่แพทย์จะให้ยารักษาตามอาการ (เจอ แจก จบ) และให้กลับไปแยกกักตัวที่บ้าน 

• รักษากับหน่วยบริการปฐมภูมิที่ไหนก็ได้ทั่วประเทศ โดยไม่ต้องใช้ใบส่งตัว เช่น สถานีอนามัย, รพ.สต., หน่วยบริการปฐมภูมิของโรงพยาบาล, ศูนย์สุขภาพชุมชน ศูนย์บริการสาธารณสุข รวมถึงคลินิกชุมชนอบอุ่น เป็นต้น

• ร้านยาในโครงการ "เจอ แจก จบ" (รับเฉพาะผู้ป่วยโควิด 19 สีเขียว และใช้สิทธิบัตรทอง) เช็กรายชื่อร้านขายยาที่เข้าร่วมโครงการ ที่นี่

• ลงทะเบียนพบหมอผ่านแอปพลิเคชัน เพื่อให้แพทย์ซักถามและจ่ายยาตามอาการ พร้อมจัดส่งยาให้ถึงบ้าน ฟรี รับเฉพาะผู้ป่วยโควิดสีเขียวที่ใช้สิทธิบัตรทองใน กทม. นนทบุรี นครปฐม ปทุมธานี สมุทรปราการ และสมุทรสาคร เท่านั้น โดยเลือกลงทะเบียนได้ที่
  • 1. แอปพลิเคชัน Good Doctor Technology ให้บริการโดย บริษัท กู๊ด ด็อกเตอร์ เทคโนโลยี (ประเทศไทย) จำกัด (คลิกที่นี่) 
  • หรือ 2. แอปพลิเคชัน MorDee (หมอดี) ให้บริการโดย บริษัท ทรู ดิจิทัล กรุ๊ป จำกัด (คลิกที่นี่) 

          ผู้ป่วยจะเริ่มแพร่เชื้อก่อนมีอาการประมาณ 2-3 วัน ไปจนถึงสิ้นสุดสัปดาห์แรกของการเจ็บป่วยนับจากวันที่เริ่มมีอาการ แม้อาการดีขึ้นแล้วก็ยังมีเชื้อไวรัสหลงเหลือในน้ำมูก น้ำลาย ซึ่งแพร่ไปสู่ผู้อื่นได้อีกประมาณ 10 วัน หลังจากเริ่มป่วย

          ดังนั้น คนที่กักตัวที่บ้านต้องแยกตัวเองจากผู้อื่นขณะอยู่ที่บ้านเป็นเวลาอย่างน้อย 10 วัน นับตั้งแต่วันที่เริ่มป่วยหรือตรวจพบเชื้อ (นับวันที่ตรวจพบเชื้อ หรือวันที่มีอาการเป็นวันที่ 0) หากครบ 10 วันแล้วยังมีอาการอยู่ ควรแยกกักตัวต่อจนกว่าอาการจะหายไม่น้อยกว่า 24-48 ชั่วโมง 

• รับประทานยาพาราเซตามอล 500 มิลลิกรัม ครั้งละ 1 เม็ด ทุก 4-6 ชั่วโมง หรือกินตามน้ำหนัก โดยสามารถกินได้ 10-15 มิลลิกรัม ต่อ​น้ำหนักตัว 1 กิโลกรัม แต่ห้ามเกิน 1,000 มิลลิกรัมต่อครั้ง แต่ถ้าแพ้ยาพาราเซตามอลให้เช็ดตัวแทน

• ไม่ควรรับประทานยาแอสไพริน ไอบูโพรเฟน ยากลุ่ม NSAID อื่น ๆ เพราะอาจส่งผลกระทบต่ออาการโควิด 19

• เช็ดตัวบ่อย ๆ เพื่อลดไข้

• ดื่มน้ำสะอาดให้เพียงพอ 1.5-2 ลิตรต่อวัน

• นอนหลับพักผ่อนให้เพียงพอจะช่วยให้ร่างกายฟื้นตัวเร็วขึ้น

• รับประทานยาแก้ไอ หรือยาอมบรรเทาอาการไอ

• จิบน้ำผึ้งผสมน้ำอุ่น

• ดื่มน้ำเยอะ ๆ เพื่อช่วยในการละลายเสมหะ ขับเสมหะออกง่าย

• ควรนอนตะแคง หรือนอนหมอนสูง

• หลีกเลี่ยงอาหารระคายคอ เช่น ของทอด ของมัน

• หายใจช้า ๆ ลึก ๆ ทางจมูกและปาก เหมือนกำลังจะเป่าเทียน

• นั่งตัวตรง ไม่นั่งหลังค่อม ผ่อนคลายบริเวณหัวไหล่

• เอนตัวมาข้างหน้าเล็กน้อย โดยใช้มือวางบนหน้าขาทั้งสองข้าง และหายใจลึก ๆ ยาว ๆ

• รับประทานยาลดน้ำมูกได้

• ดื่มน้ำมาก ๆ และผสมน้ำเกลือ เพื่อให้ได้สารน้ำและเกลือแร่ชดเชย
• ในเด็กอาจจผสมน้ำเกลือแร่และผสมน้ำหวานทำเป็นไอศกรีมแช่แข็งก็ช่วยให้กินได้ แต่ถ้าเด็กมีอาการซึมลงให้รีบปรึกษาแพทย์

• จิบน้ำเกลือแร่ หรือน้ำข้าวต้ม 
• หลีกเลี่ยงอาหารย่อยยาก อาหารรสจัด

    1. ไม่ให้บุคคลอื่นมาเยี่ยมที่บ้าน และงดออกจากบ้าน

    2. อยู่ในห้องส่วนตัวตลอดเวลา หากยังไอ จาม ต้องสวมหน้ากากอนามัยแม้อยู่ในห้อง (ควรสวมหน้ากากอนามัย ไม่ใช้หน้ากากผ้า)

    3. ไม่อยู่ใกล้ชิดบุคคลอื่นในบ้าน ถ้าจำเป็นต้องสวมหน้ากากอนามัย และอยู่ห่างอย่างน้อย 1-2 เมตร 

    4. ล้างมือด้วยสบู่และน้ำ หรือเจลแอลกอฮอล์เป็นประจำ ทั้งหลังจากเข้าห้องน้ำ หรือก่อนสัมผัสจุดเสี่ยงที่ใช้ร่วมกันในบ้าน

    5. กรณีผู้ป่วยเป็นมารดาให้นมบุตร สามารถให้นมบุตรได้ แต่ต้องสวมหน้ากากอนามัย

    6. ใช้ห้องน้ำแยกจากคนอื่น แต่ถ้าเลี่ยงไม่ได้ควรเข้าเป็นคนสุดท้าย ปิดฝาชักโครกก่อนกดน้ำ ทำความสะอาดห้องน้ำ พื้นผิว โถสุขภัณฑ์ ด้วยน้ำและน้ำยาฟอกขาว หรือโซเดียมไฮโปคลอไรท์ 5% (เช่น ไฮเตอร์, คลอรอกซ์)

    7. แยกห้องพัก และไม่ใช้สิ่งของส่วนตัวร่วมกับผู้อื่น เช่น จาน แก้วน้ำ ช้อน-ส้อม ผ้าเช็ดตัว คอมพิวเตอร์

    8. ไม่ร่วมรับประทานอาหารกับผู้อื่น

    9. ทิ้งหน้ากากอนามัยที่ใช้แล้วและขยะปนเปื้อนในถุงพลาสติก ปิดปากถุงให้สนิทก่อนทิ้ง และล้างมือด้วยน้ำและสบู่ทันที

    10. วัดไข้และออกซิเจนในเลือดทุกวัน

          ในกรณีที่รักษาตัวอยู่บ้านแล้วมีอาการรุนแรงขึ้นดังต่อไปนี้ ให้รีบติดต่อโรงพยาบาลที่ใกล้บ้านที่สุด เพื่อให้เจ้าหน้าที่ประสานเข้าระบบการรักษาในโรงพยาบาล โดยเกณฑ์ในการนำส่งต่อผู้ป่วยเข้าโรงพยาบาล คือ

           1. เมื่อมีอาการไข้สูงกว่า 39 องศาเซลเซียส ระยะเวลานานกว่า 24 ชั่วโมง

           2. หายใจเร็วกว่า 25 ครั้งต่อนาที ในผู้ใหญ่

           3. ค่าออกซิเจนที่วัดปลายนิ้วต่ำกว่า 94%

           4. โรคประจำตัวที่มีการเปลี่ยนแปลง หรือจำเป็นต้องติดตามอาการอย่างใกล้ชิด ตามดุลยพินิจของแพทย์

           5. สำหรับในเด็ก หากมีอาการหายใจลำบาก ซึมลง ดื่มนมหรือรับประทานอาหารน้อยลง

     ◆ เช็กลิสต์ยาที่ควรมีช่วงโควิด ติดบ้านไว้ใช้ดูแลตัวเอง-รักษาอาการเบื้องต้น

     ◆ โควิดหายเองได้ไหม ดูแลตัวเองยังไงเมื่อติดเชื้อ

     ◆ อาหารสำหรับผู้ป่วยโควิด กินอะไรช่วยบรรเทาและไม่ซ้ำเติมอาการให้ยิ่งหนัก

     ◆ ติดโควิดห้ามกินอะไร เครื่องดื่ม-อาหารแบบไหนควรเลี่ยง

     ◆ 12 ยาสมุนไพรดูแลตัวเองในเบื้องต้น เมื่อติดโควิดแล้วต้องรักษาตัวที่บ้าน Home isolation

     ◆ วิธีสุมยาสมุนไพร สูดดมไอระเหยบรรเทาอาการไม่สบายจากหวัดและโควิด 19

     ◆ อาหารฟื้นฟูร่างกายหลังหายป่วยโควิด กินอะไรช่วยบำรุง พร้อมวิธีฟื้นฟูร่างกาย
 

* หมายเหตุ : อัปเดตข้อมูลล่าสุดวันที่ 15 กรกฎาคม 2565

ขอบคุณภาพจาก : สำนักงานหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ (2), (3), กรมควบคุมโรค 
ขอบคุณข้อมูลจาก : กรมการแพทย์, สำนักงานหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ, กระทรวงสาธารณสุข, กรมการแพทย์แผนไทยและการแพทย์ทางเลือก, เฟซบุ๊ก เราต้องรอด, กระทรวงสาธารณสุข, กรมการแพทย์